در تعريف فرهنگ، تعابير فراوانى وجود دارد. از مجموع این تعاريف مىتوان اينگونه استنباط كرد كه فرهنگ عبارت است از: مجموعه دانشها، بينشها، نگرشها، باورها، منشها، نمادها وارزشهاى يك ملت.
مقام معظم رهبری، امام خامنهای درباره مفهوم فرهنگ فرمودهاند:
«فرهنگ، يعني خلقيات و ذاتيات يک جامعه و بومي يک ملت؛ تفکراتش، ايمانش، آرمانهايش؛ اينها تشکيلدهنده مباني فرهنگ يک کشور است؛ اينهاست که يک ملت را يا شجاع و غيور و جسور و مستقل ميکند، يا سرافکنده و ذليل و فرودست و خاکنشين و فقير ميکند» (17/10/1383).
مؤلفههای فرهنگی مهم در فرهنگ عمومی کشور
مهمترین مؤلفههای فرهنگساز در حوزه فرهنگ عمومی جامعه اسلامی عبارتنداز:
1. توجه جدی به ایجاد فضای سالم فرهنگی درجامعه از طریق فراهم کردن زمینههای رشد فضایل اخلاقی و ارزشهای اسلامی؛
2. تشویق و تقویت انگیزه فراگیری ارزشها و اخلاق اسلامی در بین جوانان، به ویژه در رسانهها و محیطهای آموزشی و پژوهشی کشور؛
3. استفاده از ظرفیتهای فرهنگی کشور به ویژه نهادهای مذهبی نظیر مساجد و هیأتهای مذهبی و ساماندهی آنها در راستای اعتلای ارزشهای دینی و سیاسی؛
4. تولید و تقویت آموزهها و آثار هنری فاخر و جذاب با محتوای اسلامی؛
5. حفظ و نشر ارزشهای دینی و اخلاقی در کنار مقابله منطقی با هنجارشکنیهای اخلاقی و اجتماعی؛
6. آسیب شناسی بهنجار و به موقع جریانهای مرموز در نهادها و سازمانهای دولتی و غیر دولتی که به عنوان پیادهنظام دشمن درناتو فرهنگی محسوب میشوند؛
7. ضرورت برنامهریزی دقیق و مديريت فرهنگی با شناخت درست از واقعيات؛
8. جهتدهی ارزشی به فرهنگ و ابزارهای فرهنگى؛
9. اهتمام به فرهنگسازى مطلوب و اصلاح و رفع نقاط ضعف فرهنگی به عنوان راه حل بسیاری از مشكلات؛
10. نظارت هدفمند، مستمر و جدی بر فرهنگ
11. انسجامبخشی به نهادها و همسويي سازمانهای فرهنگی
12. ساماندهی فعالیتهای فرهنگی و هماهنگي صاحبنظران و برنامهريزان کشور با نيازها و اولویتهای فرهنگي.
نقش بسیج
با توجه به مهمترین مؤلفههای فرهنگی کشور، نقشآفرینی بسیج در این خصوص ضروری است؛ چراکه راهبردی کردن موارد یاد شده و نظایر آن تنها در استعداد دولت نیست و نیازمند حرکت مردمی و گسترده در عرصه فرهنگ است که این امر خطیر جز از طریق بسیج امکانپذیر نخواهد بود. اینک به بعضی از مصادیق نقش بسیج اشاره میشود:
1. ارتقای احساس مسئوليت نسبت به اصلاح نگرشها و فرهنگ خود، خانواده و نزدیکان بر اساس موازین اسلامی و انقلابی؛
2. تقویت عزت نفس و خودباوری و مصونسازی در برابر تهاجم فرهنگی؛
3. ارتقای اهتمام به امر به معروف و نهي از منكر به صورت نشان دادن انزجار و تنفّر یا خوشحالی و رضایت در رفتار و چهره و همچنین تذکر زبانی به اطاعت از خدا و پرهیز از گناه و منکر؛
4. احساس مسئوليت در قبال مسائل فرهنگی و فرهنگ عمومی كشور؛
5. عزم ملی در نگاه نقادانه و عالمانه نسبت به نقاط ضعف فرهنگی از طریق کار گروهی؛
6. اهتمام به رشد هویت دینی جوانان و کاهش و پیشگیری از آسیبهای فرهنگ عمومی به ویژه از طریق سازمانهای مردمنهاد؛
7. تشکیل جبهه فرهنگی مردمی در مقابله با تهاجم فرهنگی و جنگ نرم دشمن بر اساس فرامین مقام معظم رهبری، چراکه راهبردی کردن موارد یادشده و نظایر آن در استعداد دولت نیست؛
8. جذابیت دادن به برنامههای بسیج و گسترده کردن فعالیتهای آن به نحوی که بتواند سلایق گوناگون جوانان امروز را در مسیر صحیح و منطقی پاسخگو باشد و آنها را در جهت مسیر کمال سوق دهد.
دیدگاه ها