هادي نيوز: دموکراسی فرانسوی ثمره 200 سال مبارزه مردمی است که خیابان را عرصه سیاست‌ورزی خود ساخته بودند؛ مردمی که پایان سلطنت را با اعدام لویی شانزدهم به جشن نشستند و هلهله جمهوری‌خواهی برآوردند و زمانی بعدتر بر چکمه‌های ناپلئون بناپارت بوسه زدند و فریاد «زنده‌باد امپراتور» سر دادند. با این همه، اما در تجربه دموکراسی‌خواهی فرانسویان نه سلطنت فروغی جاودانه یافت و نه وسوسه فاشیسم و نازیسم خللی دربرساختن پایه‌های حکومتی دموکرات ایجاد کرد. دموکراسی فرانسوی داستان صیقل خوردن آرمان‌هایی (آزادی، برابری و برادری) است که انقلاب کبیر فرانسه به ظهور رساند.

ولی امروز در خیابان‌های پاریس دیگر نه از آزادی خبری است و نه از برابری و برادری. پلیس فرانسه حتی به صورت نوجوانان و دانش آموز نیز گاز اشک آور می‌پاشد و نخست وزیر «ادوارد فیلیپ» در روز‌های ابتدایی تظاهرات جلیقه زرد‌ها، آنان را آشوب‌طلب می‌نامد.

مگر جلیقه زرد‌ها چه کسانی بودند که فرانسه مدعی آزادی بیان حاضر به شنیدن صدای اعتراض‌شان نشد؛ هرچند که در اثر فشار شدید افکار عمومی تا حدود زیادی سران کاخ الیزه در مقابل‌شان کوتاه آمده‌اند.

جلیقه‌های زرد، جلیقه‌هایی است که بنابر قانون باید در خودرو‌های همه فرانسوی‌ها باشد تا وقتی ماشین آن‌ها خراب می‌شود و شرایط اضطراری پیش می‌آید، آن را بر تن کنند و منتظر کمک بمانند. عدم رعایت این قانون که در سال ۲۰۰۸ به اجرا درآمد می‌تواند به جریمه نقدی ۱۵۳ دلار برای فرد خاطی بیانجامد.

جلیقه زرد‌ها یادآور جریان دیگری شدند که در اکتبر ۲۰۱۳ در استان بریتانی فرانسه در مخالفت با افزایش مالیات بر ماشین‌های سنگین شکل گرفته بود. در آن زمان رانندگان و کامیون‌داران معترض نیز به «کلاه قرمز» لقب گرفته بودند.

امروز ساکنان فرانسه مطابق قانون اساسی آن کشور از فشار شدید اقتصادی به ستوه آمده و با پوشیدن جلیقه‌های زرد منتظر کمک دولت هستند، اما در مقابل دولت مغرور فرانسه نه تنها کوچکترین کمکی به آنان نمی‌کند، بلکه اوباش صدایشان می‌زدند.

فرانسه‌ای که مدعی مهد دموکراسی در جهان است

روزنامه میانه روی لوموند نوشته است که «ادوارد فیلیپ» نخست وزیر فرانسه، امیدوار است که آتش خشم جلیقه زرد‌ها را خاموش و همچنین سِمَت خود را حفظ کند. به نوشته این روزنامه، ادورارد فیلیپ که موقعیت متزلزلی پیدا کرده و به دلیل سرسختی و انعطاف ناپذیریش در آغاز بحران هدف انتقادات بسیاری قرار گرفته است.

وی در چهارم نوامبر مصادف با سیزدهم آذرماه در مجلس ملی تصدیق کرد که بایستی تغییراتی در کشور ایجاد کرد. لوموند در ادامه پرسیده است: زمان اعتراف به خطا برای ادوارد فیلیپ فرارسیده است؛ اما آیا او به جایی رسیده است که لازم باشد از مردم طلب بخشایش کند؟ او در مجلس به سینه کوفت و به خطای خود اعتراف و اعلام کرد که دولت تمهیداتی برای پاسخ به خواسته‌های جلیقه زرد‌ها در نظر گرفته است. به نوشته لوموند، ادوارد فیلیپ به این نحو می‌خواهد علاوه بر پاسخگویی به مطالبات مردم، خود را سپر بلای امانوئل ماکرون کند که آماج اصلی اعتراضات جلیقه زرد‌ها است.

