هادی نیوز: بسیاری از موضوعات حوزه ICT که کاربران درباره آنها سوال دارند و با آنها درگیر هستند در حوزه اختیارات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است.

علاوه بر این، اغلب تصمیم هایی که در حوزه مدیریتی و کلان در حوزه ICT گرفته می شود به این سازمان مربوط است و از همین رو به درستی رگولاتوری را با بازوی اجرا گر و ناظر وزارت ارتباطات می دانند.

در این مطلب تلاش کردیم که برخی از ابهامات و سوالاتی که از سوی کاربران بیان می شود از جمله سرعت پایین و پهنای باند کم پیام رسان های داخلی نسبت به خارجی ها، نگرانی تشعشعات سایت های تلفن همراه، بسته های اینترنت و افزایش تعرفه مخابرات را با رئیس این سازمان مطرح کنیم.

در این باره با صادق عباسی شاهکوه معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی گفت وگو کرده ایم.

*اپراتوری اجازه ارائه پهنای باند بیشتر به پلتفرم خارجی و کم کردن پهنای باند داخلی ها را ندارد

فارس: برخی از کاربران پیام رسان های داخلی عنوان می‌ کنند که اپراتورها پهنای باند اختصاص داده شده به پیام رسان های داخلی را کم می کنند که باعث کم شدن سرعت پلتفرم های داخلی می شود و در مقابل پهنای باند بیشتری به پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی خارجی مانند تلگرام، واتساپ و اینستاگرام اختصاص می دهند، آیا این ادعا صحت دارد؟

اگر کاربری شواهدی از کاهش عمدی پهنای باند پلتفرم داخلی دارد به رگولاتوری اعلام کند

عباسی شاهکوه: تا به حال که چنین گزارشی دریافت نکرده ایم؛ اما از این طریق اعلام می کنم که هر کاربری به چنین موردی برخورد کرد یا شواهدی مبنی بر دخالت عمدی در کاهش سرعت پلتفرمی در دست دارد به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام کند و ما آن را بررسی می کنیم. اگر چنین چیزی وجود داشته باشد خلاف مقررات است و اپراتوری اجازه کم کردن پهنای باند داخلی ها را ندارد.

*هیچ الزامی برای نبود بسته های اینترنت موبایل شبانه نداریم

فارس: چند سال پیش دستورالعملی مبنی بر حذف بسته های شبانه اینترنت از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به اپراتورهای موبایل صادر شد. اخیرا هم برخی از کاربران تلفن همراه می‌ گویند که اپراتورها بسته های شبانه اینترنت را حذف کرده اند و از این موضوع گلایه دارند. آیا بسته‌ های اینترنت همراه حذف شده است و دستوری مبنی بر حذف بسته ها وجود دارد؟

عباسی شاهکوه: هیچ دستور العملی در این باره وجود ندارد. هم اکنون هم بسته های اینترنت شبانه در اپراتورهای موبایل وجود دارد و حذف نشده اند.

هیچ دستور العملی مبنی بر ممنوعیت وجود بسته های اینترنت موبایل یا الزام به حذف آنها وجود ندارد

کاربران باید توجه داشته باشند که گاهی اپراتورها بسته ای را برای مدت محدود برای مثال دو ماه ارائه می کنند و بعد آن را بر می دارند. این طور نیست که یک بسته که قبلاً وجود داشته است برای همیشه بماند. اگر بسته ای مورد نظر کاربری بوده و حذف شده شاید علت این بوده است. 

*اگر بابت تشعشع آنتن موبایل نگرانید اندازه گیری را از رگولاتوری درخواست کنید

فارس: برخی از کاربران از نحوه نصب دکل آنتن های موبایل در سطح شهرها گلایه دارند و می گویند دکل ها بدون فاصله مناسب نصب می شوند. این دسته از مشترکان نسبت به سلامتی خود ابزار نگرانی می کنند.در این باره کاربران سامانه فارس من هم سوژه ای را با عنوان «مخالفت با نصب دکل‌های 5g به دلیل تهدید سلامتی مردم» در این سامانه ثبت کرده اند.

عباسی شاهکوه: درباره فاصله مجاز آنتن موبایل مصوبه ای نداریم. البته شورای شهر تهران یک مصوبه ای در این باره دارد که قطعاً شرکت ارتباط مشترک شهر آن را اعمال می کند. اما به طور کلی از نظر استانداردی چنین مصوبه ای نداریم و فقط مصوبه شورای شهر برای شهر تهران است.

