هادی نیوز: ترمیم تیم سیاست خارجی آمریکا با افزودن مایک پمپئو و جان بولتون این گمان را در بین تحلیلگران مسائل بینالمللی تقویت کرده بود که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا یک استراتژی مشخص در این حوزه دارد. تحلیلگران درست تصور کرده بودند؛ ترامپ و تیمش، حداقل در برابر ایران یک استراتژی مشخص و منسجم داشت. این برنامه از 18 اردیبهشت که آمریکا رسما از برجام خارج شد، آغاز شد و تا 13 آبان که تمامی تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران اجرایی شد، بهدرستی ادامه پیدا کرد. اما مشکل استراتژی تیم سیاست خارجی آمریکا، این بود که هیچ بازهای فراتر از فردای 13 آبان در آن طراحی نشده بود. تیم 3 نفره ترامپ، پمپئو و بولتون، تحتتاثیر مشورتهای سران برخی کشورهای منطقه، تابستان 97 را نقطه شروع آشوبها و زمان پای میز مذاکره آمدن ایران میدانستند. این اتفاق نیفتاد و تمامی گامهای بعدی آمریکا از جمله تحریم اخیر علیه رهبر انقلاب و فرماندهان نظامی نیز متاثر از این استراتژی اشتباه، بدون نتیجه ماند تا بسیاری از تحلیلگران ترامپ را در وضعیت کنونی فاقد ایده روشنی در برابر ایران بدانند. این موضوع در تازهترین کنفرانس هرتزلیا نیز از سوی رئیس سابق سازمان انرژی هستهای رژیم صهیونیستی بیان شد. «اریل لافیت» گفته است که ایالات متحده برخلاف آنچه به نظر میآید در عمل، استراتژی مشخصی درقبال پرونده هستهای ایران ندارد. به نظر او آمریکا امروز هیچاستراتژیای نه برای جنگ دارد نه برای مذاکره و امکان بازگشت به توافق هستهای هم از میان رفته است. در این زمینه با پروفسور «ویلیام بیمن»، استاد دانشگاه مینهسوتا گفتوگو کردهایم. وی معتقد است تحریمهای اخیر آمریکا علیه مقامات ایران مضحک است و نشان میدهد ترامپ درباره آنچه از ایران میخواهد، ایده روشن و مشخصی ندارد.
پروفسور «ویلیام اورمان بیمن»، استاد دانشگاه مینهسوتا آمریکاست. بیمن پیشتر مدیرگروه مطالعات خاورمیانه در دانشگاه براون (Brown) در ایالت رودآیلند و استاد مردمشناسی و مطالعات آسیای شرقی این دانشگاه نیز بود. بیمن دکتری مردمشناسی را از دانشگاه شیکاگو در سال ۱۹۷۶ دریافت کرد و به خاطر نوشتن چندین جلد کتاب و بیش از ۱۰۰ مقاله علمی در مورد پویشهای ارتباطات در ایالات متحده، ایران و... بسیار مشهور است. او چند سال قبل سفری یک ماهه به ایران داشت. بازگشت او به آمریکا، همزمان با اوج مذاکرات هستهای بود که درنهایت منجر به توافق بین 1+5 و ایران شد. متن این گفتوگو را در ادامه میخوانید.
آمریکا بهتازگی تحریمهایی علیه رهبر ایران و برخی فرماندهان ارشد سپاه پاسداران اعمال کرده است. گفته میشود محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز در فهرست تحریمها قرار خواهد گرفت. به نظر شما هدف این تحریمها چیست؟
این تحریمها برخلاف تصورات جان بولتون، مایک پمپئو و دونالد ترامپ، هیچ هدف و دستاوردی ندارد. افراد یادشده هیچشناختی از ایران ندارند. آنها فکر میکنند که تحریم آیتالله خامنهای باعث پذیرش درخواستهایشان از سوی رهبر ایران خواهد شد.
در واقع مشکل همین است که ترامپ ایده روشن و مشخصی درباره آنچه از ایران میخواهد ندارد، بلکه او از ایران آن چیزی را میخواهد که نتانیاهو و محمد بنسلمان میخواهند، و آن چیزی نیست جز تضعیف و فلاکت ایران تا آنجا که ممکن است.
آنها همچنین از ایران میخواهند که دست از حمایت حزبالله، حوثیها و بهطور کلی جوامع شیعه در خاورمیانه بردارد و به سمت خلع سلاح تجهیزات دفاعی خود حرکت کند. اسرائیل و عربستان تلاش دارند قدرت برتر خاورمیانه باشند و ایران مانع و چالشی عمده در پیش روی اهداف آنها خواهد بود.
تحریم آیتالله خامنهای اقدام بسیار مضحکی است. ایشان بهطور کلی به خارج از ایران سفر نمیکند و تحریمهای اقتصادی وی نیز کمترین تاثیری را نخواهد داشت.
همچنین تحریم محمدجواد ظریف، وزیرخارجه نیز به همان میزان مضحک است. دکتر ظریف مهمترین مذاکرهکننده ایران است. اگر ایران قرار باشد در مذاکرات مورد نظر آمریکا وارد شود، ظریف باید نقشآفرینی کند.
