تفاوت هر جامعه در فرهنگ، اندیشه و نگرش به موضوعات مختلف مشخص می شود. فرهنگ پویا و اندیشه متعالی و روحیه از خودگذشتگی از نشانه های جامعه فعال و سالم می باشد و در مقابل اندیشه راکد و فرهنگ آشفته و بیمار نیز از خصایص جوامع ناسالم است.

جمهوری اسلامی ایران نیز به واسطه وجود تفکر بسیجی جزو جوامع سالم با فرهنگ پویا محسوب می شود که هیچ گونه بن بستی در آن وجود ندارد، بطوری که همواره مشکلات، دشمنی ترکیبی محور غربی- عبری- عربی، تحریف داخلی و ... را درایت پشت سر می گذارد. پیشرفت و غلبه جمهوری اسلامی ایران بر دشمنان در طول چند دهه اخیر  همواره بر گرفته از روحیه و تفکر بسیجی بده است. اصولا دشمن در حوزه های از نظام اسلامی شکست خورده است که روحی حاکم در آن مجموعه برگرفه از تفکر بسیجی بوده است. در حالی که با رصد برخی از اتفاقات رخ داده در کشور که باعث شاد شدن دشمن شده است، متاسفانه به علت نبود نگرش و مدیریت بسیجی  بوده است. در واقع بسیج  بعنوان یک عنصر پیش ران و پیش رونده در برابر دشمنان تلقی میشود.

چیستی و چرایی بسیج
رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضاى مجمع عالى بسیج مستضعفین می فرمایند: "بسیج یک اندیشه است، یک فکر است، یک منطق است، یک منظومه ى فکرى است. بسیجی بلند همت است".
خواسته بسیج بزرگ و در حد اعتلای کشور است، نجات آحاد بشر، رفع فساد و فقر، رفع تبعیض و بی عدالتی و رفع سلطه‌ی دشمن است.

فرهنگ بسیجی یعنی آن مجموعه‌ی معرفتها و روشها و منشهائی که میتواند مجموعه‌های عظیمی را در ملت به وجود بیاورد که تضمین‌کننده‌ی حرکت مستقیم و پایدار اسلامی آن ملت باشند. این یک تفکر است؛ در ذهن هم نیست، در خارج و در عینیت وجود دارد.(رهبر معظم انقلاب6/09/1390). بنابراین بسیج بیش از آنکه دارای سازمان رزمی مشخص باشد‌، دارای یک فرهنگ و تفکر است که شالوده اصلی آن را تشکیل می‌دهد‌.
آنچه به بسیجی نیرو می‌بخشید تا در میدان نظامی در مقابل همه سلاحهای شیطانی و اهریمنی با دست خالی ایستادگی كند، اندیشه و ایمان او بود؛ ایمان به این‌كه این جهان با همه پهناوری و عظمت خود با اراده الهی اداره می‌شود. هستی بیهوده آفریده نشده بلكه دارای حكمت، هدف و غایتی است، انسان نیز در این جهان رهاشده نیست و دست ربوبیت الهی بر سر جهان و انسان است.

بدیهی است که از تفکر بسیجی شاخص های زیر استنباط می شود:
الف ) مردمی بودن‌.  ب) داشتن روحیه ایثار و استقامت.  پ) خود سازی و نزدیکی به خدا . ث) ایمان واقعی و قلبی به حکومت اسلامی‌. ج ) ولایت مداری و ولایت محوری چ ) عمل صالح و پرهیزکاری. ح ) علم و آگاهی و بصیر بودن‌. خ ) نظم و آمادگی رزمی‌. د) هویت ملی و فرهنگ پذیری‌. ذ) حریت و شهامت‌. ر) پاسداری انقلاب.

