برخلاف تبلیغات و انتظار خیلیها در نشست پوتین و ترامپ توافقی درباره سوریه به جز درباره جنوب این کشور صورت نگرفت و انتظار میرود پرونده جنگ سوریه با اشغالگری امریکا در شمال و جنوب شرقی و فعالیت تروریستها در استان ادلب بیشتر در میدان تعیین شود تا میز مذاکرات.
روزنامه جوان به اطلاعاتی دست پیدا کرده که از فضای کاملاً مثبت ملاقات دوساعته پوتین و ولایتی حکایت دارد، ملاقاتی که پوتین از رویکرد ایران در تحولات سوریه حمایت کرده است. نشانههای این رویکرد روسها در ملاقات پوتین با ترامپ نیز نمایان شد و رئیسجمهور روسیه بعد از کنفرانس مطبوعاتی با ترامپ اعلام کرد، «تلاش برای حل بحران سوریه از طریق روند آستانه ادامه مییابد.» دیدار پرحاشیه رؤسای جمهور روسیه و امریکا در هلسینکی فنلاند که عصر روز دو شنبه برگزار شد درباره سوریه آورده زیادی نداشت، این در حالی که خیلی از رسانهها و حتی مقامات رسمی دو طرف مهمترین دستور کار مذاکرات دو طرف را بحران سوریه عنوان کرده بودند. هرچند جزئیات زیادی از نشست دو ساعت و نیمه پوتین و ترامپ منتشر نشده، اما اظهارات دو طرف نشان میدهد درباره پرونده سوریه به جز درباره جنوب سوریه توافق زیادی صورت نگرفته است. ولادیمیر پوتین پس از دیدار همتای امریکایی خود به رسانهها گفت: «موقعیت بلندیهای جولان باید به شرایطی برگردد که در پی توافق ۱۹۷۴ ایجاد شده و باعث عدم برخورد بین نیروهای اسرائیلی و سوری شده است.» جنگ سوریه یکی از پیچیدهترین جنگهای تاریخ محسوب میشود و پویایی درگیری مناطق مختلف با یکدیگر تفاوت زیادی دارد. در جنوب به دلیل اینکه با سرزمینهای اشغالی هممرز است حساسیت زیادی وجود دارد. رژیم صهیونیستی از زمان شروع بحران با حمایت از گروههای تروریستی نقش زیادی در سقوط مناطق جنوبی به عهده داشت و تلاش کرده بود تا یک منطقه حائل از طریق این گروهها ایجاد کند، اما پس از آزادسازی حلب و دیرالزور و مناطق مرکزی سوریه نگاه دمشق و متحدانش معطوف به جنوب شد. دولت سوریه برای بازپسگیری مناطق جنوبی هم گزینه نظامی و هم سیاسی را به کار گرفت و زمانی که بازگشت حاکمیت مرکزی به مناطق جنوب جدی و قطعی شد مقامات صهیونیستی اعلام کردند بازگشت ارتش سوریه به جنوب را پذیرفتهاند. روز گذشته نیروهای دولتی موفق شدند کنترل ارتفاعات راهبردی «تلالحاره» را به دست بگیرند. تحلیلگران درباره اهمیت آزادسازی تلالحاره میگویند که با آزادسازی این ارتفاعات، حومه درعا به قنیطره وصل میشود و از این نقطه مرتفع میتوان حرکت جنگندههای رژیم صهیونیستی را رصد کرد و تا شعاع ۴۰ کیلومتری این منطقه تحت اشراف ارتش سوریه است، یعنی منطقه جولان اشغالی تا دریاچه «طبریا.»
چالش امریکا در شمال
در حالی که به نظر میرسد تحولات میدانی و سیاسی مرتبط با جنوب سوریه تمام شده، اما مسائلی از جمله حضور نیروهای امریکایی در شمال و جنوب شرقی، وضعیت ادلب که در کنترل القاعده قرار دارد و همچنین اشغال بخشهایی از خاک سوریه توسط ترکیه در وضعیت نامشخصی قرار دارند. جان بولتون، مشاور رئیسجمهور امریکا قبل از دیدار پوتین و ترامپ به رسانهها گفت که امریکا نیروهای خود را برای مقابله با آنچه «تهدید ایران» خواند در سوریه نگه میدارد. از اظهارات ترامپ نیز مشخص بود که امریکا فعلاً قصد خارج کردن نیروهای خود را در سوریه ندارد. ناظران معتقدند وضعیت جغرافیایی و بافت قومی مناطق تحت اشغال امریکاییها در سوریه میتواند به آسیبپذیری واشنگتن تبدیل شود. جوشا لندیس، رئیس مرکز مطالعات خاورمیانه در دانشگاه اوکلاهما که خیلیها او را استاد درجه یک سوریه در امریکا میشناسند، نوشت: «مشکل با موقعیت امریکا در شمال سوریه این است که ممکن است این دارایی خیلی سریع به آسیبپذیری تبدیل شود. پیش از این درگیری بین کردها و عربها در اطراف رقه شروع شده. بمبهای کنار جادهای نصب شدهاند که نیروهای ویژه امریکا را هدف قرار میدهند. اکثریت مردم این شهر شمالی که توسط بمباران امریکا علیه داعش نابود شده خشمگین هستند به خاطر اینکه امریکا این شهر را بازسازی نمیکند و متعهد نشده به اندازه کافی پول برای بازسازی این منطقه تخصیص دهد. اختلافات قبیلهای و مذهبی، نبود شغل و پول، خشکسالی جدی در شمال سوریه دست به دست هم دادهاند تا ثبات محلی و اهرم امریکا در سوریه را تضعیف کنند.» همچنین دولت سوریه روابط خوبی با بعضی قبایل و ساکنین مناطق تحت اشغال امریکا دارد و گزارشها حاکی از آن است که نیروهای مردمی در این مناطق خود را آماده مقابله با اشغالگری امریکا میکنند. از سوی دیگر به نظر میرسد کردها به این نتیجه رسیدهاند که رسیدن به توافق با دمشق بهتر میتواند منافع آنها را تأمین کند تا ترامپ که استراتژی مشخصی درباره سوریه ندارد.
ادلب، بهشت القاعده
اما درباره بحث ادلب و حضور نیروهای ترکی در مناطق شمالی انتظار میرود در چارچوب آستانه پیگیری شود. ولادیمیر پوتین، پس از دیدار با ترامپ و در گفتوگو با شبکه فاکسنیوز تأکید کرد: «ما در چارچوب آستانه عمل خواهیم کرد، یعنی روسیه، ایران و ترکیه؛ و من این مسئله را به دونالد ترامپ هم گفتم، اما ما در عین حال آماده هستیم تمام این تلاشها را با تلاشهای گروه کوچکی از کشورها جمع ببندیم تا روندی گسترده حاصل شود و شانس بهتری برای موفقیت نهایی به دست آید.»مذکرات آستانه پس از آزادسازی حلب شروع شد و مهمترین ویژگی آن حضور ایران، روسیه و ترکیه و نبود امریکا است. این مذاکرات موفقترین مذاکرات در بستر جنگ سوریه محسوب میشود و نقش مهمی در کاهش درگیریها و تلفات داشته است. هرچند این مذکرات اخیراً با موانع پیچیدهای روبهرو شده است. نیروهای دولتی و متحدان خود را برای آزادسازی ادلب آماده میکنند. استان ادلب به «بهشت تروریستها» معروف شده و مهمترین گروه حاضر جبهه النصره است.
منبع: روزنامه جوان
آخرین اخبار