او در آمریکا تحصیل کرده و تاثیرگذارترین مذاکرهکننده ایرانی است. تحریم او باعث میشود که آمریکا نتواند به خواستههای غیرمنطقی و غیرعقلانی خود در ارتباط با ایران دست یابد.
به نظر میرسد تحریمهای جدید آمریکا به تلافی ساقط شدن پهپاد آمریکایی در ایران صورت گرفته و ترامپ تلاش داشته با اعلام تحریمهای جدید بر مقامات بلندپایه ایرانی، فشار ناشی از سقوط پهپاد آمریکایی را کاهش دهد. نظرتان در این ارتباط چیست؟
تحریمها احمقانه و غیرموثر هستند. فرماندهان ارشد سپاه پاسداران حامیان گستردهای در سراسر این کره خاکی دارند و البته آنها حق دارند این تحریمها را به تمسخر بگیرند.
به هرحال من فکر نمیکنم سپاه بخواهد از دفاع از ایران دست بکشد، دفاع از ایران وظیفه آنهاست و صرفنظر از اینکه دیگران چه فکری درباره آنها میکنند، باید گفت که آنها ایرانیانی وطنپرست هستند.
وزیرخارجه آمریکا بهتازگی از گفتوگوی بدون پیششرط با ایران سخن گفته، در حالی که قبلا شرایطی را برای مذاکره با ایران مطرح کرده بود. به نظر شما دلیل این تغییر لحن وزیرخارجه آمریکا چیست؟
اعتقادی به حرفهای پمپئو ندارم. او مدعی مذاکرات بدون پیششرط با ایران میشود، اما منظور او از «بدون پیششرط» این است که بهعنوان مثال ایران نتواند شرطی را برای آغاز گفتوگوها مثلا در موضوع تعلیق و لغو تحریمها داشته باشد. پمپئو معتقد است از آنجا که آمریکا در موضع قدرت قرار دارد، لذا خطری برای آغاز گفتوگو و مذاکرات بدون پیششرط وجود ندارد. بنابراین این اظهارات پمپئو در واقع ژست ریاکارانه اوست و او هیچ علاقهای به بهبود اوضاع ایران ندارد.
آمریکا از یکطرف مدعی مذاکره است و از طرف دیگر تحریمهای شدیدتر و بیشتری علیه ایران اعمال میکند. این تناقض در رفتار آمریکا چگونه قابل توجیه است؟
هیچ توضیحی در ارتباط با این تناقض وجود ندارد، جز اینکه ترامپ فکر میکند که با افزایش فشارها میتواند ایران را با تحقیر به میز مذاکره بکشاند و در این حالت نیز بهزعم ترامپ، ایران عاجزانه خواستار برطرف کردن تحریمها خواهد شد و درنهایت تصورشان این است که آنها هرچه را میخواهند با ایران انجام خواهند داد که این خواستهها شامل عقبنشینی ایران از همه مناطق مورد نفوذ خود در خاورمیانه، حذف کامل همه تسلیحات دفاعی متعارف و پایان دادن به همه فعالیتها در زمینه توسعه هستهای خواهد بود.
ترامپ اگرچه خودش سال گذشته از توافق هستهای برجام خارج شد، اما حالا کاخ سفید از تعلیق برخی تعهدات داوطلبانه ایران در برجام بسیار نگران و آشفته شده است. چرا این دوگانگی در رفتار آمریکا وجود دارد؟
خروج آمریکا از برجام تاثیری بر خواستههای این کشور ندارد. ترامپ فکر میکند که ایران درنهایت با تحت فشار قرار گرفتن از فعالیتهای هستهای خود دست خواهد کشید، در حالی که ترامپ بهطور کلی مطالعهای ندارد و این مسائل را درک نمیکند. او نمیداند که حتی بدون برجام، ایران مانند آمریکا یکی از امضاکنندگان معاهده انپیتی خواهد بود. از سوی دیگر انپیتی، دسترسی و حق ایران برای غنیسازی اورانیوم برای اهداف مسالمتآمیز را مانند 90 کشور دیگر امضاکننده این معاهده تضمین میکند.
بر اساس انپیتی، ایران اجازه ساخت تسلیحات هستهای ندارد و حتی درصورت خروج از برجام تعهدات انپیتی ادامه خواهد داشت.
نکته دیگر اینکه بر اساس انپیتی، آمریکا اجازه اشاعه تکنولوژی ساخت تسلیحات هستهای را ندارد، اما بهتازگی واشنگتن در حاشیه در حال همکاری با عربستان در این موضوع است.
رئیسجمهور ترامپ، یک مذاکرهکننده ناشایست و بیکفایت است و به همان اندازه که بیلیاقت است، به همان میزان نیز خطرناک است.
ما همچنین با افرادی مانند جان بولتون طرف هستیم که به دنبال سرنگون کردن نظام ایران و جایگزینی آن با مجاهدین خلق (منافقین) هستند و ترامپ نیز بهشدت تحت تاثیر این آدم قرار دارد. فعلا امروزه آمریکا به این صورت اداره میشود و بسیاری از آمریکاییها نیز از بولتون متنفرند.
منبع: فرهیختگان
دیدگاه ها