مقدمه
واژه دولت یکی از پیچیده ترین مفاهیم مطرح شده در علم سیاست است به طوری که دیدگاههای گوناگون و بسیار متنوعی پیرامون آن وجود دارد. با وجود این، باید گفت که امروزه دولت پدیده ای است که وجودش را در همه جا می توان احساس کرد. به عبارت دیگر، امروزه همه ابعاد زندگی انسان تحت تاثیر پدیده ای به نام دولت قرار دارد.
معنای لغوی واژه دولت
کلمه دولت در زبان انگلیسی با واژهState مورداشاره قرارمی گیرد. اینواژه ازریشه لاتینیStare به معنی ایستادن وازکلمه انگلیسیStatusبه معنی وضع مستقر و پابرجا گرفته شده است. بر همین اساس است که گفته می شود دولت ضامن ثبات، امنیت، نظم و به صورت ضمنی تامین کننده رفاهجامعهاست.( جهان بین ؛1390 ، ص2 )
هشتم شهریور روز گرامی داشت یاد و خاطره دوسربازپاکباخته ولایت شهیدان رجایی و باهنر و نیزتجلیل ازیک تفکرانقلابی است که درعمل وگفتارآنان تجلی داشت و نیز روزتجلیل ازارزشهایی است که آن دوبزرگوارتاپایان زندگی کوتاهشان به آن متعهدبودند؛مردانی که مصداق عینی شیفتگان خدمت به ولایت وملت ایران اسلامی بودند.
از این روبه دلیل ویژگی های فردی(ساده زیستی) و انقلابی (ولایتمداری) این شهیدان بزرگوار مسیری برای دولتهای بعدی روشن شدکه به معیاری برای سنجش یک دولت انقلابی،ولایت مدار و ارزشی بدل شد.
بی شك تمام مسئولان و مديران می بايد با تأسی از ويژگی های والای اخلاقی و رفتاري شهيدان رجايی و باهنر، آنان را الگوی هميشگی خود قرار داده و با بهره گيری از رفتار اين شهيدان عزيز و تلاش و كوشش در راه تعالی ميهن اسلامی گام برداشته و زمينه های رشد و پيشرفت روزافزون كشور را در حیطه های مختلف به ویژه در حیطه علم و دانش و سرافرازی نظام مقدس جمهوری اسلامی ايران را فراهم آورند.
تا آنجا که مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای(مدظله العالی) می فرمایند:
«شهیدان عزیزمان مرحوم آقای رجایی و مرحوم آقای باهنر، حقیقتاً دو نمونه برجسته از یاران انقلاب و امام(ره) بودند».
این روز برای ملت انقلابی ایران یاد آور خاطرات تلخ و شیرینی است . تلخ از ان رو که دو سرمایه انقلاب و دو یار دیرین و صدیق حضرت امام خمینی (ره) در راه پاسداری از ولایت و انقلاب اسلامی با خون پاک خود دفتر افتخارات ایران اسلامی را امضا کردند و به سوی معشوق خود پرکشیدند و از این حیث ملتی را از نعمت وجود پربرکت با تفکر انقلابی خود محروم ساختند.و شیرین از این جهت که مسیر درستی را برای دولت های بعدی تعیین کردند که به معیاری برای سنجش یک دولت انقلابی ، ولایتمدار، ارزشی بدل شد.
باید این دو شهید بزرگوار را بشناسیم و راه آنان را ترویج کنیم تا راهشان فراموش نشود.چرا که بزرگترین ویژگی این دو شهید گرانقدر این بود که نماد مدیریت جهادی در کشور محسوب میشدند و امروز نیز رمز ماندگاری انقلاب اسلامی الگو گیری از روش این دو شهید و حاکمیت مدیریت جهادی در بین مدیران و مسئولان است.آنان علاوه برمدیریت جهادی،نمادی ازاطاعتپذیری از ولایت بودند.