فارس: برای مثال وقتی یک دکل آنتن موبایل بالای پشت بام ساختمانی نصب می‌ شود حریم دکل چقدر است؟ در چه فاصله ای قدرت سیگنال برای تشعشع سنجیده می شود؟

عباسی شاهکوه: حریم در اینجا معنی ندارد و از نظر فنی چنین چیزی را در استاندارد ها نداریم. در استانداردها بحث تشعشع وجود دارد؛ خود دکل که اصلاً تشعشعی ندارد و آنتن وقتی در بالای پشت بام است کسی در دید مستقیم نیست. درباره آنتن ها باید نگران تشعشع در نقطه مورد نظر که محل نگرانی است بود. 

همچنین در استانداردها فاصله گفته نمی‌ شود؛ زیرا ممکن است یک آنتن سیگنال پر قدرت یا کم قدرت داشته باشد. در اندازه گیری تشعشع مقدار سیگنالی که به یک نقطه می رسد مهم است. حال اگر آنتن وجود داشته باشد و دقیقا در روبه‌روی آن پنجره ای باز شود این فاصله معمولا کمتر از ۳ متر تا ۴ متر نمی شود. اگر توان سیگنال زیاد باشد این فاصله باید بیشتر باشد اگر توان سیگنال کم باشد این فاصله می تواند کمتر هم باشد.

البته همین گوشی تلفن همراه هم دارای تشعشع است و اگر مدت طولانی در کنار گوش قرار گیرد باعث سردرد و گرم شدن اطراف ناحیه گوش می شود و به همین دلیل است که متخصصان می گویند که بهتر است با هندزفری از موبایل استفاده کرد.

گاهی کاربران بابت تشعشع آنتنی که نزدیک به آنها است ابزار نگرانی می کنند و این نگرانی را به ما اعلام می‌ کنند. رگولاتوری با مراجعه به محل مورد نظر تشعشع آنتن در آن نقطه را اندازه گیری می کند و اعلام می‌ کند که آیا حد تشعشع در محل مورد نظر در بازده استاندارد قرار دارد یا قرار ندارد. 

برای بسیاری از کاربر های متقاضی این اندازه گیری انجام شده است و هر کس که متقاضی باشد می تواند درخواست دهد.  برای مثال اگر مهدکودک یا مدرسه در آن منطقه هست یا حتی یک نفر وجود دارد و بابت تاثیر تشعشع نگرانی دارند اندازه گیری را انجام دهیم. 

*اگر مخابرات پس از افزایش تعرفه توسعه نداد تعرفه را به حال قبل باز می گردانیم

فارس: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قصد افزایش تعرفه های شرکت مخابرات ایران را دارد و شرط توسعه را برای موافقت با افزایش تعرفه در نظر گرفته است؛ به این صورت که شرکت مخابرات باید سالانه یک میلیون پورت فیبر نوری را به وزارت ارتباطات تحویل دهد. سوالی که مطرح است این است که اگر تعرفه مخابرات زیاد شد اما مخابرات نتوانست وعده راه اندازی سالانه یک میلیون پورت فیبر نوری را تحویل دهد، تکلیف چیست؟ آیا در این صورت امکان جبران افزایش تعرفه ای که شامل حال مردم شده وجود دارد؟ تضمین کار چیست؟ 

عباسی شاهکوه: برای این کار در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکانیزم ضمانت داریم. وقتی مصوبه ای را به اپراتورها ابلاغ می‌ کنیم برای اپراتور در پروانه جرایمی هم دیده شده است. علاوه بر این حتی در در صورت اعمال تعرفه ها، امکان برگشت تعرفه به حالت قبل را هم داریم. یعنی به این صورت که به شرکت اعلام می شود که ادامه اعمال تعرفه گران تر مجاز نیست و در سال بعد دیگر نمی تواند تعرفه جدید و گران‌تر را اعمال کند و باید به تعرفه قبلی و ارزان تر باز گردد. این تنبیه و جریمه بزرگی  برای اپراتورها است. 

در این صورت دیگر به مردم کاری نداریم که برای مثال به اپراتور بگوییم که مابه التفاوت تعرفه افزایش یافته یک ساله گذشته را به مردم برگرداند؛ بلکه اپراتور را جریمه می کنیم و با اپراتور طرف هستیم.

در بحث توسعه، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از طرف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اپراتور طرف است و مکانیزم افزایش مشروط تعرفه را به گونه ای تعریف می کند که ضمانت اجرا هم داشته باشد.

