امام علی (ع) و الگوی حکومتی از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره)

امام راحل می‌فرمایند: «سیزدهم رجب روز عید مبارکی است که عدالت در عالم متولد شده است، روزی است که امیرالمومنین به دنیا آمدند که مظهر همه‏ عدالت‌ها و اعجوبه عالم هستند و از صدر عالم تا ابد به جز رسول اکرم کسی به فضیلت او نیست.»

هادی نیوز: امام راحل که ضمیری آمیخته با معرفت و روحی نور گرفته از پرتو انوار اهل بیت داشت، نام و یاد حضرت علی (ع) را با عشق و حرارتی برآمده از صمیم جان می‌برد.

رهبر کبیر انقلاب اسلامی درباره مقام و منزلت حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «علی بن ابی طالب فقط بنده خدا بود و این بزرگترین شاخصه اوست که می‌توان از آن یاد کرد؛ و پرورش‌یافته و تربیت شده پیامبر عظیم‌الشأن است و این از بزرگترین افتخارات اوست.

کدام شخصیت می‌تواند ادعا کند که عبد الله است و از همه عبودیت‌ها بریده است، جز انبیای عظام و اولیای معظم که علی (ع) آن عبد وارسته از غیر و پیوسته به دوست که حجب نور و ظلمت را دریده و به معدن عظمت رسیده است، در صف مقدم است؛ و کدام شخصیت است که می‌تواند ادعا کند از خردسالی تا آخر عمر رسول اکرم در دامن و پناه و تحت تربیت وحی و حامل آن بوده است جز علی بن ابی طالب که وحی و تربیت صاحب وحی در اعماق روح و جان او ریشه دوانده. پس او بحق عبد الله است و پرورش یافته عبد الله اعظم است.»

امام خمینی درباره فضائل حضرت علی (ع) فرمودند: «مولود امروز روز «سیزدهم رجب و سالروز ولادت مولا علی(ع)»، وصف کردنی نیست، آنچه که وصف کنند از او، دون شأن اوست و آنچه شعرا  و عرفا و فلاسفه و دیگران درباره او گفته‏‌اند، شمه‏‌ای از آن چیزی است که او هست. غالباً مسائلی که درک می‏‌کرده‌اند و می‏‌کنند راجع به مولا علی بن ابی طالب، عرضه می‌‏داریم. آن چیزهایی را که ما نمی‏‌توانیم درک کنیم و دست عرفا و فلاسفه و دیگران از آن کوتاه هست، آن چیز قابل ذکر نیست. انسان تا نشناسد، نمی‌تواند بگوید و آن مقداری هم که در دسترس ماست، آن قدر زیاد است که گفتن او محتاج به زمان‌های طولانی است. و لهذا ما باید در پیشگاه مبارک ایشان عذرخواهی کنیم و عذر تقصیر بخواهیم که ما قاصریم و نمی‏‌توانیم بیان کمال شما را بکنیم.»

ابعاد متفاوت و گوناگون شخصیت امیر المومنین (ع) در جنبه‌های  مختلف  انسانی، عرفانی و حکمی، حکومت‌مداری و اجتماعی، پارسائی، فروتنی و تواضع، حشر ونشر با توده مردم و به ویژه محرومین، معرفت ناب و اخلاص در عمل و بسیاری خوبی‌های دیگر در منظر امام خمینی از چنان جایگاه و موقعیتی برخوردار است که در حد «اعجوبه معجزه ‏آسا» بروز می‌کند و به ویژه در بعد عدالت و دادگری، چنان است که «اعجوبه عالم» قلم داد می شود.

امام خمینی در این باره مطرح کردند: «سیزدهم رجب روز عید مبارکی است که عدالت در عالم متولد شده است، روزی است که امیرالمومنین به دنیا آمدند که مظهر همه‏ عدالت‌ها و اعجوبه عالم هستند و از صدر عالم تا ابد به جز رسول اکرم کسی به فضیلت او نیست.»

و چنین است که علی بزرگ با این همه عظمت به عنوان الگو و اسوه‌ای حسنه روشنگر راه انسانیت و انسان‌ها می‌شود تا هرکسی به تناسب ظرفیت خود بهره یا بهره‌ها برگیرد، هدایت یابد و کمال و سعادت جوید. و امام خمینی این رهبر فرزانه انقلاب اسلامی هم که از سعه وجودی بالایی برخوردار بود با استعداد و لیاقت ذاتی خود از این اسوه بهره‌ها برد و همانند جد بزرگوارش  هرچند در مقیاسی کوچکتر شخصیتی ذو وجوه و متعالی یافت و آنچه از خامه او تراوش کرد یا بر زبان او جاری گشت حکایتگر این همه است؛ گرچه نمونه‌ها بسیار و بیانگر درک اعجاب آور ایشان از حضرت امیر است ولی به مختصری بسنده می‌کند تا ان‌شاءالله درس آموزی همگانی‌تر و بهره‌ها افزونتر گردد.

