پایگاه اینترنتی آتلانتیک 29 دسامبر 2014 (۸ دی) در مقالهای به پیچیدگیهای روابط ایران و آمریکا پرداخت و نوشت: روابط آمریکا و ایران به نفع دو طرف است؛ اما نیازی نیست برای تحقق این روابط، به روابط ویژه آمریکا و اسرائیل[رژیم صهیونیستی] آسیب زده شود. سیاست خارجی به ضرورتها مربوط میشود و نه مطلوبیتها. ضرورتهای مختلف، آمریکا و ایران را بهسوی نزدیکی روابط هدایت کرده است. در واقع، ایران و آمریکا منافع ژئوپلیتیک مشترک بسیاری دارند. این عقیده که منافع اسرائیل و حتی عربستان سعودی میتواند بهطور نامحدودی یا حتی دائمی به روابط ایران و آمریکا آسیب بزند، مسئلهساز است. لابی اسرائیل در آمریکا فعال است و نخستوزیر این کشور نیز علیه ایران اقدام میکند؛ اما قطعاً این مسائل نمیتواند دولت آمریکا را از بهرهبرداری از فرصتهایی که تنها چند بار طی یک قرن بهوجود میآید، بازدارد.
در ادامه مقاله آمده است: نتیجه نهایی گفتوگوهای هستهای هر آنچه که باشد، منافع اسرائیل نمیتواند از گرم شدن روابط ایران و آمریکا در سالهای آتی جلوگیری کند. تنش در روابط دولت اوباما و اسرائیل تنها بازتابی از ژئوپلیتیک نوظهور اوایل قرن 21 است که فرهنگ، جغرافیا، اقتصاد، زنجیرههای عرضه منافع طبیعی و قدرت نظامی، شاخههای اثرگذار آن هستند. جهانی شدن، نقشه جهانی را تحت تأثیر قرار داده و هر بخش آن بهویژه خاورمیانه[غرب آسیا و شمال آفریقا] با چالشهای جدی روبهرو شده است. در واقع، اولویتدهی و حرکت دولت آمریکا بهسوی آسیا و گشایش روابط با ایران ذاتاً به هم مرتبط هستند. منطقه هند- اقیانوسیه با وجود کاهش رشد، همچنان قلب اقتصاد جهان و مرکز مهمترین خطوط ارتباط دریایی و بسیاری از کانونهای اقتصادی مانند کشورهایی مثل ژاپن و کره جنوبی است که متحدان آمریکا هستند و سایر کشورها از جمله ویتنام و مالزی که متحدان دوفاکتوی آمریکا بهشمار میروند، نیز در این زمره محسوب میشوند. از زمان بهقدرت رسیدن اوباما، دولت وی بهدرستی برای تمرکز بیشتر بر آسیا تصمیم قاطع گرفته تا از متحدان آمریکا علیه توسعه دریایی چین و نیز تجارت جهانی حفاظت کند.
در پایان مقاله آمده است: بیثباتی خاورمیانه نیز تأثیرگذار بوده است؛ اما تشدید بنبست نظامی حوزه دریایی آسیا مستلزم این موضوع است که آمریکا راهی بیابد تا از مداخلههای خود در خاورمیانه بکاهد. این اقدام راهبردی آمریکا بدون ورود به تفاهم راهبردی با ایران، کمتر امکانپذیر بهنظر میرسد. آمریکا به ایران شیعه برای جنگ علیه سنیهای افراطگرای دولت اسلامی (داعش) نیازمند است و در عین حال، ایران میتواند به دولت شیعه بغداد فشار آورد مواضع خود در برابر سنیها را برای ثبات داخلی عراق منعطف کند. در وضعیتی که دولت ترکیه برای مبارزه با دولت اسلامی (داعش) همکاری نمیکند، ایران میتواند نقش مؤثر خود در برابر این گروه را اثبات کند. بهعلاوه، ایران و آمریکا میتوانند بهطور بالقوه به همراه سوریه بهمنظور حفظ قدرت سیاسی علویهای حاکم بر این کشور همکاری کنند. ایران در آستانه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان نیز میتواند نقش مؤثری ایفا کند و در برابر عناصر پاکستانی و سعودی طرفدار طالبان، دژ محکمی باشد. ارتش آمریکا بدون سر و صدا، ایران را به نقشآفرینی مثبت در افغانستان تشویق کرده که در واقع، تأمینکننده منافع دو طرف است. راهکار عملی برای مقابله با تروریسم اسلامی، همواره مبارزه با تروریسم نیست، بلکه بسته به شرایط استفاده از شیعیان علیه سنیها و برعکس نیز میتواند کارساز باشد. پایان دادن به دشمنی با ایران شیعه، لزوماً به معنای تنش در روابط با عربستان، مصر و کشورهای خلیجفارس نیست؛ بلکه کافی است به این کشورها تضمینهای لازم داده شود.
تحلیل: نویسنده یادداشت فوق برای اثبات دیدگاهش ناخواسته به بخشی از نقاط قوت ایران اشاره داشت که ایران با استفاده از آن و سایر تواناییهایش میتواند در مسائل مهم منطقه آنگونه که خود صلاح میداند، عمل کند نه آنطور که مدنظر نویسنده است و یا آمریکا در نظر دارد.
دیدگاه ها