حالا كه انتخابات تمام شده براي تحليل گران آناليز نتايج  حاصله از آن از لحاظ مختلف بسيار  مهم است . آناليزي كه جمع بندي نهايي  آن مي تواند رفتار انتخاباتي مردم ايران را در يازهمين دوره انتخابات رياست جمهوري كه بر مبناي عوامل مختلفي شكل گرفته روشن كند . بر اساس اعلام ستاد انتخابات کشور در انتخابات 24 خرداد، از 50 میلیون و 483 هزار و 192 نفر واجد شرایط رای دادن، 36 میلیون و 704 هزار و 156 نفر رای دادند که 35 میلیون و 458 هزار و 747 رای صحیح اخذ شد.بدین ترتیب میزان مشارکت مردم در این انتخابات، 72.7 درصد بوده است. 

در آناليز و بررسي آرا انتخابات بدون شك يكي از مهمترين نكات قابل توجه راي نامزدها در استان هاي مختلف است . رايي كه مي تواند متاثر از زادگاه محل تولد يا قوميت هاي كانديداها باشد . انتخابات ۹۲ را از نظر ویژگی های مختلفی شبیه انتخابات ۸۴ دانسته اند. یکی از این ویژگی ها و شباهت ها احتمالا پراکندگی زیاد آرای نامزدها در کشور باشد. 

سعید جلیلی، متولد 1344 در محله «طلاب» مشهد مقدس است. 

محسن رضایی: در شهریور 1333 متولد شد. 

حسن روحانی: متولد 21 آبان 1327 در شهر سرخه است. 

محمد غرضی: در سال 1320، در اصفهان، متولد شد. 

محمدباقر قالیباف:در شهریورماه سال ١٣٤٠ در شهر طرقبه متولد شد. 

علی اکبر ولایتی: در 4 تیر ماه 1324، در رستم آباد، یکی از روستاهای شمیران به دنیا آمد. 

اگر با فرض پیروزی نامزدها در استان محل تولد خود –مانند انتخابات ۸۴ – پیش برویم، اولین تفاوت عمده ای که با آن روبه رو می شویم حضور دو نامزد همشهری در این انتخابات بود . سعيد جليلي و محمد باقر قاليباف هر دو متولد مشهد هستند يكي طرقبه و ديگري در يكي از محلات شهرمشهد مقدس به دنيا آمده اند.

 سعيد جليلي كه در آخرين روز ثبت نام كانديداها به جمع نامزدها اضافه شد در واقع نامزد چهارم اصولگراها در انتخابات بود . 

او البته در كنار قاليباف آنگونه كه نظرسنجي ها حكايت داشت راي خوبي در برخي استان ها از جمله خراسان داشت. برخي تحليلگران پيش بيني مي كردند كه رقابت اين دو نامزد در مشهد و خراسان و اينكه كدامشان راي اول را داشته باشد به لحاظ جمعيت بالاي اين استان در نتيجه كلي انتخابات موثر خواهد بود. 

مقایسه آرای نامزدهای ریاست جمهوری در زادگاه قالیباف

طرقبه محل تولد جدی ترین رقیب حسن روحاني بود.محمد باقر قالیباف که پس از روحانی در جایگاه دوم از نظر میزان رای در کل کشور قرار گرفت در زادگاه خود از سایر نامزدها رای بیشتری آورد. میزان رای هریک از نامزدها در طرقبه از توابع استان خراسان رضوی به این شرح است:

حسن روحانی: 8687

 محمدباقر قالیباف:16019

 سعید جلیلی: 2232

 علي اکبر ولایتی:700

 محسن رضایی میرقائد: 538

 سید محمد غرضی: 132 

اما نتيجه آرا در استان خراسان رضوی هم قابل توجه است:

حسن روحانی: 529 هزار و 344 رأی

محمد باقر قالیباف: 303 هزار و 555 رأی

سعید جلیلی: 111 هزار و 771 رأی

علی اکبر ولایتی: 35 هزار و 389 رأی

محسن رضایی: 31 هزار و 676 رأی

سید محمد غرضی: 10 هزار و 185 رأی 

بر اين اساس فارغ از اينكه حسن روحاني در اين استان توانسته راي اول را به دست آورد مقايسه تطبيقي آرا نهايي نشان مي دهد كه محمد باقر قاليباف نزديك 3 برابر سعيد جليلي  در اين استان راي داشته است. 