ویژگیهای شهید رجایی
شهید رجایی هرگز فروتنی خود را از دست نداد. او همیشه خود را از مردم، همراه مردم و برای مردم میدانست و برای رضای خدا خدمت میکرد. او مردی با حوصله، پرکار و خستگیناپذیر بود. بهطوری که در یکی از جلسات، که طولانی و خسته کننده بود، و یکی از دوستان به ایشان گفتند: «خسته نباشید، شهید رجایی در جواب گفتند کسی که به خاطر اعتقادش کار میکند خسته نمیشود». ویژگی دیگر صلابت و تعهّدی بود که در راه انقلاب داشت. او هرگز سازشپذیر نبود، چه در دوران زندان با آنهمه شکنجه که هرگز حاضر به عقبنشینی از آرمانهایش نشد، و چه در دوران خدمت و مسئولیت که با جدیّت آنها را انجام میداد و خود را متعهد به اجرای این ارزشها میدانست و حیات انقلاب را به بقای آنها میدانست. چهارمین ویژگی سادهزیستی اوست هرگز زندگیاش از سطح مردم عادی فراتر نرفت و جلوههای کاذب زندگیِ تجمّلاتی نتوانست او را از مردم جدا کند. از زمانی که دست فروش بود تا وقتی که معلم و وزیر و رئیس جمهور شد، همدل و همسان با مردم زیست و همچنان فرزند انقلاب باقی ماند.
معلم واقعی: همسر شهید رجایی میگوید: او در زندگی برای من یک معلم واقعی بود؛ چرا که فقط حرف نمیزد، بلکه عمل میکرد و بهترین ویژگی یک معلم همان عمل اوست. همیشه اگر ضعفی در خودش میدید، سعی میکرد در آن مورد کسی را نصیحت نکند و تا خودش را اصلاح نمیکرد، بر زبان نمیآورد.
اندیشه شهید رجایی برای نخست وزیری
من مقلد امام، فرزند مجلس و برادر رئیس جمهور هستم.
امام خمینی ره و رهبری نظام از دیدگاه شهید رجایی
شهید رجایی در دفاع از ولایت و ارزشهای انقلاب اسلامی هرگز مسامحه نمیکرد و با تمام توان در راه اجرای آن آرمانها تلاش مینمود. شهید رجایی درباره امام خمینی رحمهالله گفتهاند: «آنچه من تعهد دارم و آنچه وزرا با من تعهد کردهاند، مقلد امام بودن است» و در جای دیگر گفتند: «ما در جامعه یک حزب هستیم که رهبر آن امام است». و همچنین فرمودند: «انقلابی کسی است که تفکر امام را در همه ابعاد قبول داشته باشد.
نظرشهید رجایی در مورد رهبری :
«مسئله رهبری بنا بر ضرورت انقلاب باید خوب شناخته شود. رهبری در شخص امام نیست؛ در موضوع امام است، موضوع مرجع تقلید است. مرجع تقلید با مصدق فرق میکند؛ با لنین فرق میکند [...] کلیه حرکات ما از موقعی که چشم باز میکنیم (صبح) تا موقعی که چشممان را میبندیم (شب) هر کاری که میکنیم یک مسئله شرعی است. چه کسی این مسئله شرعی را مشخص میکند؟ مرجع تقلید. پیوند را احساس کنید. پیوند، پیوند اعتقادی است، نه پیوند سیاسی. پیوند سیاسی یک بعد رهبری است.
و در جایی دیگرشهید رجایی در موردرهبری و ولایت می فرمایند:
رهبری در ایران مسئله مرجعیت است و این کلمه ولایت فقیه، به تعبیر یکی از دوستان، تنها مشخصه قانون اساسی جدید از قدیم میتواند باشد؛ یعنی آن جوهره انقلاب اسلامی است. ما ولایت فقیه را به عنوان عالیترین دستاوردهای انقلاب اسلامی در قانون اساسی خود گنجانیدهایم. دولت [نیز] خود را موظف میداند که این قانون اساسی را که خونبهای صدها هزار شهید، معلول و اسیر و تبعیدی است با تمام قوا در جامعه پیاده کند.