«فرانسواز فرِسُّوز» وقایع نگار لوموند، نیز نوشته است که امانوئل ماکرون اکنون دیگر به هیچ چیز اطمینان ندارد. از زمان تظاهرات جلیقه زرد‌ها در شنبه گذشته اول دسامبر (دهم آذر) که به خشونت کم سابقه‌ای انجامید، همه چیز برای او و دوره پنج ساله ریاست جمهوریش تغییر کرد. او دیگر نه می‌تواند حفظ نظم عمومی را در پاریس در صورت برگزاری تظاهرات در روز شنبه هشتم دسامبر ضمانت کند نه می‌تواند تا آن‌روز با جلیقه زرد‌ها گفت‌وگو کند. کنترل اوضاع از دست او خارج شده است.

بی‌عدالتی در اخذ مالیات، خودسری امانوئل ماکرون، لحن ستیزه جویانه و شاخ و شانه کشیدن‌هایش و بویژه افزایش مالیات به منظور حفاظت از محیط زیست موجب پدید آمدن جنبش جلیقه زرد‌ها شده که تبلور فریاد اعتراض به سیاست جهانی شدن است که رئیس جمهوری فرانسه امیدوار بود مظهر آن شود.

در پایان مقاله لوموند آمده است که نتیجه اعتراضات جلیقه زرد‌ها هر چه شود، امانوئل ماکرون باید شیوه اِعمال قدرت و نیز برنامه‌های سیاسی‌اش را تغییر دهد.

روزنامه «چپگرای لیبراسیون» در صفحه نخست خود در زیر عکس بزرگی از امانوئل ماکرون و تصویر تاری از «ادوارد فیلیپ» نخست وزیر این کشور، در پشت سر وی با اشاره‌ای طعنه آمیز به شعار انتخاباتی امانوئل ماکرون «به پیش» که نام حزبی که او پایه گذاری کرده هم است، نوشته است: «عقب گرد».

در ادامه این روزنامه نوشته است که رئیس جمهوری پس از سه هفته مواجهه با جنبش جلیقه زرد‌ها به ناچار تسلیم اعتراضات خیابانی شد و افزایش مالیات بر سوخت را به مدت شش ماه معلق کرد. این عقب‌نشینی در برابر گستردگی و وسعت اعتراضات لازم بود، اعتراضاتی که افسانه رئیس جمهوری مقتدر و اصلاحگر را در هم شکست. به نوشته این روزنامه، عقب نشینی امانوئل ماکرون که نخستین پیروزی جلیقه زرد‌ها شمرده می‌شود، آشکارا به آن‌ها دل و جرﺃت بیشتری داده است و آن‌ها را وسوسه می‌کند که به راهشان ادامه دهند. امانوئل مکرون که به موجود لجبازی مبدل شده همچنان در الیزه است و بی‌فکری خودپسندانه او و وزرایش به باز شدن جعبه پاندورا انجامید.

لیبراسیون در پایان نوشته است که فرانسه نافرمانبردار ممکن است بار دیگر به شورش و آشوب سرگیجه آوری تسلیم شود.

«روزنامه اومنیته» نزدیک به حزب کمونیست فرانسه، نوشته است که تمهیدات دولت برای پاسخگویی به مطالبات جلیقه زرد‌ها برای آن است که بتواند نفسی تازه کند و انتخابات اتحادیه اروپا را که در ماه می‌سال ٢۰١٩ برگزار خواهد شد، از سر بگذراند. در این انتخابات هفتاد و شش عضو ﻫﻳﺄﺕ نمایندگی فرانسه در پارلمان و اتحادیه اروپا تعیین می‌شوند.

نکته جالب آنجاست که سران کاخ الیزه از ماکرون گرفته تا ادوارد فیلیپ اگر مشابه چنین اعتراض‌هایی را که در کشورشان این روز‌ها مشاهده می‌شود را در کشور‌های دیگر جهان به ویژه خاورمیانه و از همه مهم‌تر در ایران ببینند فریاد آزادی بیان سر می‌دهند. فریادی دروغین که هرگز از ژرفای وجودشان به آن باور ندارند.

دفاع پرس