به گزارش پایگاه خبری هادی نیوز به نقل از ایکنا :   رهبر معظم انقلاب در دیدار روز گذشته با هزاران نفر از مردم ۵ استان کشور به مناسبت عید سعید غدیر خم برای تبیین و تشریح بخش‌های مختلف بیانات خود به آیات ۳ سوره «مائده»، ۱۲۴ سوره «بقره»، ۳۹ سوره «ابراهیم»، ۲۵ سوره «حدید»، ۲۹ سوره «فتح»، ۱۲۸ سوره «توبه» و ۵۹ سوره «نساء» اشاره کردند که در این نوشتار به نکات و پیام‌های مربوط به آیه ۱۲۸ سوره «توبه» می‌پردازیم.
 
رهبر معظم انقلاب در این سخنرانی با استناد به این آیه فرمودند: «زیست اسلامی یعنی چه؟ معنای چگونگی زندگی اجتماعی اسلامی چیست؟ این را در قرآن و در نهج‌البلاغه و در روایات می‌شود پیدا کرد...در این الگو «عَزیزٌ عَلَیهِ ما عَنِتُّم» هست؛ یعنی حاکم جامعه رنج مردم را با وجود خود، با همه دل خود درک می‌کند، احساس می‌کند. قرآن می‌گوید «عَزیزٌ عَلَیهِ ما عَنِتُّم»؛ شما سختی می‌کشید، پیغمبر رنج می‌برد. این از طرف حاکم نسبت به مردم.»
 
متن آیه: «لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ»
 
ترجمه آیه: «قطعاً، براى شما پيامبرى از خودتان آمد كه بر او دشوار است شما در رنج بيفتيد، به [هدايت‌] شما حريص، و نسبت به مؤمنان، دلسوز مهربان است.»
 
این آیه به پنج ویژگی حضرت محمد(ص) در ارتباط با مردم اشاره کرده که عبارت‌اند از: از جنس مردم بودن، ناراحت‌ شدن به‌دلیل رنج بردن دیگران، حریص‌بودن در خیرخواهی، رئوف و رحیم نسبت به مؤمنان.
 
شرح این ویژگی‌ها به شرح ذیل است:
 
۱ـ در این آیه آمده که پیامبری از خودتان به سوی شما آمد. مفسران گفته‌اند مقصود این است که پیامبر(ص) هم‌نوع انسان‌ها و بشر است و خود و اصل و نسبش شناخته شده است. برخی نیز مقصود از «پیامبری از خودتان» را عرب ‌بودن پیامبر(ص) ذکر کرده‌اند که عده‌ای دیگر آن را تفسیر نادرستی دانسته‌اند.
 
۲ـ از اوصاف دیگر پیامبر(ص) در آیه مذکور این است اگر ضرر و زیانی به مردم، مؤمن و غیرمؤمن، برسد برای او سخت ناراحت‌کننده خواهد بود. به عبارت دیگر، رنج، کفر و گناه آنها برای پیامبر(ص) سخت و دشوار خواهد بود. از همین جهت پیامبر را غمخوار امت نامیده‌اند. در تفسیر این بخش از آیه گفته شده حضرت محمد(ص) پیامبری است که هرگاه موجودی در روی زمین، حتی اگر حیوانی باشد، دچار سختی شود بر او گران تمام می‌شود.
 
۳ـ مطابق این آیه، پیامبر را در خیرخواهی و نجات انسان‌ها، چه مؤمن باشند و چه غیرمؤمن، حریص دانسته‌اند. مفسران ذیل این آیه گفته‌اند پیامبر شیفته هدایت و سعادت انسان‌ها بود و نسبت به همه مردم دلسوزی داشت.
 
