هادی نیوز: فارغ از اینکه با آرای فوکویاما موافق باشیم یا مخالف، او را باید پدر معنوی علم آیندهپژوهی دانست. جسارت او در پیشبینی آینده از زمان چاپ کتاب تئوری پایان تاریخ و واپسین انسان، همواره در حال افزایش یافتن است. از این نظر او را باید جسور نامید که در کتاب نظم و زوال سیاسی خود، اندیشههای خودش در کتاب پایان تاریخ را نقد کرده و از احتمال زوال لیبرال و دموکراسیها بر اثر ظهور حامیپروری سخن میگوید.
حالا فوکویاما در ادامه این مسیر فکری کتاب «هویت» را روانه بازار کرده است؛ کتابی که اصلیترین دلیل تألیف آن پیروزی تعجبآور دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۶ بود. فوکویاما که در کتاب «نظم و زوال سیاسی» خانواده بوش و کلینتون را از علایم زوال لیبرال دموکراسی معرفی کرده بود در کتاب «هویت» ظهور دونالد ترامپ را ماحصل تقویت سیاست هویت میداند که خود خطری جدی برای لیبرال دموکراسی است. نظامی که در دو دهه گذشته و ذیل شعار جهانی شدن باعث افزایش نابرابری در توزیع ثروت در جهان شده است.
ظهور ترامپ پیامآور توجه نیروهای سیاسی راست به قدرت هویت در قالب ناسیونالیسم و مخالف با مهاجران و حتی اسلامستیزی است.
فوکویاما در کتاب «هویت» آشکارا اعتراف میکند که نظامهای لیبرال دموکراسی با آزادی دادن به نیروهای بازار نه تنها باعث افزایش شکاف درآمدی شدهاند، بلکه در همان حال ناتوان از شناسایی رسمی هویتها و احترام قائل شدن برای آنها بودهاند؛ آن هم در حالی که لیبرالها وعده داده بودند آزادی اقتصادی به آزادی و البته برابر سیاسی منجر خواهد شد.
انسانی که شغل و درآمد مناسب نداشته باشد به تدریج جایگاه اجتماعی خود را هم از دست داده و در جامعه حاشیهنشین خواهد شد. به بیان خیلی ساده، نابرابری اقتصادی زمینهساز نابرابری اجتماعی و اعتراض به نابرابری اجتماعی است و اعتراض به نابرابری اجتماعی خود را در قالب سیاست هویت یعنی مطالبه به رسمیت شناختن هویت نشان میدهد.
در یک طرف اقوام و اقلیتهای نژادی و در طرف دیگر ناسیونالیستها خواهان احترام گذاشتن به هویت خود و به رسمیت شناختن آن از سوی دولت و جامعه هستند. این در حالی است که هویت انسانها و گروهها به ارزشهای بنیادین و امنیت هستی شناختی آنها گره خورده است و نمیتوان به راحتی بر سر آن معامله کرد و آن را نادیده گرفت یا کماهمیت جلوه داد. فوکویاما چاره کار را در این میداند که دوباره هویتهای کلان و فراگیر جایگزین هویتهای خرد شوند و سیاست هویت اهمیت خود را از دست بدهد.
فارس
آخرین اخبار