آرای متفاوت استان ها در انتخابات سال 84

 یکی از ویژگی های مهم انتخابات سال ۸۴ پراکندگی نسبتا یکنواخت آرا میان همه نامزدها بود. در میان ۷ نامزد انتخابات، هیچ نامزدی نبود که دست کم در یک استان نفر اول نشده باشد. نکته مهم تر اینکه همه نامزدها به جز یک نامزد (معین) در استان محل تولد خود نفر اول شدند. قالی باف در خراسان رضوی، لاریجانی در مازندران، مهرعلیزاده در آذربایجان شرقی، احمدی نژاد در سمنان، کروبی در لرستان و هاشمی رفسنجانی در کرمان نفر اول شدند. تنها معین بود که نتوانست در اصفهان بیشتر از سایر نامزدها رای جمع آوری کند.

 پیش از انتخابات مذکور، نتایج نظرسنجی ها از حضور قالی باف در دور دوم خبر می داد اما به صورت غیرمنتظره ای او نفر چهارم شد و احمدی نژاد به همراه هاشمی به دور دوم رفت. اما در رفتن احمدی نژاد به دور دوم دو استان نقش محوری و تعیین کننده ای ایفا کردند. یکی تهران و دیگری اصفهان.

 اصفهان زادگاه معین تنها استانی بود که به همشهری خود رای نداد و در عوض، اول شدن احمدی نژاد در این استان، آرای او را تا حد زیادی بالا برد. همچنین او با کسب رای اول تهران گوی سبقت را از دیگر رقبا ربود و در رقابت تنگاتنگ آن انتخابات به دور دوم رفت. 

حال جالب است كه به بررسي آرا نامزدهاي ديگر در زادگاه هايشان در انتخابات 92 بپردازيم. 

نتیجه انتخابات در استان سمنان

کل آرای مأخوزه در استان سمنان ۳۶۱ هزار و ۲۰۷ رای بوده است. از کل آرای مأخوذه، حسن روحانی با ۱۵۷ هزار و ۱۳۳ رای بیشترین آرای مردمی را به خود اختصاص داده است. آرا سایر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری را در استان سمنان به شرح زیر است:

محمدباقر قالیباف در مجموع ۸۷۵۹۸ رای

سعید جلیلی در مجموع ۵۵۹۸۷ رای

علی اکبر ولایتی در مجموع ۲۶۴۹۹ رای

محسن رضایی در مجموع ۱۴۵۴۱ رای

سیدمحمد غرضی در مجموع ۵۰۵۱ رای

آرای باطله در مجموع ۱۴۳۹۸ رای

نتیجه‌ انتخابات در شهر زادگاه حسن روحاني

واقعيت اين است كه حسن روحاني به دليل اينكه استان و شهر محل تولدش جمعيت كمتري نسبت به زادگاه هاي ساير نامزدها داشت خيلي نمي توانست روي فاكتور زادگاه يا استان محل تولد حساب باز كند. نتیجه آرای انتخابات ریاست جمهوری در شهرستان سرخه كه زادگاه حسن روحانی رئیس به شرح زیر است:

