به نظر میرسد، بشار اسد، رئیسجمهور سوریه پس از تحقق توافق هستهای ایران جایگاه خود را قدرتمندتر میبیند؛ زیرا ایران همچنان بهمنزله حامی اصلی وی ایفای نقش خواهد کرد. بسیاری از تحلیلگران میگویند، اسد بدون حمایت ایران نمیتواند دوام بیاورد و درصورت نبود حمایت ایران سرنگون میشود. اسد ممکن است برداشت صحیحی داشته باشد؛ اما این برداشت کاملاً صحیح نیست؛ زیرا اگرچه ایران سلطه خود بر سوریه را رها نخواهد کرد؛ اما این معادله پیچیدگیهایی نیز دارد.
در ادامه مقاله آمده است: درصورتیکه ایران بهعنوان میانجی واقعی برای حلوفصل بحران سوریه ظاهر شود، به سرمایه سیاسی عظیمی دست خواهد یافت. یک روش حفظ ساختار رژیم اسد بدون حضور شخص اسد است. برخی مخالفان اسد نیز ماهها چنین ایدهای را مطرح میکردند و سناریوی شبیه دوران پس از صدام را که ساختار ارتش و کل حکومت از هم پاشید، نامطلوب میدانستند. ترکیه نیز از ایران خواسته است، به این چالش پایان دهد. لبنان نیز منطقه رقابت عربستان و ایران است. آرتور مایکلیانگ، تحلیلگر سیاسی میگوید، پایان خشونت در سوریه و عراق مستلزم درک قدرتهای منطقهای و بینالمللی از واقعیتهای فرقهای در منطقه است. لبنان در سال 2010 توازنی مطلوب داشت؛ اما جنگ داخلی سوریه سبب سرریزشدن بحران به این کشور نیز شد. ازسوی دیگر، حزبالله نگران هشدارهای شبهنظامیان سنی است که تهدید کردهاند، درصورت خارجنشدن حزبالله از سوریه، جنگ را به لبنان خواهند کشاند. افزونبر اسرائیل[رژیم صهیونیستی]، احتمالاً عربستان سعودی بزرگترین بازنده توافق هستهای ایران است. از نظر سعودیها، توافق ایران فراتر از نگرانیهای امنیت منطقهای است. ائتلاف جدید آمریکا و ایران چالش و تحقیری مستقیم برای حساسیتهای فرقهای سعودیهاست. این مسئله سبب دلخوری شدید سعودیها از غرب شده است.
در پایان مقاله آمده است: پادشاه سعودی تا این لحظه در واکنش به اخبار توافق هستهای بیانیه عمومی منتشر نکرده است؛ اما موضعگیری این کشور را میتوان مطابق مواضع تحلیلگران و روزنامهنگاران طرفدار سعودیها سنجید. محمد الموحیا، گوینده اخبار شبکه یک تلویزیون دولتی سعودی به نیویورکتایمز گفت: «ایران در جهان عرب هرجومرج ایجاد کرده و پس از توافق بر اینگونه اقدامات خود خواهد افزود و شورای همکاری خلیجفارس باید اعتماد خود به آمریکا را کاهش دهند و بر روسیه و چین متمرکز شوند». درکل، به نظر میرسد وی احساسات و دیدگاههای عمومی در عربستان را بازتاب داده است. درعینحال، عربستان سعودی همچنان به حملات هوایی خود به یمن (درحالیکه با میانجیگری سازمان ملل آتشبس اعلام شده) ادامه میدهد. درحال حاضر، شدیدترین کانون جنگ نیابتی ایران و عربستان، کشور یمن است.
اخبار و تحلیلها: به نظر میرسد دغدغه اصلی نویسنده در یادداشت فوق، موضوع سوریه و عربستان است. نویسنده به نوعی ایران را به مصالحه بدون اسد در سوریه دعوت میکند، حال آنکه خودش معترف است که موقعیت اسد پس از توافق هستهای ایران تقویت شده است؛ بنابراین، چه لزومی دارد ایران روش صلحمدارانه گذشتهاش را درباره سوریه تغییر دهد و به سوریه بدون اسد بیندیشد. درباره عربستان هم باید گفت: برونرفت عربستان از بحران حاضر، تغییر تکیهگاه وابستگی نیست و باید با درک درست مسائل منطقه و انتخاب راه صحیح و عقلانی از بحران خارج شود./م
بصیرت
دیدگاه ها