شهید باهنر نیز در این خصوص خطاب به مردم می فرمایند:
ملت قهرمان ما تصمیم گرفته است خطّ اسلام و امام را رها نکند و صمیمانه در صحنه بماند تا حکومت و قوانین بر خط حاکمیت اسلام حفظ شود. برای ما شرق و غرب مطرح نیست. برای ما مسئله حقوق ملی و انسانی و آزادی و استقلال مطرح است. ما نمیخواهیم در حوزه اقتدار این و یا آن ابر قدرت قرار بگیریم. ما در هر حال برای مقابله و مقاومت آمادهایم و تسلیم، در فرهنگ انقلاب ما راه ندارد. نیروی عظیمی در اختیار ملت است. این سرمایه نباید از بین برود. ما بایستی این انقلاب را تا کسب پیروزی نهایی ادامه دهیم.
نظر امام خمینی (ره) درمورد مناسبت شهادت شهیدان رجایی و باهنر
امام خمینی رحمهالله به مناسبت شهادت شهیدان رجایی و باهنر فرمود: «ملتی که قیام کرده است در مقابل همه قدرتهای عالم، ملتی که برای اسلام قیام کرده است، برای خدا قیام کرده است، برای پیشرفت احکام قیام کرده است، این ملت را با ترور نمیشود عقب راند؛...گرچه خود واقعه و خود این افرادی که شهید شدهاند، در نظر همه ما عزیز و ارجمندند.آقای رجایی و آقای باهنر هر دو شهیدی هستند که با هم در جبهه های نبرد با قدرتهای فاسد هم جنگ و هم رزم بودند. مرحوم رجایی به من گفتند که من بیست سال است که با آقای باهنر همراه بودم و خدا خواست که با هم از این دنیا به سوی او هجرت کنند.
ویژگیهای اخلاقی شهید رجایی و باهنر از دیدگاه مقام معظم رهبری(مدظله العالی)
مقام معظم رهبری درباره ویژگیهای اخلاقی شهیدان رجایی و باهنر میفرماید: «شهید باهنر، مرد بیتظاهری بود که هیچ کس از ظاهر آرام او نمیفهمید در باطن و ذهن و اندیشه موّاج او چه میگذرد. وی یکی از متفکرین و تئوریسینها و ایدئولوگهای انقلاب بود. نوشتههای زیادی داشت و کتابهای زیادی را تنظیم کرده بود....ارتباطات نزدیکی با شهید مطهری و شهید بهشتی داشت و هر دوی اینها، برای عظمت فکری و قدرت تفکر عملی او ارزش زیادی قائل بودند... نقش شهید رجایی و باهنر در افشا نمودن ماهیت لیبرالی و منافقانه بنی صدر، بسیار برجسته بود. البته شهید رجایی در درجه اول و بعد هم شهید باهنر در این مورد نقش داشتند. شهید رجایی با صبر خود و متانت و حوصله عظیم و با قبول دردها و رنجهای قلبی و غیر قابل افشایی که داشت، توانست با تعبیر خود من با نرمش قهرمانانهای، بنی صدر خائن را افشا و رسوا کند و به زمین بکوبد.
مسوولان کشور نیز باید با الگو و اسوه قرار دادن شهدا در همه دوره ها در راه خدمت خالصانه به کشور و مردم قدم بردارند.
شهیدانی چون رجایی و باهنر، تمام معیارهایی که امام علی (ع) در نامه ای به مالک اشتر برای خدمت به خلق سفارش کرده بودند را در برنامه مدیریتی خود اجرایی می کردند و ضروری است مدیران امروز نیز با بهره گرفتن از این منشور شیوه مدیریتی صحیح را بکار بگیرند.
طبق سفارش امام علی (ع) باید در انتخاب مسوولان اصالت شخص را نیز در نظر گرفت، پس درانتصاباتبایدسوابقحسنهمسوولانرادرنظرگرفتومسوولانیصادقرابرکرسیخدمتنشاندوهمچنینبایدازنظربردباریانسانهایبافضیلتیباشند.
از سوی دیگربحمد الله اغلب مسوولان و مدیران در کشور با قرار گرفتن در شرایط سخت مدیریتی و محدودیت های اعتباری و تحریم ها آب دیده شده اند به نحوی که اکنون برخی از مدیران توانمند با تکیه بر توان مدیریتی خود و کار جمعی، مستقل از اعتبارات نفتی توان رسیدن به اهداف مدیریتی و سازمانی خود را نیز دارند.