حسن روحانی در مجموع 8,639 رای

 محمدباقر قالیباف در مجموع 1,444 رای

 سعید جلیلی در مجموع 1,286 رای

 علی اکبر ولایتی در مجموع 409 رای

 محسن رضایی در مجموع 240 رای

 سیدمحمد غرضی در مجموع 91 رای

ولايتي در تهران چقدر راي آورد ؟

تهران محل تولد علی اکبر ولایتی است ؛ اما از ابتدا هم مشخص بود كه نمی توان استان تهران را مانند دیگر استان ها در تحلیل نقش محل تود نامزدها در نتيجه انتخابات جاي داد. پيش از انتخابات به نظر مي رسيد كه با توجه به اينكه محمد باقر قاليباف شهردار پايتخت بوده طبعا بتواند راي خوبي از اين استان هم براي خود داشته باشد .بنابر اين عدم امکان جذب «رای خانگی» توسط ولایتی از ابتدا هم قابل تصور بود. مضاف بر اينكه معادلات در تهران همواره کمی پیچیده تر است و به این راحتی نمی توان درباره رای اول پایتخت قبل از انتخابات اظهار نظر مشخص داشت. در تحليل آرا تهران اين نكته هم قابل توجه است كه درصد مشاركت در تهران همواره كمتر از ساير استان ها است. آنچه اما در شمارش نهايي آرا نامزدها در تهران حاصل شد به اين شرح است :

حسن روحانی: 2 میلیون و 385 هزار و 890 رأی

محمد باقر قالیباف: یک میلیون و 266 هزار و 568 رأی

سعید جلیلی: 550 هزار و 384 رأی

محسن رضایی: 336 هزار و 557 رأی

علی اکبر ولایتی: 316 هزار و 592 رأی

سید محمد غرضی: 61 هزار و 893 رأی 

  همانطور كه پيش بيني مي شد علي اكبر ولايتي نتوانست در زادگاهش راي خوبي به دست آورد و البته حسن روحاني هم دو برابر محمد باقر قاليباف شهردار پايتخت راي آورد. 

محسن رضايي در كدام استان ها اول شد؟

محسن رضايي يكي از نازمدهاي انتخابت بود كه يشترين سفر استاني را در زمان پيش از انتخابات انجام داد. او حتي به شهرستان هاي دور افتاده هم رفت و حاصل كارش هم در ويكي رضايي جمع آوري شد. 

او هم در مناظره ها خوب ظاهر شد هم در مونولوگ هم تبليغاتي اش در سيما . از پيش از انتخابات پيش بيني ميشد كه او راي خوبي از شهرستان ها  به دست آورد .آنچه حاصل شد رتبه چهارم با سه میلیون و 884 هزار و 412 رای  براي محسن رضايي در كل كشور بود ؛ حال آنكه او توانست با استفاده از فاكتور محل زادگاه و نيز قوميت در دو استان چهارمحال و بختیاری و خوزستان هم اول شود.

نتيجه انتخابات در دو استاني كه محسن رضايي اول شد به اين شرح است :

استان چهار محال و بختیاری:

محسن رضایی: 211 هزار و 101 رأی

حسن روحانی: 155 هزار و 884 رأی

محمد باقر قالیباف: 43 هزار و 201 رأی

سعید جلیلی: 37 هزار و 734 رأی

علی اکبر ولایتی: 21 هزار و 693 رأی

سید محمد غرضی: 4 هزار و 34 رأی

استان خوزستان:

محسن رضایی: 921 هزار و 570 رأی

حسن روحانی: 675 هزار و 495 رأی

سعید جلیلی: 169 هزار و 446 رأی

محمد باقر قالیباف: 117 هزار و 977 رأی

علی اکبر ولایتی: 78 هزار و 488 رأی

سید محمد غرضی: 15 هزار و 251 رأی 

نتيجه انتخابات در زادگاه هاشمي و خاتمي

اما از ديگر نكات مهم اين انتخابات حمايت رسمي اكبر هاشمي رفسنجاني و سيد محمد خاتمي از حسن روحاني بود . حمايتي كه به باور تحليل گران از فاكتورهاي تاثير گذار در انتخابت بوده است . در بررسي نتايج انتخابات بررسي ميزان آرا نامزدها در محل تولد اين دو شخصيت سياسي هم قابل توجه است. بر اين اساس مي توان گفت حسن روحانی در بخش نوق رفسنجان برتری قابل ملاحظه ای بر رقیبان خود داشته است. تعداد آرای نامزدهای ریاست جمهوری یازدهم در بخش نوق شهرستان رفسنجان( زادگاه اکبر هاشمی رفسنجانی) به شرح زیر است:

