پایگاه اینترنتی دیلیبیست 28 دسامبر 2013 (7 دی) در مقالهای به مسئله رسوایی مالی در دولت ترکیه و پیامدهای آن برای توافق هستهای ایران پرداخت و نوشت: رسوایی فساد مالی در ترکیه به گونهای بود که طی آن، به ایران اجازه داده شد تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا را دور بزند؛ فاش شدن این مسئله میتواند توافق هستهای آمریکا با ایران را بیثبات کند و در عین حال، تهدیدی علیه دولت اردوغان، نخستوزیر ترکیه، به شمار میرود. این رسوایی سبب شده که تاکنون سه تن از وزرای دولت استعفا دهند و نیز بقای دولت اسلامگرای اردوغان با تهدید روبهرو شود.
در ادامه مقاله آمده است: یک تاجر ایرانی به نام رضا صراف (مشهور به رضا ضراب) که پلیس وی را به رشوه دادن به وزیر اقتصاد متهم کرده، هفته گذشته دستگیر شد. مدیرعامل هالکبانک ترکیه نیز در پی این ماجرا دستگیر شد. مطابق گفته مأموران تحقیق در ترکیه، این دو نفر محور توافقی پیچیده بودهاند که طی آن، ایران پول نفت و گاز طبیعی صادراتی به ترکیه را در قالب طلا دریافت میکرد. مطابق گزارش پلیس و مأموران تحقیق، تنها طی سه سال گذشته 8 میلیارد دلار طلا به ایران فرستاده شده است. تحلیلگران آمریکایی میگویند این رقم میتواند بالاتر نیز باشد و از مارس 2012 تا ژوئیه 2013 حدود 13 میلیارد دلار طلا به ایران فرستاده شده است. ژوئیه 2013 آمریکا و اتحادیه اروپا روزنههای موجود در صادرات طلا به ایران را با محدودیتهای بیشتری مواجه کردند. هالکبانک طی بیانیهای به بورس استانبول اعلام کرد که تمام معاملات تجاریاش با ایران، شفاف و قانونی بوده است و ژوئیه 2013 صادرات طلا به ایران را متوقف کرده است. ماه آوریل 47 قانونگذار آمریکایی از جان کری، وزیر خارجه آمریکا و جک لیو، وزیر خزانهداری آمریکا خواستند که هالکبانک را به دلیل تجارت طلا با ایران تحریم کنند. افشای این فعالیتهای تحریمشکنانه ایران در ترکیه احتمالاً میتواند قانونگذاران آمریکایی را در مخالفت با گفتوگوهای جاری میان آمریکا و ایران، مصرتر کند و در عین حال، میتواند تعهد باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا، برای کاهش بخشی از تحریمها مطابق توافق هستهای موقت را با چالش روبهرو کند. هفته گذشته که رسوایی مالی ترکیه در آستانه فاش شدن بود، دیوید کوهن، معاون وزیر خزانهداری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات اقتصادی، به ترکیه سفر کرد و ظاهراً از ترکها مصرانه خواسته بود که به تحریمهای بینالمللی علیه ایران پایبند باشند. نخستوزیر ترکیه و متحدان سیاسی وی از زمان سفر کوهن به ترکیه، مدعی شدهاند که آمریکا و اسرائیل[رژیم صهیونیستی] بحران سیاسی در ترکیه را مهندسی کردهاند. در پشت صحنه، دیپلماتهای غربی میگویند که مصرانه از مقامات ترکیه خواستهاند لحن خود را ملایم کنند و به تلاش خود برای «توطئه خارجی» خواندن این رسوایی مالی خاتمه دهند. نادر حبیبی، کارشناس سیاسی در دانشگاه برندیس، مینویسد: «ایران ترکیه را شریکی باارزش در خنثیسازی تحریمهای اقتصادی و کاهش انزوای بینالمللی خود میداند؛ ایران با تعمیق وابستگی متقابل اقتصادی با ترکیه تلاش میکند ترکیه را از حمایت از تحریمها دلسرد کند.» یکی از مزیتها برای شرکتهای ایرانی فعال در ترکیه، توانایی آنها در تجارت با بازارهای اروپاست.
تحلیل:آمریکاییها و صهیونیستها مدتها است در تلاشند تا ترکیه را بیشتر به خود وابسته کنند. به گمان آنها، مباحث مالی مرتبط با تحریمهای ایران، بهانه مناسبی برای زیر فشار قراردادن ترکیه است. اصرار آمریکا برای همکاری سایر کشورها با این کشور در تحریم ایران، درخواستی غیرقانونی است و ایران برای مقابله با این رفتار غیرقانونی، حق استفاده از هر شیوهای را دارد و کسی نمیتواند بر آن خرده بگیرد.
دیدگاه ها