باید به دور از بروکراسی و با تکیه بر مدیریت جهادی به مردم و کشور خدمت کرد، ولایتمداری و فرهنگ ایثار باید در مسوولان ما نهادینه شود به طوری که ویژگی های شهیدانی چون شهید رجایی و باهنر براینیروهایسهقوهنصبالعینقرارگرفته و نیز
با حمایت از تولید داخلی و افزایش محصولات کشاورزی کشور را از وابستگی به کشورهای بیگانه خارج کرد.
متاسفانه به مقوله فرهنگدرکشورعنایتکافینمیشودولیبایددقتکرد استقلالفرهنگیبنیاناستقلالسیاسی،اجتماعیواقتصادی در کشوراست.
مسوولان نیز باید بر قیمت اجناس کنترل داشتهباشند چرا که با کنترل قیمت ها قطعا تورم و رکود اقتصادی در کشور مهار خواهد شد.و نیز
با تقویت تولید داخلی دیگر نیازی به واردات اقلام مصرفی و غیر ضروری وجود نخواهد داشت..
شهیدان رجایی و باهنر راه جهاد و کوشش در کار را دنبال کردند و امروز ثمره اش ماندگاریشان در دل و ذهن مردم بواسطه همین فعالیت و خدمتگزاریشان است.
خدمتگزاری شهیدان رجایی و باهنر بعنوان خاطره خوب برای ملت ایران بوده چرا کهآنان با تمام وجود در مسئولیت شان کار کردند
هفته دولت یادآور خدمتگزاری به مردم است که با نام این دو شهید گره خورده است.
شهیدان رجایی و باهنر بعنوان اسوه های علم ، تقوا و ولایتمداری بوده وآنان با خون پاک خود، بقای جمهوری اسلامی ایران را بیمه کردند.
این هفته فرصتی برای پاسداشت ارزشها و تقویت روحیه خدمت گزاری مسئولان نظام به شهروندان ایرانی است.
شهیدان باهنر و رجائی دو الگوی واقعی خدمت به انقلاب و اسلامی و ولایت هستند.
این دو شهید بهترین اسوه برای خادمان و مسئولانی هستند که بنا دارند خالصانه در خدمت جامعه اسلامی باشند و برای مردم و رضا و خشنودی خداوند کار کنند.
خدمات نظام جمهوری اسلامی در دولت های گذشته تا امروز بسیار چشمگیر بوده و به دلیل همین پیشرفتها مورد هجوم و حملات مختلف استکبار و عصبانیت دشمنان اسلام هستیم.
هفته دولت بعنوان فرصتی برای تجدید عهد مسئولان برای اهداف انقلاب اسلامی که همان خدمتگزاری به مردم است بوده مسئولان باید قدردان فرصت بدست آمده برای خدمتگزاری باشند.
همچنین مدیران دستگاههای اجرایی با پرهیز از اسراف باید نسبت به بیت المالی که در اختیارشان است دقت لازم را داشته باشند.
دست اندرکاران و مدیران دستگاههای اجرایی دراین ایام می توانند عملکرد یکساله خودرا بازنگری بکنند.
همچنین دولتمردان با اسوه و الگو قرار دادن شهیدان رجایی و باهنر باید ویژگی های این شهیدان بویژه ساده زیستی ، پرهیز از هزینه های تشریفاتی و استفاده حداکثری از امکانات حداقلی را در برنامه های کاری خود بگنجانند.
شهیدان رجایی و باهنر بعنوان افرادی که سرلوحه کارهایشان تبعیت از آموزه های دینی و اسلامی بود شناخته شدند پس مدیران دستگاههای اجرایی امروز نیز باید ارائه خدمت و نفع بیشتر با بهره گیری از هزینه کمتر از بیت المال و امکانات عمومی را سرلوحه کارهایشان قرار دهند.
پس بطور خلاصه می توان گفت :
مهمترین ویژگیشهیدانرجایی و باهنر :
1- پیوستگی دایم آنها بامردم بود.
2- آنها از میان مردم و پیوستگی دایم آنها بامردم بود به طوری که هرگاه انسان با آن دو شهید گرانقدر برخورد میکرد احساس میکرد که همیشه با مردم هستند و مشکلات جامعه را با تمام وجود لمس کردهاند.