روحانی ۴۹۶۷رای

جلیلی۵۷۰رای

رضایی۳۸۸رای

ولایتی ۳۸۳رای

قالیباف۳۵۵رای

غرضی۶۵رای 

اما نتيجه انتخابات در زادگاه سيد محمد خاتمي هم قابل توجه است . فارغ از اينكه در اين شهر هم حسن روحاني رتبه نخست را بدست آورده اما نكته قابل توجه راي سعيد جليلي در اين شهر است كه توانسته رتبه دوم انتخابات را بدست آورد.محمد باقر قاليباف كه در خيلي از استان ها رتبه دوم را داشته در اين استان رتبه خود را به سعيد جليلي واگذار كرده است. آنچه در پي مي آيد نتايج شمارش آرا در بخش مركزي اردكان است. 

روحاني 21,869

جليلي      3,942

قاليباف 3,193

ولايتي 1,749

رضايي 1,173

غرضي 346

در استان يزد هم اين نتايج حاصل شده است : 

حسن روحانی: 351 هزار و 527 رأی

سعید جلیلی: 62 هزار و 232رأی

محمد باقر قالیباف: 53 هزار و 101 رأی

علی اکبر ولایتی: 27 هزار و 468 رأی

محسن رضایی: 19 هزار و 793 رأی

سید محمد غرضی: 5 هزار و 137 رأی 

مقايسه تطبيقي آرا در روستاها و مراكز استان ها

شکاف « حاشیه – متن » شکاف « مرکز – پیرامون » و شکاف « شمال – جنوب » همواره از فاكتورهاي تاثير گذار مورد بحث در هر انتخاباتي است. 

با نگاهي به نتايج ادوار گذشته انتخابات مي توان به اين نتيجه رسيد كه اين شكاف  ها در اكثر مواقع در نتيجه انتخابات موثر بوده است. به طوری که نسبت آرای دو کاندیدای اصلی با توجه به حوزه جغرافیایی و نیز طبقه اقتصادی اکثریت مردم در آن منطقه، از تفاوت چشمگیری و بی سابقه برخوردار بوده است. براي مثال در انتخابات سال 88  در سطح ملی، روستاها و شهرهای کوچک در سطح هر شهر، مناطق جنوبی در حاشیه شهرهای بزرگ اکثریت آرای احمدی نژاد را تشکیل می دادند و موسوی در شهرهای بزرگ خصوصا مناطق به اصطلاح شمالی و مرفه آن ها اکثریت آرای خود را به دست آورده بود. 

اما آيا اين فاكتور در انتخابات سال 92 هم موثر بوده است ؟ پاسخ اين سوال البته منفي است .آنچه از آناليز نتايج انتخابات مي توان فهميد اين است كه در اتفاق نادر اين بار حاشيه با متن هم صدا شد تا شكاف مركز و پيرامون پديدار نگردد . 

در مقايسه اي تطبيقي و براي نمونه آراء نامزدها در مركز 4 شهر و مقايسه اش با يك بخش در همان شهر در ادامه مي آيد :

تبريز :

نفر اول :حسن روحاني : 372,705

بخش خسروشاه از توابع تبريز :

نفر اول حسن روحاني : 10,340 

اصفهان :

نفر اول حسن روحاني : 363,657

بخش بن رود از توابع اصفهان :

نفر اول حسن روحاني : 7,675

سيستان و بلوچستان ، بخش مركزي زاهدان :

حسن روحاني نفر اول : 150,812

بخش كورين از توابع  زاهدان :

نفر اول حسن روحاني : 6,865

مازندران ، بخش مركزي ساري :

نفر اول حسن روحاني : 132,226

ساري بخش رودپي شمالي:

نفر اول حسن روحاني : 7,785

هرمزگان ، بخش مركزي بندرعباس :

نفر اول حسن روحاني : 138,934

بندرعباس ، بخش قلعه قاضي:

نفر اول حسن روحاني : 4,586

منبع : مثلث آنلاین