از زمان اعلام نتایج یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران، قیمت برخی کالاها از جمله طلا و ارز کاهش چشمگیری را در بازار تجربه کرده است، بعضی پیروزی آقای «حسن روحانی» و روی کار آمدن دولت وی در مرداد ماه آینده را مقدمه بهبود اوضاع اقتصادی کشور می‌دانند و کاهش قیمت ارز در بازار را نیز آغاز این بهبود اوضاع ارزیابی می‌کنند. بدون شک جو روانی ناشی از نتیجه انتخابات و تأثیر آن بر بازار را می‌توان یکی از عوامل این کاهش قیمت‌ها ازریابی کرد؛ اما دلایل دیگری هم در روند کاهش قیمت‌ها تأثیر گذاشته است؛ از جمله آن‌ها:

1- بهبود بورس در آمریکا و افزایش ارزش دلار؛ طبق گزارش‌ها، وضعیت اقتصاد آمریکا بهبود و ارزش سهام ارتقا یافته و در چنین وضعیتی خودبه‌خود ارزش دلار بالا می‌رود و قیمت طلا کاهش می‌یابد. در داخل هم به علت افت و نوسان قیمت طلا، سرمایه‌گذاری در این بخش کاهش می‌یابد و سرمایه‌گذاران به‌سمت بورس و دیگر بازارهای مشابه می‌روند؛ البته واگذاری پیش از موعد سکه‌های پیش‌فروش بانک مرکزی نیز در کاهش قیمت‌ طلا مؤثر بوده است.

2- ترس مردم از کاهش بیشتر ارزش ارز و سکه؛ تحولات سیاسی اخیر (انتخابات) باعث شد نگرانی‌ها از ادامه روند نزولی قیمت‌ها تشدید یابد و مردم، سکه و ارز خود را که در چند وقت گذشته خریداری کرده بودند، برای فروش به بازار بیاورند.با ورود طلا و ارز ذخیره شده مردم به بازار، حجم عرضه از تقاضا به‌شدت پیشی گرفت.

3- بی‌تأثیر بودن رفع تحریم از بانک ملت؛ همزمانی کاهش قیمت‌ها با رفع تحریم از بانک ملت این‌گونه مطرح می‌شود که آیا رفع تحریم بانک ملت، تأثیری بر بازار داشته است یا خیر؟ در جواب باید گفت: در حال حاضر این رفع تحریم آنچنان تأثیری نخواهد داشت؛ زیرا بانک ملت از سوی نهادهای امنیتی دنیا زیر ذره‌بین است تا پول نفت ایران از طریق این بانک به کشور ورود نکند. تا زمانی که تحریم‌های اساسی از ایران رفع نشود، رفع تحریم بانک ملت تأثیری نخواهد داشت.

4- پایان جشن‌های مذهبی هند؛ تقاضا برای خرید طلا در هند- بزرگ‌ترین مصرف‌کننده طلا در جهان- در طی جشنواره مذهبی در سه ماه منتهی به 30 ژوئن افزایش زیادی می‌یابد به‌طوری‌که خریدهای جواهر، سکه و شمش در سه ماه منتهی به نوامبر به 250 تن می‌رسد که هر سال نسبت به‌مدت مشابه سال قبل 25 درصد رشد پیدا می‌کند. خرید طلا در طی جشنواره مذهبی در این کشور، مبارک و نیک است. بر اساس گزارش انجمن جهانی طلا، سال گذشته مصرف طلا در هند به رکورد 1/963 تن رسید. هر ساله بعد از پایان جشن‌های مذهبی و فروکش کردن تقاضا، معمولاً قیمت‌ها هم کاهش می‌یابد.

5- کاهش قیمت جهانی؛ قیمت طلا در سال گذشته در بالاترین رکورد به 50/1913 دلار به ازای هر اونس رسید که این قیمت، بالاترین قیمت ثبت‌شده برای این فلز گرانبها در طول تاریخ معاملات آن است در حالی که این رقم در چند روز گذشته زیر 1300 دلار بوده است.

6- آخرین تلاش دولت دهم برای کاهش نرخ ارز؛ اظهارنظرهای برخی مسئولان در روزهای گذشته نشان می‌دهد دولت «احمدی‌نژاد» تلاش دارد قیمت ارز را در واپسین هفته‌های عمر خود، کاهش و ارز را با نرخی پایین، تحویل «حسن روحانی» دهد. «علی فخر موحدی» مدیرعامل صندوق توسعه صادرات طلا و جواهر، اعلام کرد: «دولت دهم قصد دارد دولت را با دلار دوهزار و چهارصد تومانی تحویل حسن روحانی دهد.» علاوه بر این «محمود بهمنی» رئیس کل بانک مرکزی، هم در همین رابطه اظهار داشت: «همه اقدامات مورد نیاز برای کاهش نرخ ارز و ادامه روند نزولی آن را انجام می‌دهیم.» گفته‌های بهمنی از این جهت گمانه سیاسی‌بودن کاهش ناگهانی قیمت ارز را تأیید می‌کند که او در دو سال گذشته نه‌تنها موفق نشد نوسانات ارزی را مهار کند؛ بلکه نتوانست حتی اندکی قیمت دلار را کاهش دهد. با این وضعیت، او از اقداماتی خبر داده که براساس آن، نرخ ارز را پایین می‌آورد، البته شواهد بازار هم پیداست بانک مرکزی برخلاف گذشته بر میزان تزریق ارز به بازار آزاد افزوده و این موضوع در کنار تزریق گسترده دلارهای خانگی به بازار، موجب سقوط آزاد دلار شده است.

در پایان باید گفت کاهش نرخ ارز طی روزهای گذشته می‌تواند ناشی از انتظارات جامعه باشد؛ چرا که اکنون اتفاق خاصی در اقتصاد کشور روی نداده است. انتظارات فزاینده نسبت به بهبود وضعیت اقتصادی در حالی‌که هنوز اتفاقی در سایر بخش‌ها از جمله شاخص‌های اقتصادی و تحریم‌ها رخ نداده است، ممکن است در آینده نزدیک به سرخوردگی تبدیل شود. به عقیده کارشناسان، پس از پایان اثرگذاری متغیرهای روانی در بازار، مسیر آینده بر مبنای متغیرهای واقعی شکل خواهد گرفت که اصلی‌ترین تعیین‌کننده آن نیز متغیر تحریم‌ها است. به گفته تحلیل‌گران، اگر بازار از حالت خوش‌بینی فعلی فاصله بگیرد، در صورت رخ ندادن تغییر جدی در تحریم‌ها، رشد قیمت‌ها بعد از چند ماه دوباره شروع می‌شود؛ اما آنچه مهم است، این است که در حال حاضر هیچ عامل واقعی اقتصادی و بین‌المللی در کاهش نرخ ارز مطرح نیست و این اتفاق تنها در نتیجه یک انتظار خوش‌بینانه در بازار روی داده است.