روزنامه نیویورکتایمز 28 ژانویه 2014 (۸ بهمن) در مقالهای به قلم کارل املوین، رئیس کمیته خدمات مسلح سنا به ضرورت تضعیفنکردن توافق هستهای با ایران پرداخت و نوشت: تنها دو راه برای دور نگاه داشتن ایران از تسلیحات هستهای وجود دارد: گفتوگوها یا اقدام نظامی. جالب توجه اینکه پس از 34 سال سکوت دیپلماتیک میان ایران و آمریکا، ما در میانه گفتوگوها بهمنظور ریشهکنی تهدید ایرانی مجهز به تسلیحات هستهای هستیم. به جای استقبال محتاطانه از این تحول و اجازه به پیشرفت گفتوگوها تا شش ماه آینده، برخی اعضای کنگره، پیشنهادهایی به منظور تحمیل تحریمهای بیشتر در میانه گفتوگوها ارائه میکنند. این هراس وجود دارد که این گام، خطر ایجاد اختلال در روند کنونی گفتوگوها را در پی داشته باشد و بتواند پیامدهای مخربی برای آمریکا و متحدان و شرکای منطقهای این کشور بهویژه اسرائیل[رژیم صهیونیستی] در پی داشته باشد.
در ادامه مقاله آمده است: افزایش تحریمهای اقتصادی علیه ایران طی سه دهه گذشته کارساز بوده است. حسن روحانی، رئیسجمهور ایران، با شعار بهبود و نجات اقتصاد ایران وارد عرصه شد و به نظر میرسد بهسرعت تشخیص داده که تنها راه تحقق این هدف، کاهش تحریمهاست. بنابراین، با تأیید رهبر ایران، او در نهایت با بیمیلی به میز مذاکره آمد. در صورتی که تحریمها کارساز بوده است، دیگر نیازی به تحریمهای بیشتر نخواهد بود. اگر فشار را بیشتر کنیم، به نتیجهای مطلوبتر دست نخواهیم یافت. این منطق تنها زمانی مفهوم دارد که در ایران در حمایت از گفتوگوها اتفاق نظر وجود داشته باشد؛ اما تمام شواهد اعم از اظهارنظرهای عمومی و نیز گزارشهای اطلاعاتی موجود، نشان میدهند که چنین اتفاق نظری وجود ندارد. در واقع، عناصری تندرو درون حکومت و ارتش ایران وجود دارند که ایده گفتوگوها را نمیپذیرند و از تحریمهای جدید نگرانی جدی ندارند و احساس میکنند برنامه هستهای، مسئله غرور هستهای و شاید بقای ملی است.
در پایان مقاله آمده است: از نظر ما تحمیل تحریمهای بیشتر تحت این شرایط (یا تهدید به تحمیل تحریمهای بیشتر) میتواند فرصتی برای این تندروها باشد و بهانهای مناسب برای مخالفان گفتوگوها فراهم آورد. در واقع، گفتوگوها بهترین شانس برای حلوفصل این شرایط خطرناک و پرهیز از توسل به اقدام نظامی است. از دیدگاه ما که عضو کمیتههای سرویسهای مسلح و اطلاعات سنا هستیم، تحلیل و وجود این خطر کاملاًً مشخص است. افزایش ظرفیت تحریمهای بیشتر، امیدی است که بر مبنای افزایش فشار بهمنظور امتیازگیری بیشتر یا فشار بر ایران بهمنظور امضای توافقی مطابق نظر آمریکا شکل گرفته است؛ اما این موضوع نامحتمل است. بهطوری که در شرایط فشار، تصمیمسازان ایران میتوانند نتیجه بگیرند که دولت آمریکا با حسن نیت گفتوگو نمیکند که در واقع مواضع تندروهای ایران تقویت میشود. این مسئله سبب میشود ایران از گفتوگوها پا پس بکشد یا با درخواستهای غیرواقعگرایانه و تلاش دوچندان برای ساخت تسلیحات هستهای اقدام تقابلآمیز صورت دهد. در واقع، به جای کند شدن برنامه هستهای ایران، چنین قانونی میتواند عملاً تلاش ایران برای دستیابی به تسلیحات هستهای را تسهیل و تسریع کند که این شرایط یعنی ظهور دو گزینه: پذیرش ایران مجهز به تسلیحات هستهای یا حمله نظامی برای توقف آن. بدتر از همه، این مسئله میتواند شرکای بینالمللی ما را دلسرد کند. تحریمها به این دلیل مؤثر بوده است که بسیاری از کشورها از جمله چین و روسیه در این تحریمها مشارکت داشتهاند. کشورهایی که برای فشار اقتصادی بر ایران به آمریکا پیوستهاند، همگی از توافق موقت که 20 ژانویه اجرایی شد، حمایت میکنند. سخن آخر اینکه مطابق مفاد توافق موقت، ایرانیها شش ماه فرصت دارند جدیت خود در مورد این روند را اثبات کنند. در صورتیکه این روند شکست بخورد، آمریکاییها در تحمیل تحریمهای بیشتر جدیتر خواهند بود و شرکای ما نیز به حسننیت ما اعتماد پیدا میکنند.
تحلیل:از برخی فرازهای یادداشت فوق که یکی از شخصیتهای برجسته سنا نوشته است، برمیآید که مواضع نقادانه منتقدان داخلی به روند جدید مذاکرات هستهای، در محاسبات دشمن نقش و جایگاه ویژهای یافته که میتواند برای ایران، امتیازهای مهمی در پی داشته باشد. ادامه این روند موجب تقویت دیپلماسی هستهای ایران است و دولت نباید با موضعگیریهای تند آشکار و پنهان، خود را از این ظرفیت کارساز محروم کند.
دیدگاه ها