۴ـ از ویژگی‌های پیامبر که در این آیه آمده، رئوف و رحیم بودن اوست. گفته شده رئوف اشاره به محبت و لطف مخصوص در مورد فرمان‌برداران است، در حالی که رحیم اشاره به رحمت در مقابل گناهکاران دارد. برخی نیز گفته‌اند رئوف زیادی در رحمت است. از نظر برخی مفسران، خداوند جز بر پیامبر(ص)، بر هیچ‌ یک از پیامبران دو نام از نام‌های خویش (یعنی رئوف و رحیم) را اطلاق نکرده است. 
 
رهبر معظم انقلاب نیز با استناد به این آیه در خصوص نسبت حاکمان نظام اسلامی با این ویژگی‌ها می‌فرمایند: «نظام اسلامی نمی‌تواند نسبت به فرهنگ و اخلاق مردم خود بی‌تفاوت باشد. نظام اسلامی نظامی نیست که فقط به فکر حفظ قدرت خود باشد و نسبت به عملکرد مردم خود - حتی اگر به ورطه اخلاقی بیفتند – بی‌تفاوت بماند. نظام اسلامی از آنچه که مردم را منحرف و گمراه می‌کند، رنج می‌برد. «عزیزٌ علیه ما عنتّم حریصٌ علیکم بالمؤمنین رؤوفٌ رحیم»؛ این روش پیامبر گرامی است و نظام اسلامی همان روش را باید داشته باشد. نظام اسلامی نمی‌تواند نسبت به رنج‌های معنوی، جسمانی و گمراهی‌های فکر و دل مردم خود بی‌اعتنا باشد. این نظام وظیفه سنگینی بر عهده دارد. دستگاه‌های ما، به خصوص دستگاه‌های فرهنگی، وظیفه سنگین‌تری دارند؛ همچنان که دستگاه‌های اقتصادی و عمرانی کشور وظیفه‌ای سنگین بر عهده دارند.»  
 
در حقیقت این آیه به تمام مردم اعم از مؤمنان و کافران و منافقان گوشزد می‌کند که سختگیری‌های پیامبر و قرآن و خشونت‌های ظاهری که نمونه‌هایی از آن در این سوره بیان شد، همه به خاطر عشق و علاقه پیامبر (ص) به هدایت و تربیت و تکامل آنها است و از سوی دیگر به پیامبر (ص) نیز خبر می‌دهد که از سرکشی‌ها و عصیان‌های مردم که نمونه‌های زیادی از آن نیز در این سوره گذشت نگران و ناراحت نباشد و بداند که در هر حال خداوند پشتیبان و یار و یاور او است.‌
 
این آیه در عین حال که ویژگی‌های پیامبر (ص) را برشمرده اما شامل رهبران یک نظام سیاسی دینی و مسئولان آن نیز می‌شود که در ارتباط با جامعه و توده‌های مردم روحیه، منش و رفتار پیامبر اکرم(ص) را به مثابه «اسوه حسنه» در پیش بگیرند و لذا این آیه هم «چه کسانی بر جامعه حکومت کنند» را تشریح می‌کند و هم «چگونه بر جامعه باید حکومت کرد» را تبیین می‌کند؛ ویژگی‌های حاکمان و شیوه حمکرانی در نظام دینی دو مسئله مهمی است که از این آیه می‌توان فهمید.  
 
براین اساس نتایج زیر را از این آیه می‌توان گرفت: 
 
ـ  رسول‌ خدا(ص) برخاسته از ميان خود مردم است. 
 
ـ رسول خدا (ص) غم‌خوار امت است.
 
ـ رهبران اسلامى بايد در سختى‌ها و گرفتارى‌ها با مردم همدل و همراه باشند.
 
ـ  پيامبر خدا (ص) در هدايت و ارشاد مردم، سر از پا نمى‌شناسد.
 
ـ از عوامل تأثير كلام در ديگران، خيرخواهى، دلسوزى، مهربانى، بى‌توقعى و تواضع است.
 
ـ  رهبر اسلامى تنها بر مؤمنان رئوف و رحيم است، نه بر همه كس، بلكه بر دشمن شديد و غليظ است.
 
گزارش از مهدی مخبری   
انتهای پیام