نادیده گرفتن تفکر بسیجی
نگاه برون گرایی برای توسعه و پیشرفت در حوزه های مختلف فرهنگی، اقتصادی، نرم افزاری و ... در چند سال گذشته بویژه بعد از مطرح شدن برجام و مذاکره باعث ایجاد مشکلات متعددی برای کشور شد.
تورم، گرانی، بی ارزش شدن پول ملی، بوجود آمدن مشکلات امنیتی از جمله حمله سایبری، ولنگاری فرهنگی، بی بند و باری و ... در زمانی برای کشور بوجود آمده که تفکر برون گرایی بر کشور حاکم شد و روحیه بسیجی مورد طرد و اتهام زنی قرار گرفت. اینکه همه مشکلات حتی آب خوردن به مذاکره گره خورد و رزمایش امنیت و اقتدار مورد تهاجم در داخل قرار گرفت، به معنی واقعی کلمه، یعنی کنار گذاشتن ظرفیت های داخلی کشور بود. در حالی که با نیروی جوان و با استعداد در کشور از بروز اتفاقات و بحران اقتصادی امروزی جلوگیری کرد. بنابراین کنار گذاشتن تفکر بسیجی در کشور باعث جرات دادن دشمن به خود برای غلبه بر جمهوری اسلامی از مسیرهای متعدد شود که اینبار نیز فرهنگ پویای و ضد استکباری بسیج با تمام محدودیت ها مقابل دشن ایستاد و به موفقیت متعددی رسید.

نقش آفرینی بسیج در وضعیت کنونی
 با بررسی عملکرد بسیج در طول 4 دهه گذشته می توان  گفت؛ کارنامه بسیج، کارنامه ای درخشان و پرافتخار است. پیروزی های بدست آمده از طریق تفکر بسیجی بی شمار است که از  نقش در جنگ تحمیلی شروع شده است و تا الان نیز ادامه دارد. دفع فتنه 78 و 88، پیروزی بر داعش و تکفیری‌ها و به زانو درآوردنِ پشتیبانان داعش به سرکردگی آمریکا و رژیم صهیونیستی و آل سعود، حضور به موقع برای نقش آفرینی در بحران های مختلف از جمله سیل، زلزله، حضور در مناطق محروم، نقش آفرینی در جنگ نرم مقابل دشمن، ایجاد امنیت در مرزهای کشور بخصوص در شمال غرب و جنوب شرق و... تنها بخش کوچکی از خدمات بسیج در این مدت بوده است. بدیهی است که در چنین شرایطی که کشور با مشکلات متعددی در حوزه اقتصادی و معیشتی دست روبرو است، حضور بسیج و تفکر بسیجی می تواند کشتی انقلاب را با آرامش به ساحل برساند.

گرانی، تورم و رانت که بر اثر نبود نظارت کافی بوجود آمده است، می توان با ورود بسیج به حوزه نظارتی مدیریت کرد. متاسفانه در طول یک دهه گذشته، روحیه بسیجی کنار گذاشته شد و تلاش بر این شد که کشورداری از طریق "نگرش لیبرالی" صورت پذیرد، موضوعی که نتیجه آن تورم و نفوذ و گرانی و بی بند و باری فرهنگی و ... را به بار آورد، بدون شک  اگر تفکر بسیجی که همان روحیه انقلابی است، در روح دولت گذشته حاکم بود، امروز در  مسیر توسعه و پیشرفت قرار گرفته بودیم.
 در شرایط کنونی به گفته معاون اول رئیس جمهور بسیج می تواند با واسطه گری در انتقال اقتصاد به مردم مشکلات کشور را حل کند.
نکته بعدی که در شرایط حساس کنونی وجود دارد، تلاش دشمن برای "ناامید سازی" و "نفوذ در ارکان های مختلف تصمیم گیری و تصمیم سازی"کشور و در نتیجه "ناکارآمد نشان دادن انقلاب اسلامی ایران" است.  

فرهنگ بسیج بارها و بارها توطئه های دشمن را در حوزه نفوذ و ناکارآمد جلوه دادن انقلاب اسلامی را خنثی کرده است. اینبار نیز روحیه انقلابی در کنار دولت سیزدهم بدون شک سیاست " ناامیدسازی" مردم را از انقلاب بی اثر خواهد کرد.
انتظار می رود دولت محترم با کمک گرفتن از بسیج و حاکم کردن روحیه بسیجی در ارکان های مختلف خدمتگذار، بتواند خرابی کاری دولت قبل را ترمیم کند. بنابراین بسیج بعنوان پشتوانه همه دولت ها، در این دولت نیز می تواند نقش آفرین در بحران ها باشد.

بنابراین حلقه مفقوده مدیریت کشور نبود تفکر بسیجی و روحیه از خود گذشتگی در سالهای اخیر بوده است که این کمبود انتظار می رود در شرایط فعلی رفع شود. نهادینه شدن تفکر بسیجی در سیستم اجرایی و تصمیم ساز کشور می تواند سرمایه اجتماعی نظام را افزایش دهد و سیاست شوم " جداسازی مردم از نظام" را خنثی کند. 
 
 منبع: سایت بصیرت