محسن صابر

آیا قدرت و اختیارات رییس جمهور ناکافی است؟

حسن روحانی رئیس جمهور در ضیافت افطاری با جمعی از سیاسیون کشور نکته قابل تأملی را بیان داشت....

 حسن روحانی رئیس جمهور در ضیافت افطاری با جمعی از سیاسیون کشور نکته قابل تأملی را بیان داشت. او گفت: «وقتی از دولت سوال و مطالبه‌ای می‌شود باید از طرف دیگر بررسی شود که دولت چه مقدار در حوزه‌های مورد سوال دارای اختیار بوده است به طور مثال اگر در خصوص سیاست خارجی، فرهنگ و یا فضای مجازی از دولت سوال و مطالبه‌ای می‌شود، باید ببینیم که دولت چقدر در این حوزه‌ها اختیار دارد. باید در حد توان و در حوزه اختیارات رئیس جمهور از دولت مطالبه داشت.»

موضوع مطالبه از دولت و اختیارات رئیس جمهور یکی از مباحث چالشی است که معمولاً در چهار سال دوم روسای جمهور محل بحث و مناقشه بوده است. 

با همه تفاسیر متفاوتی که از این جایگاه سیاسی می‌شود رئیس جمهور به عنوان دومین مقام سیاسی کشور پس از مقام معظم رهبری عالی‌ترین مقام رسمی کشور است که ریاست قوه مجریه را جز در اموری که مستقیماً به رهبری مربوط می‌شود، بر عهده دارد.
ضمن این که پس از تغییرات قانون اساسی در سال 68، اقتدارات رئیس جمهور به نحو چشم‌گیری افزایش یافت تا جایی که اکنون برای ایفای نقش‌¬های سیاسی محوله، ابتکار عمل موثر در اختیار اوست.
به نظر می‌رسد قدرت و اختیارات رییس جمهور در کشور به نهایت و غایت قابل اعمال است و سخن از عدم اختیار، محدودیت و فشار و... پذیرفتنی نیست. فلذا در این خصوص چند نکته وجود دارد که به آن می‌پردازیم.

1- ساختار تصميم‌گيري در جمهوري اسلامي ايران در بسیاری از حوزه‌های داخلی و خارجی صرفاً محدود به دولت نمی‌شود و در این سال‌ها به خوبی فهمیده‌ایم که دولت تنها تصمیم‌گیر کشور نیست و نمی‌تواند به تنهایی اسب خود را پیش ببرد. 

2- در همه زمینه‌هایی که حسن روحانی اذعان می‌کند دستش بسته است، شعارهای پرجذبه و عامه‌پسندی را برای حل مشکلات کشور سر داد. به خصوص در حوزه‌های سیاست خارجی، فرهنگ و فضای مجازی که محور شعارهای انتخاباتی حسن روحانی بود و بخش اعظم رأی جوانان به او مبتنی بر همین وعده‌ها بوده است.

3-  حسن روحانی به عنوان کسی که از بدو انقلاب در کسوت‌های مختلف در سنگرهای حساس نظام مسئولیت برعهده داشته، از نمایندگی مجلس تا دبیری شورای عالی امنیت ملی و... قطعاً با آشنایی کافی و کامل از اختیارات و جایگاه رئیس قوه مجریه در این مسئولیت حضور داشته و حال باید دید چرا در سال‌های آخر دولت، به فکر افزایش اختیارات رئیس جمهور افتاده است.

4- حسن روحانی در جریان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری سال 96 سخنان دیگری به زبان راند، او از نبود اختیار و محدودیت با مردم سخن نگفت. رییس دولت یازدهم می‌گفت اگر با رای بالایی دوباره به او اعتماد کنیم، می‌تواند همه آن وعده‌های عمل نشده را جامه عمل بپوشاند و اقدامات بزرگی انجام دهد.

 5- همه اختياراتي كه بايد دست دولت باشد در اختیار حسن روحانی هست. اما شرایط کشور، مشکلات اقتصادی و تحریم‌های سیاسی و عدم توفیق در برجام باعث ناکامی دولت در عمل به وعده‌هایش شده است. لذا جنس استدلال‌ها و بیان گلایه‌های رئیس جمهور تحت فشار و متأثر از این فضا است.

6- حسن روحانی که در انتخابات ۹۲ گفت کلید تدبیر و امید مردم در دست من است، حال مردم انتظار دارند که حتی‌المقدور دولت بتواند بخشی از وعده‌ها را عملی سازد. در همان دوران انتخابات روحانی گفت بعضی کارها وجود دارد که با رأی ۵۱ درصد انجام نمی‌شود، اما رأی بالاتر کارساز خواهد بود که مردم هم او را همراهی کردند و امروز یوم‌الحساب دولت است، روز یأس و بهانه‌گیری نیست.

انتهای پیام/