امام خمینی در مطلبی بسیار هشدار دهنده درباره ارزش اعمال خالصانه آن حضرت چنین می‌فرمایند: «تو خیال می‏‌کنی که امتیاز نماز حضرت امیرالمومنین (ع)، با ما این است که «مدّ» «و لا الضّالین» را طولانیتر می‏‌کند؟ یا قرائتش صحیح‌تر است؟ یا طول سجود و رکوع و اذکار و اورادش بیشتر است؟ یا امتیاز آن بزرگوار به این است که شبی چند صد رکعت نماز می‏‌خواند؟ او هم برای حورالعین و گلابی و انار این قدر ناله و سوز و گداز داشت؟ به خودشان قسم است - و إنَّهُ لَقَسمٌ عظیم که اگر بشر پشت به پشت یکدیگر دهند و بخواهند یک لا إلهَ إلاَّ اللَّه امیر المؤمنین را بگویند نمی‏‌توانند! خاک بر فرق من با این معرفت به مقام ولایت علی، علیه السلام! به مقام علی بن ابی طالب قسم که اگر ملائکه مقرّبین و انبیاء مرسلین - غیر از رسول خاتم که مولای علی و غیر اوست - بخواهند یک تکبیر او را بگویند نتوانند. حال قلب آنها را جز خود آنها نمی‏‌داند کسی.‏»

امام در خصوص زندگی عادی و مردمی حضرت علی (ع) چنین توضیح می‌دهند: «دستگاه و بارگاهش این مسجد است؛ توی این مسجد می‌آید می‌نشیند، همه می‌آیند حرفهایشان را به او می‌زنند، از مسجد هم لشکر درست می‌کند، می‌فرستد به این طرف و آن طرف برای، عرض می‌کنم پیشرفت اسلام، لکن زندگی‌اش همان است که عرض کردم که یک پوست هست.»

رهبر کبیر انقلاب اسلامی در جایی دیگر در خصوص فضائل حضرت علی (ع) چنین  عنوان می‌کنند: «همان که بعد از اینکه مقام ریاست داشت به حسب اصطلاح شما، تمام ایران و عراق و مصر و جاهای دیگر در زیر سلطه او بود، رفتارش با مردم آن طور بود که هیچ کس نمی‌تواند آن رفتار را داشته باشد. در خطبه جمعه، گاهی که یک وقتی که در خطبه جمعه آمده بودند و منبر بودند، دامنشان را حرکت می‌دادند برای اینکه پیراهن را شسته بودند و پیراهن عوضی نداشتند»

امام خمینی پارسایی، ساده‌زیستی و زهد حضرت علی (ع) را این گونه وصف می‌کنند: «دوم شخص اسلام، علی (ع) است. ایشان خودش یک کارگر بوده؛ یعنی، قنات حفر می‌کرده، می‌رفته است قنات می‌کنده است آب بیرون می‌آورده، لکن برای خودش نه، بعد از آنکه بیرون می‌آمده، وقف می‌کرده برای مستمندان، برای آنها. یک نفر کارگر بوده است که برای اعاشه خودش هم کار می کرده و در عین حالی که آن طور قنات‌ها را- چندین قنات از ایشان هست- کنده با دست خودش. و همان روز- به حسب نقل- همان روزی که بیعت به امامت کردند برای او و به خلافت، وقتی بیعت تمام شد، همان روز بیل و کلنگ خودش را برداشت دنبال کار ...»

امام خمینی (ره) که در شناخت اهل بیت (ع) معرفتی بالا داشت درباره ویژگی امیرمومنان علی (ع) فرمودند: «این علی (ع) همه چیز است. یعنی در همه ابعاد انسانیت درجه یک است. و لهذا هر طایفه‌ای خودشان را به او نزدیک می‌کنند و خاصیت هر طبقه را هم دارد. خاصیت قدرت ورزشکارها را به طور وافی دارد. در عبادت فوق همه عبادت‌کنندگان هست؛ در زهد، فوق همه زاهدها هست، در جنگ، فوق همه جنگجویان هست؛ در قدرت، فوق همه قدرتمندان هست و این یک اعجوبه‌ای است که جمع، مابین متضاد با هم کرده است.»

 

 

دفاع پرس