هادی نیوز: داعش متشکل از سه چیز است: گروه تروریستی فراملیتی، دولتی بدوی و یک ایدئولوژی سیاسی با ریشههای دینی. این گروه پس از تجاوز اشتباه آمریکا به عراق، از القاعده منشعب شد و همانند القاعده به اسلامگرایان سنی منتسب است. جهاد داعش نهتنها علیه کفار است بلکه شامل شیعیان و صوفیها هم میشود؛ زیرا بر مبنای اندیشه تکفیر معتقدند که آنها مسلمان واقعی نیستند.
داعش با استفاده از توانایی خود در استفاده از شبکههای اجتماعی و انتشار فیلمهای قتلعام، توجه جهان را به سمت خود جلب کرده است. همچنین بر بخشهای وسیعی از شرق سوریه و غرب عراق نیز تسلط یافته و مرکز خلافت خود خوانده آنها در رقه سوریه واقع شده است. اوباما میگوید داعش باید ضعیف شود و نهایتاً شکست داده شود. وی ژنرال جان آلن را مأمور کرد تا ائتلافی از 60 کشور را در نبرد با داعش رهبری کند. برخی از منتقدین از اوباما میخواهند تا نیروهای آمریکایی بیشتری اعزام کند و برخی نیز معتقدند وی باید سیاست تحدید نفوذ دشمن را اجرا کند. در تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری پیش رو برخی از "اعزام نیروی پیاده" حمایت میکنند. حق با آنهاست؛ ولی نیروهای پیاده باید عربهای سنی و ترکباشند، نه آمریکایی.
داعش متشکل از سه چیز است: گروه تروریستی فراملیتی، دولتی بدوی و یک ایدئولوژی سیاسی با ریشههای دینی. این گروه پس از تجاوز اشتباه آمریکا به عراق، از القاعده منشعب شد و همانند القاعده به اسلامگرایان سنی منتسب است. جهاد داعش نهتنها علیه کفار است بلکه شامل شیعیان و صوفیها هم میشود؛ زیرا بر مبنای اندیشه تکفیر معتقدند که آنها مسلمان واقعی نیستند.
استفاده ماهرانه داعش از شبکههای اجتماعی وسیلهای تأثیرگذار برای جذب مسلمانانِ در اقلیت، مخصوصاً جوانان اروپا، آمریکا، آفریقا و آسیا است؛ کسانی که با هویت خود در ستیزهاند. تخمینها نشان میدهد که داعش 25هزار جنگجوی خارجی دارد که در صورت مرگ بهسرعت جایگزین میشوند.
ماهیت سهگانه داعش یک وضعیت دشوار سیاسی را پیش میآورد. در مرحله اول استفاده از قدرت نظامی برای بازپسگیری مناطق تحت تسلط داعش بسیار اهمیت دارد؛ اما اگر رد پای حضور نظامی آمریکا خیلی پررنگ باشد قدرت نرم داعش قویتر میشود. به همین دلیل است که میگوییم حضور نیروهای پیاده باید منحصر به سنیها باشد. اعزام نیروهای خارجی و شیعیان موجب قوت گرفتن ادعای داعش در مورد جنگ با کفار و جذب نیروی بیشتر میشود. به لطف حضور کردها 30درصد مناطق تحت تسلط از داعش بازپس گرفته شده است. افزایش توان سنیها نیازمند تعدیل سیاستهای فرقهای دولت شیعی عراق است.
بعد از اتفاقات لیبی و حضور داعش، اوباما به وضوح از سرنگونی بشار اسد پا پس کشید تا از تسلط داعش بر مناطق بیشتر و قتلعام غیرسنیهای سوریه جلوگیری کند؛ اما اسد خودش یکی از مؤثرترین ابزارهای جذب نیرو توسط داعش است. بسیاری از جهادگران خارجی برای کمک به سرنگونی یک علوی مستبد که سنیها را میکشد به سوریه میروند.
وظیفه دیپلماتیک آمریکا این است که حامیان اسد یعنی ایران و روسیه را قانع کند که بدون برچینی ساختارهای سوریه با کنار گذاشتن اسد موافقت کنند. اجرای منطقه پروازممنوع میتواند علاوه بر حفظ جان میلیونها بیخانمان قدرت دیپلماسی آمریکا را تقویت کند. کمکهای بشردوستانه و پناه جویان نیز موجب افزایش فوقالعاده قدرت نرم آمریکا میشود.
درست است که هزینهکرد آمریکا در استراتژی قدرت نرم علیه داعش کافی نیست اما قدرت سخت بهتنهایی راه به جایی نمیبرد و آمریکا باید مناطق تحت تسلط سایبری را نیز از چنگ داعش درآورد. این کار میتواند با پاک کردن اکانت دشمنان در شبکههای اجتماعی انجام شود.
اگر برفرض که ما داعش را شکست دادیم بازهم در چند سال آینده باید منتظر ظهور گروهی دیگر از سنیهای تندرو از آتش زیر خاکستر عقاید داعش باشیم. چنین انقلابهایی در خاورمیانه به زمان زیادی برای فروکش کردن نیازمند است. بسیاری از این بیثباتیها حاصل رقابت عربستان سنی و ایران شیعه است.
در اروپا، جنگهای مذهبی بین کاتولیکها و پروتستانها نیز قریب به یک و نیمقرن به طول انجامید و با پیمان وستفالیا در 1648 به پایان رسید. بد نیست که به خاطر آوریم در آن زمان نیز ائتلافها مرکب از چندین فرقه و مذهب بود که به دلایلی غیر از مسائل مذهبی باهم متحد شدند. در خاورمیانهی امروز نیز باید منتظر چنین ترکیبی باشیم.
***
منبع مطلب:
NYE, JOSEPH, “How to Fight the Islamic State”, Project Syndicate, SEP 8, 2015, at: “https://www.project-syndicate.org/commentary/how-to-fight-the-islamic-st...
تبیین
دیدگاه ها