3- راز ماندگاری شهید رجایی مردمی بودن وی و پا گذاشتن بر غرور نفسانی خود و همچنین اهتمام به نماز اول وقت بود؛درانقلاب اسلامی ما اهدافها و آرمانهای انقلاب محقق نمیشود مگر اینکه اعتقاد و معتقد به آن باشیم و این امر اجرایی نمیشود مگر با انگیزه و اراده قوی مسئولین همراه باشد.
چرا که همراهى ملت با دولت و پشتیبانى آحاد مردم از آن، از عوامل ثبات دولت و اقتدار آن است و این رابطه، تا هنگامى که دولت یک دولت ارزشى و خدمت گزار باشد، پایدار خواهد بود.
خدمت بیمنت به مردم با قدرت و قوت، امید به آینده و اعتماد به کمکهای پروردگار باید ادامه یابد و مسئولان باید بدانند اگر میخواهند در کارهایشان موفق باشند، سعی کنند انسجام دولت و نظام در سطح عالی حفظ شود.
4- دولت شهید رجایی نمونه عینی دولت اسلامی و مکتبی
در این هفته مسئولان باید با مردم تجدید پیوندکنند و مردم نیز با بررسی عملکرد مسئولان و درک مشکلات و توانمندیهای دستگاههای اجرایی، بیش از پیش به دولت نزدیک میشوند.
چرا که هفته دولت هفته درس گرفتن مسئولین از پاکبازانی چون رجایی و باهنر است که وجود خویش را وقف پیشرفت جمهوری اسلامی و تداوم انقلاب اسلامی کردند و با کارنامهای آکنده از افتخار دعوت حق را لبیک گفتند و در جوار قرب دوست آرمیدند.
با وجود اینکه عمر دولت شهید رجایی بسیار کوتاه بود اما روش ایشان به گونهای بود که باید همواره الگوی تمام مدیران و مسئولان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران باشد.
5- ارزش شهیدان رجایی و باهنر به این بود که به مردم خدمت میکردند و رفتار مدیریتی آنان به گونهای بود که خودشان روی ریاستی که برعهده آنها قرار داده شده بود، اثر میگذاشتند.
6- این سفارش امام راحل است که اقدامات صورت گرفته را برای عموم مردم بازگو کنیم تا عناصر ضدانقلاب بدانند مسئولان و مدیران این نظام برآمده از خون شهدا در راستای اعتلای این انقلاب و نظام از هیچ کوششی دریغ نمیکنند.
لذا در جلسات و مراسمهایی که به مناسبت هفته دولت برگزار میشود باید سعی کنیم ویژگیهای شخصیتی شهیدان رجایی و باهنر برای مردم به ویژه نسل نوجوان و جوان به خوبی تبیین شود تا این نسل با شخصیتهای شهیدان رجایی و باهنر بیشتر آشنا شوند.
(قابل ، خبرنگار فارس ، 1384 )
منابع :
- اسماعیل جهان بین ،درباره مفهوم دولت ، 1390 ، ص 2 .
- حجتالاسلام علی قابل در گفتوگو با خبرنگار فارس در قزوینسال ۸۴
- سخنرانی امام به مناسبت اولین سالگرد شهادت شهیدان رجایی و باهنر در تاریخ ۷شهریور ۶۱صحیفه نور جلد ۱۶صفحه ۴۴۵
- ساری- ایرنا- جمعی از ائمه جمعه و فرمانداران مازندران
- به گزارش خبرگزاری فارس از سردشت زیدون، حجتالاسلام و المسلمین مصطفی پورشفیع در خطبههای نمازجمعه ،1394
- به گزارش شبکه اطلاع رسانی دانا به نقل از آناج، آیت الله محسن مجتهد شبستری در دیدار با مسوولان استانی ،1394
- سردار محسن انصاری در مراسم گرامیداشت هفته دولت و روز کارمند ، 1394
- به گزارش خبرگزاری فارس، بیانیه انجمن روزنامه نگاران مسلمان به مناسبت فرا رسیدن سالروز شهادت شهیدان رجایی و باهنر و بزرگداشت هفته دولت ،1394
دیدگاه ها