هادی نیوز؛ برجام به قصه پرغصه دولت روحانی تبدیل شده است. چند سال است که دولت در مذاکرات هسته ای با غرب در حال رایزنی است تا مگر به برنامه و پروتکلی معین برای اجرا برسد. انعقاد برجام به جای پایان این مذاکرات درواقع آغازی بر یک سلسله مذاکره طولانی مدت ایران و غرب بر سر موضوعات فی مابین بوده است و متاسفانه تا به امروز ادامه داشته است. اگرچه دیپلماسی ظریف بسیار فعال و پرتحرک بوده است اما متاسفانه حاصل و نتیجه امر به اندازه میزان فعالیت آن بهره وری نداشته است. 

بعد از اینکه برجام به مرحله اجرا رسید و چند سالی غربی ها به تعهدات خود عمل نکردند و  آمریکا با حضور ترامپ در صدر کاخ سفید از این سند توافق خارج شد، متاسفانه دولت در دور تسلسل مذاکرات گیر افتاد و حالا هر روز اروپایی ها با دیپلماسی تاخیر انداز یک بازی جدیدی را برای وقت تلف کردن و عدم اجرای تعهدات خود در برجام به راه می اندازند.
 
بعد از خروج آمریکا از برجام قرار بود که اروپایی ها که داد حمایت از این سند توافق را سر داده بودند یک کانال مالی پشتیبان برجام راه اندازی کنند. «اس پی وی» نام این کانال مالی بود اما قاره سبزی ها به این وعده خود هم مانند تعهدات دیگر خود عمل نکردند و با راه انداختن بازی جدید از راه اندازی یک کانال مالی ضعیف تر به نام «اینستکس» خبر دادند. اگرچه سه کشور اروپایی به طور نمادین این کانال مالی را راه اندازی کردند اما بی عملی بازهم در اقدامات اروپا به چشم می خورد و تا به امروز این کانال معیوب نیز نتوانسته اهدافی که برای آن طراحی شده است را در حد ضعیف و کم رمقی به اجرا گذارد.
 
گام های متعدد تنبیهی ایران در برجام 
 
دولت ایران بعد از اینکه بی عملی محض اروپایی ها و وقت تلف کردن چشم آبی ها را آنهم به نفع فشارهای اقتصادی آمریکا مشاهده کرد برای اینکه طرف غربی را به عمل به تعهداتش ترغیب کند دست به اجرای گام های کاهنده تعهدات برجامی زد.
 
دو گام جدی در این حوزه برداشته شد و متاسفانه اروپایی ها بازهم به رویه غلط و اشتباه خود ادامه دادند تا اینکه ایران اقدام به برداشتن گام سوم تنبیهی کرد. اما به نظر می رسد که در این موارد بایستی اقدامات قابل توجه تری صورت گیرد. از یک سو بایستی با هر اقدام ایران و عدم توجه غربی ها به این موارد گام ها بلندتر و با درجه شدت بیشتری برداشته شود. تا طرف غربی بیشتر هزینه بی عملی خود را احساس کند. 
 
از سوی دیگر به نظر می رسد که اروپایی ها در برابر این گام ها سعی دارند به نوعی با کشیدن ترمز کشورمان بازهم رویه قبل را ادامه دهند. در این خصوص اقدامات و تحرکات فرانسوی‌ها برای عدم ادامه ایران در برداشتن گام های کاهنده نشان دهنده همین موضوع است. اما فرانسوی ها هم سعی می کنند که ایران را بدون هیچ امتیازی از برداشتن گام های دیگر منصرف سازند و در این زمینه سعی می کنند که با امید و وعده واهی کشورمان را در جهت اهداف غربی ها هدایت کنند. 
 
گام های کاهنده برجام محکم و قاطعانه است؟
 
به نظر می رسد که گام سوم برجامی دولت آنطور که باید محکم نیست و کارشناسان مطرح می کنند که این گام نمی تواند اروپایی ها را مجاب کند که بایستی به تعهدات برجام باز گردند.
 
در همین رابطه، یک سایت حامی دولت و برجام، گام سوم دولت در کاهش تعهدات برجامی در مقابل بدعهدی‌های غرب را کم‌رمق و زیانبار توصیف کرد.
 
«دیپلماسی ایرانی» که به صادق خرازی تعلق دارد، نوشت:
 
« انجام تحقیق و توسعه در حوزه هسته‌ای بدون هیچ‌گونه محدودیت، گامی نبود که، هم افکار عموم داخلی و هم جامعه بین‌الملل، به‌خصوص غرب انتظار آن را داشته باشد. چرا که گسترش در زمینه تحقیق و توسعه انواع سانتریفیوژها و سانتریفیوژهای جدید و هر آنچه برای غنی‌سازی مورد نیاز فعالیت‌های هسته‌ای کشور هر چقدر هم که جدی باشد در واقع نمی‌تواند در حوزه عملیاتی صنعت هسته‌ای نگرانی پررنگی را برای غربی‌ها ایجاد کند.»
 
این سایت خبری تحلیلی ادامه داد: «این مسئله نشان از این دارد که روحانی هنوز هم چشم امید به تلاش‌های اروپا با محوریت کاخ الیزه دارد تا در دو ماه پیش رو و قبل از برداشته شدن گام چهارم بتواند کاری صورت دهد. پیرو این نکته به واقع آنچه که دولت در قالب گام سوم در کاهش تعهدات برجامی اعلام و ابلاغ کرد، بیشتر بازی با راهبرد کاهش تعهدات برجامی بود تا استفاده از این اهرم؛ اتفاقا همین بلاتکلیفی دولت با خود بدترین ضربه ممکن را به مواضع تهران در مذاکره با طرف‌‌های مقابل خواهد زد.»
 
با این حال بایستی بیان کرد که دولت های روحانی بیشتر عمر خود را در اجرای برجام و رایزنی با غربی ها صرف کردند اما هنوز هم دولت در همان نقطه اول و ابتدایی ایستاده است. با این اوصاف باید این موضوع را مطرح کرد که چطور به دیپلماسی فعالی که در نقطه ابتدایی و شروع مذاکره با غرب درجا می زند یک دیپلماسی موفق است. به نظر می رسد که اگرچه صبر دولت در این حوزه زیاد است و قرائن و شواهد همین موضوع را نشان می دهد اما مردم و خصوصا معیشت و وضعیت اقتصادی آنان نشان می دهد که دولت بیش از این نباید وقت خود را در مذاکرات باطل با غرب تلف کند. 
 
راه دانا