عباس حاجی‌نجاری

بیان صریح فرماندهی معظم کل قوا در دیدار فرماندهان و مسئولان قرارگاه پدافند هوایی خاتم مبنی بر اینکه «دشمن باید بفهمد که اگر تهاجم کند، ضربه محکمی خواهد خورد و دفاع ما شامل پاسخگویی خواهد بود.» شاکله اصلی استراتژی دفاعی ایران و تبلور قدرت بازدارندگی ایران در مواجهه با تهدیدات متنوع دشمنان در عرصه‌های مختلف است و البته دشمنان نظام اسلامی نیز این را باور کرده‌اند و به همین دلیل است که از تکرار تجربه آن همچون تحمیل جنگ پرهیز دارند.

در سال‌های اولیه دفاع مقدس و زمانی‌که عملیات اصلی رزمندگان دفاع مقدس برای بیرون راندن متجاوزان بعثی آغاز نشده بود و هنوز بخش‌های وسیعی از خاک ایران اسلامی در اشغال رژیم بعث بود، حضرت امام خمینی(ره) در 18 اسفند‌ماه سال 1360 در دیدار رزمندگان اسلام در تبیین تفاوت‌های رزمندگان اسلام با دشمنان انقلاب اسلامی می‌فرمایند: «صدام برحسب آن مثلی که گفته شده است که یک دیوانه سنگ را در چاه می‌اندازد و 50 عاقل یا بیشتر نمی‌توانند بیرون بیاورند، یک دیوانه‌ای بود که یک اقدامی کرد و یک سنگی را در چاه انداخت و موجب زحمت ملت خویش، ملت ما و سایر ملت‌ها گردید که حالا دست به دامن دولت‌ها شده تا بیایند و وساطت کنند و میانجیگری کنند، او را نجات بدهند، او دیگر قابل نجات نیست و ما هم یک قدم عقب نخواهیم نشست. مصالحه با جنایتکار و سازش با جنایتکاران، این یک جنایتی است بر مردم متعهد و یک جنایتی است بر اسلام.» امام در ادامه خطاب به رزمندگان بر استراتژی نظام اسلامی در مقابله با تجاوز تأکید کرده و می‌فرمایند: کار آن دیوانه آنطور است که نمی‌شود این سنگ را بیرون آورد مگر با اسلحه و قوت ایمان، شما ثابت کردید که می‌توانید در مقابل قدرت‌ها بایستید و شما میدان‌های نبردتان در تاریخ ثبت خواهد شد.»

داستان جنگ ما و بازپس‌گیری سرزمین‌های اسلامی و پس از آن ایستادگی در مقابل تهدیدات و فشارهای دشمنان نظام اسلامی در ادوار مختلف مبتنی بر همین راهبرد بود که شاید شاهد مثال آن را بتوان در سال‌های میانی دهه 80 در مقابل تهدید مستقیم ایران توسط امریکایی‌ها تحت عنوان محور شرارت دانست که همین ایستادگی و آمادگی برای پاسخ، عامل بازدارنده‌ای برای دفع آن بود. مقام معظم رهبری بارها در مواجهه با تهدیدات مستقیم دشمنان تهدید کرده‌اند که ممکن است شما آغازکننده جنگ باشید، ولی تمام شدن آن دیگر در اختیار شما نیست یا اینکه در صورت عملی کردن تهدید، در کاخ‌های شیشه‌ای‌تان در امان نخواهید بود.
این استراتژی بر چند مؤلفه متکی است:

1- در عین پدافندی، آفندی است، یعنی در حالی‌که ما آغازکننده نخواهیم بود، اما اگر دشمن آغاز کند، همچون دوران دفاع مقدس تا شکست و تنبیه او عقب نخواهیم نشست.
2- بر تقویت و تحکیم ساخت درونی قدرت متکی است که مصداق آن را در ترسیم شرایط روز دفاعی کشور می‌توان دید. یعنی زمانی‌ که در اوج فشارها و تحریم‌ها به ویژه تحریم‌های نظامی، شهرهای موشکی به تصویر کشیده می‌شود که این تصویر بیانگر این است که در صورت اراده ما هر نقطه‌ای که تیررس قدرت موشکی ماست (که به قول وزیر دفاع هیچ محدودیتی برای آن متصور نیست) در یک لحظه با بارانی از موشک مواجه خواهد شد که هیچ سپری را قدرت مقابله با آن نیست.
3- این استراتژی بر آرمان‌ها و ارزش‌ها متکی است. مقام معظم رهبری در 1385/7/29 در دیدار جمعی از رزمندگان دفاع مقدس در ترسیم جنگ دفاعی می‌فرمایند: جنگ دفاعی با جنگ تهاجمی دو فرق عمده در معنا و مضمون دارد.

یک فرق این است که جنگ تهاجمی حاکی از خوی تجاوزطلبی است، اما جنگ دفاعی این‌طور نیست، دوم اینکه جنگ تدافعی و دفاعی محل بروز غیرت، تعصب و وفاداری عمیق انسان‌ها به آرمان‌هایی است که به آنها پایبند است، حالا این آرمان‌ها وطن است یا بالاتر از آن، یعنی دین و عقیده و اسلام.
4- این استراتژی در عین توکل به نصرت ‌الهی بر پشتوانه مردمی نظام متکی است، اتکایی که در طی 38 سال گذشته همواره در عرصه‌های سخت تجلی یافته و البته تهاجم فرهنگی و جنگ نرم دشمن همواره این شاخصه را هدف گرفته است.

5- صلابت و اقتدار رهبری و سازش‌ناپذیری بعد دیگری از این استراتژی است. مقام معظم رهبری در دیدار با مردم مازندران در سال 1388 می‌فرمایند: در مقطعی برخی از طراحی‌های دشمن برای وادار کردن نظام اسلامی با باج دادن بوده است، اما امام بزرگوار هیچ‌گاه باج ندادند و همه بدانند ما نیز از طرف ملت ایران و از طرف خود به هیچ‌کس باج نخواهیم داد. ملت ایران می‌خواهد ملتی مستقل، پویا، حرکت‌کننده به جلو، عامل به احکام اسلامی و قدرتمند برای دفاع از حقوق و عقاید خود باشد، آیا این خواسته به حق جرم است؟

6- ضرورت تجهیز و تقویت ظرفیت‌های ملی، بخش دیگری از این استراتژی است، مقام معظم رهبری در دیدار اخیر هیئت دولت در سوم شهریور‌ماه، برخورداری نظام از «سپر امنیتی محکم» را از ویژگی‌های مهم شرایط کنونی دانستند که البته تقویت و بقای آن را بر سه مؤلفه متکی دانستند و آن سه مؤلفه عبارتند از: الف: روحیه انقلابی و دینی مردم؛ ب: تشکیلات نظامی و امنیتی کشور و ج: تجهیزات و امکانات دفاعی. ایشان تأکید کردند که دولتمردان و مردم باید تلاش کنند که در این سپر امنیتی خللی ایجاد نشود.

روزنامه جوان