روزنامه لسآنجلس تایمز 12 می 2014 (۲۲ اردیبهشت) در مقالهای به گفتوگوهای هستهای و اقدامات اعتمادساز ایران پرداخت و نوشت: با گذشت سه ماه از گفتوگوهای هستهای، گروه مذاکرهکننده ایران با اشتیاق خود برای رسیدن به توافق، تقریباًً همگان را شگفتزده کرده است. گفتوگوکنندگان ایران تمام تعهدات خود را مطابق توافق موقت ماه نوامبر اجرا کرده و در مورد برخی اختلافهای کلیدی نیز پیشنهاد مصالحه دادهاند و در عین حال، در سه نشست سطح بالا بدون مناقشه جدی شرکت کردهاند. با وجود این، دولت حسن روحانی در مورد موضوعی که ممکن است مهمتر از همه باشد، از آمریکا و متحدانش فاصله گرفته است؛ اما شش قدرت جهانی بهسادگی میخواهند غنیسازی اورانیوم را مهار کنند و هرگونه تلاش و توان این کشور برای ساخت تسلیحات هستهای به صفر برسد. آنها میخواهند نوزده هزار سانتریفیوژ ایران به چند هزار کاهش پیدا کند.
در ادامه مقاله آمده است: با وجود این، ایران با اضافه کردن سانتریفیوژهایش بر ظرفیت رو به گسترش خود پافشاری میکند. با گفتوگوهایی که قرار است این هفته در وین از سر گرفته شود، این مناقشه بزرگترین تهدید برای توافقنامه هستهای جامع و نهایی است. توافقنامه جامع تا ضربالاجل۲۰ ژوئیه باید تکمیل شود. رابرت اینهورن، عضو حلقه داخلی مشاوران هستهای باراک اوباما تا سال گذشته و کارشناس کنونی مؤسسه بروکینگز میگوید درخواست ایران برای تقویت ظرفیت غنیسازی، مانعی جدی خواهد بود و در این صورت، توافقی انجام نخواهد شد. هدف قدرتهای جهانی، طولانی کردن زمان مورد نیاز ایران برای غنیسازی پنهانی و ساخت بمب هستهای است. مقامات آمریکایی برآورد میکنند که زمان ایران برای فرار به جلو برای ساخت بمب هستهای، حدود دو ماه است. غرب تمایل دارد این زمان به یک سال یا بیشتر افزایش پیدا کند تا ردیابی و توقف این تلاشها انجام شود. مقامات ایرانی بارها اعلام کردهاند زیرساخت هستهای صد میلیارد دلاری ایران را گسترش دهند.
در پایان مقاله آمده است: علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، ماه گذشته گفت میخواهد سی هزار سانتریفیوژ را بهمنظور غنیسازی اورانیوم کافی برای سوخت نیروگاه بوشهر نصب کند و فراتر از آن، نیروگاههای دیگری مانند نیروگاه بوشهر نیز در دستورکار قرار دارد. این اظهارات ممکن است تاکتیکهای چانهزنی با هدف کسب امتیاز از قدرتهای جهانی باشند؛ اما ممکن است ایران تمایل نداشته باشد مسئلهای را رها کند که سالها بهعنوان یکی از دستاوردهای مهم در دستورکار قرار داده است. گری سیمور، مشاور منع تکثیر اوباما از 2009 تا 2013 و مدیر اجرایی تحقیقات مرکز علوم و امور بینالملل بلفر در دانشکده کندی میگوید معتقد است ایرانیها بلوف نمیزنند؛ هرچند ممکن است آنها بعداًً در گفتوگوها درخواستهای خود را تعدیل کنند. وی گفت: «تصور میکنم این، موضعگیری واقعی آنهاست... بهنظر میرسد ایرانیها پیام میدهند که تمایل دارند عملیاتهای هستهای را سالها در ازای لغو تحریمها متوقف کنند؛ اما پس از آن، خواهان آزادیعمل مانند دیگر کشورها برای داشتن ظرفیت غنیسازی در سطحی صنعتی هستند. چنین رویکردی برای دولت اوباما و متحدانش پذیرفتنی نیست زیرا اینگونه شرایط میتواند ظرفیت و توانمندی لازم را به ایران برای فرار به سوی ساخت بمب هستهای بدهد. سیمور میگوید: «این مسئله مانعی جدی به شمار میرود.» مانع جدی دیگری ظهور کرده است. مذاکرهکنندگان ایران درخواست میکنند که تمام تحریمها پس از امضای توافقنامه بهطور دائم برداشته شود. نشانه امیدبخش دیگر اینکه بهنظر میرسد ایران برای مصالحه در مورد رآکتور آب سنگین متمایل باشد.
تحلیل:همانطور که در متن فوق اشاره شده، توافق بر سر تعداد سانتریفیوژها، از محورهای اصلی و مناقشهبرانگیز گفتوگوها است که ایران برای در اختیار داشتن هر چه بیشتر آنها که در راستای افزایش نیروگاههای هستهای توجیه فنی و قانونی دارد، باید بیشترین تلاش را داشته باشد چرا که این مهم با اساس هویت فناوری هستهای ایران نیز گره خورده است.
دیدگاه ها