روزنامه گاردین 5 ژوئیه 2015 (14 تیر) در مقالهای به پیشرفت در روند گفتوگوهای هستهای ایران و گروه 1+5 پرداخت و نوشت: دیپلماتها روز شنبه گفتند، قدرتهای جهانی و ایران درباره لغو تحریمها به توافق احتمالی رسیدهاند و مذاکرهکنندگان امیدوارند، طی چند روز آینده به توافق برسند. دیپلماتها افزودند: مقامات ارشد ایران و گروه 1+5 همچنان باید این متن را به امضا برسانند. همچنین، باید گفت: بهکارگیری عبارت پیشرفت چشمگیر بهمعنای این است که طرفهای گفتوگو به توافقی فراگیر نزدیکتر میشوند. مطابق این توافق، یک دهه محدودیت درباره برنامه هستهای ایران اعمال میشود و در ازای آن دهها میلیارد دلار مزیت اقتصادی ناشی از لغو تحریمها نصیب ایران میشود.
در ادامه مقاله آمده است: مقامات، لغو تحریمها را دشوارترین اختلاف میان ایران و آمریکا توصیف کرده بودند. آمریکا و بیشتر کشورهای جهان از برنامه هستهای ایران و سایر فعالیتهای این کشور که میتواند برای ساخت تسلیحات هستهای به کار رود، هراس دارند. دیپلماتهایی که نخواستند نامشان فاش شود، گفتند: کارشناسان ایران و شش قدرت جهانی ضمیمه مربوط به تحریمها را این هفته تکمیل کردند، البته این دیپلماتها درباره جزئیات توافق اظهار نظر نکردند. یک مقام ارشد آمریکایی، این سخنان دیپلماتها را رد نکرد؛ اما گفت: پیش از آنکه مسئله مختومه و حلوفصل شده اعلام شود، کارهای بسیاری باید روی «ضمیمه 2» صورت گیرد. مذاکرهکنندگان تلاش میکنند، تا 7 ژوئیه به توافق برسند. ضمیمه تحریمها به موازات دستورالعملهای بازرسی و قوانین حاکم بر تحقیق و توسعه فناوری هستهای پیشرفته ایران، از جمله دشوارترین مسائلی هستند که همچنان باید حلوفصل شود. مقامات ایرانی از جمله رهبر این کشور بارها خواستار لغو تحریمها اندکی پس از تحقق توافق شدهاند. واشنگتن و شرکایش گفتهاند: آنها پس از تأیید پایبندی ایران به محدودسازی غنیسازی و سایر عناصر برنامه هستهای، اقدام خواهند کرد.
در پایان مقاله آمده است: دولت اوباما بهدلیل دوره 30 روزه بررسی توافق کنگره، نمیتواند بهسرعت تحریمهای اقتصادی ایران را لغو کند. همچنین، مقامات آمریکایی تلاش کردهاند، تحریمهای مرتبط با برنامه هستهای را از سایر تحریمها جدا کنند؛ از جمله تحریمهایی که بهدلیل برنامه موشکی بالستیک ایران، نقض حقوق بشر و حمایت ایران از سازمانهای تروریستی علیه جمهوری اسلامی ایران تحمیل شدهاند. قدرتهای جهانی بهمنظور حفظ فشار بر ایران، امیدوارند سیستم بازگشت تحریمها در صورت فریبکاری ایران در توافق را تصویب کنند. این هفته یک مذاکرهکننده ارشد روسیه گفت: دولت روسیه هرگونه اقدامات مربوط به بازگشت خودکار تحریمها را رد میکند.
تحلیل:یکی از ظرفیتهای ایران در مذاکرات که با فشار بر طرف مقابل میتواند برنامه و نظم فکری آن را برهم زند، درخواست لغو سایر تحریمهاست که به علل دیگر وضع شده است، مانند تحریمهای مربوط به برنامه موشکی بالستیک یا حقوق بشر و... که دلیل این بحث هم میتواند نفس تحریم باشد نه چرایی آن. نکته مهم دیگر در فرایند توافق درباره تحریمها این است که طرف مقابل باید با دادن تضمین، حق اعمال تحریمهای موجود را به هر بهانه دیگری از خود سلب کند.
دیدگاه ها