*راه های منطقی موجود برای افزایش درآمد اپراتورها است را احصاء می کنیم

فارس: اخیرا اخباری از درخواست شرکت مخابرات ایران برای تغییر تعرفه خدماتی که مخابرات در اختیار شرکت‌ های خصوصی قرار می‌ دهد شنیده می‌ شود؛ این تغییر تعرفه مربوط به چه بخش هایی است؟

عباسی شاهکوه: در بخش هایی که شرکت مخابرات امکاناتی را در اختیار دیگر شرکت های خصوصی قرار می دهد نیاز به اصلاح تعرفه وجود داشت که در حال حاضر تعرفه در بخش‌ هایی اصلاح شده است. برای مثال تعرفه در بخش برق اصلاح شد؛ زیرا وقتی قیمت برق در کل کشور افزایش پیدا کرده است برقی که توسط مخابرات به شرکت‌ های دیگر داده می‌ شود هم تابع همان برق سراسری است و باید به همان نسبت افزایش قیمت داشته باشد.

تعرفه سرویس هایی از مخابرات که به بخش خصوصی ارائه می شود و نیاز به اصلاح داشت، مثل برق اصلاح شد

در ادامه هم اگر نیاز به اصلاح تعرفه‌ در بخش دیگری باشد اصلاحات را انجام خواهد شد که در این زمینه در حال بررسی هستیم.

 هدف ما از انجام این تغییرات این است که راه هایی برای افزایش درآمد اپراتور از محل های منطقی و سرویس های دیگر ایجاد کنیم که درآمد و هزینه اپراتور با هم متناسب شود. زیرا بخشی از افزایش درآمد اپراتور از محل افزایش تعرفه است که به طور مستقیم با مردم در ارتباط است و راه های منطقی دیگری هم برای رسیدن به درآمد بیشتر در اپراتور وجود دارد.

*درباره مدل اقتصادی شبکه ملی اطلاعات به جمع بندی نرسیدیم

فارس: قرار بود مدل اقتصادی شبکه ملی اطلاعات نهایی شود که در آن قیمت ترافیک داخلی هم تغییر خواهد کرد. این مدل نهایی شد؟

عباسی شاهکوه: در این باره پارامترهای متعددی باید در نظر گرفته شود که از جمله این پارامترها تناسب تعرفه‌ های بخش ارتباطات ثابت و ارتباطات همراه و تعرفه ترافیک داخلی است. ترافیک نیم بهای داخلی در حال حاضر اجرا می شود و کاربرانی دارد و باید این موضوع عم مد نظر قرار گرفته شود.

سختی کار در این است که باید این مباحث را به گونه ای تنظیم کنیم که هم ارائه دهندگان خدمت و هم کاربران از آن منتفع شوند که هنوز در این باره به نظر نهایی نرسیده ایم.

*مصوبه های مجلس برای افزایش حق السهم دولت از اپراتورها، درآمدی برای دولت نداشت

فارس: مجلس مصوبه ای درباره افزایش ۱۰ درصدی حق السهم دولت از محل درآمدهای اپراتورها داشت که با انتقاد وزارت ارتباطات مواجه شد. موافقان این مصوبه در مجلس از درآمد این طرح برای دولت در سال گذشته صحبت کردند؛ آیا این مصوبه در زمان خودش درآمدی برای دولت محقق کرد؟

عباسی شاهکوه: در سال 1400 که مصوبه مجلس باید اجرا می شد، هیچ کدام از اپراتورها شرایط اعمال قانون افزایش 10 درصدی حق السهم دولت از درآمد اپراتورها را نداشتند که این قانون هم برای سال 1400 بود و تمام شد و دیگر شامل حال اپراتوری نمی شود. پس در عمل قانون امکان اجرایی شدن پیدا نکرد و به درآمدی برای دولت منجر نشد.

*اپراتورها در ایران بیشتر از نرم جهانی به دولت نمی پردازند

فارس: امسال که مجلس قانون دیگری برای افزایش ۱۰ درصدی حق سهم دولت از درآمد اپراتورهای موبایل داشت، مدیرعامل شرکت مخابرات ایران با انتقاد از این قانون،‌ اعلام کرد که مجموع پرداختی های اپراتورها به دولت در ایران بالاتر از نرم جهانی و غیرمنطقی است؛ آیا اپراتور ها در ایران بیشتر از سایر اپراتورها و بالاتر از نرم جهانی به دولت پرداختی دارند؟

در کشوری که دولت حق السهم کمتری از اپراتورها دارد، اپراتور حق الامتیاز بالاتری می‌ پردازد

عباسی شاهکوه: این موضوعات به این سادگی که بیان می‌ شود نیست. در برخی از کشورها حق الامتیاز اپراتورها کمتر و حق السهم دولت از اپراتورها بیشتر است و در برخی کشورها هم برعکس است. یعنی اپراتور هزینه بیشتری بابت دریافت پروانه به دولت پرداخته است.

یعنی هر کشوری یک مدلی دارد. اما به طور کلی این طور نیست که مجموع پرداختی اپراتورها به دولت در ایران بیشتر از نرم جهانی باشد.

گفت‌وگو از: فاطمه سامعی

فارس