گفتوگوهای سهروزه هستهای ایران و گروه 1+5 در ژنو در حالی به پایان رسید که پیوستن بیشتر وزرای خارجه کشورهای گروه 1+5 در نیمه راه به روند گفتوگوها، بیانگر رسیدن مذاکرات به مراحل حساس اولیه بود. با اینکه پس از پایان گفتوگوها، هیچیک از شرکتکنندگان در آن به نکته محتوایی خاصی اشاره نکرد و عمدتاً به چند جمله کلی و اینکه پیشرفتی حاصل شد، اکتفا کردند؛ اما همین عبارات کلی قابلتأمل است. در این نشست، دو نکته وجود داشت که باید نسبت به آن دقیق و حساس بود. نکته اول، موضع فرانسه است. فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه، برخلاف سایر شرکتکنندگان در مذاکره، پس از پایان مذاکره با سردی گفت: «هیچ توافقی حاصل نشد.» و پیش از شرکت در جلسه هم گفت پای سندی را که امنیت اسرائیل در آن نادیده گرفته شده باشد، امضا نمیکند. با اینکه وزیر خارجه فرانسه این سخنان را ابراز کرد؛ اما نمیتوان پذیرفت این تنها، نظر فرانسه باشد. در این باره آنچه به واقعیت نزدیکتر است، واگذاری این نقش به فرانسویها است. به نظر میرسد آمریکاییها برای حفظ وجهه جدیدشان که مزورانه تلاش میکنند خودشان را اهل منطق و گفتوگو نشان دهند، ایفای این نقش را در این موقعیت حساس به فرانسویها سپردند تا آنها «پلیس بد» این مرحله باشند و به وجهه آمریکاییها خدشه وارد نشود. نکته دوم هم اعلام برخی از مواضع مذاکرهکنندگان ایران است که میگویند «ایران بر فناوری و حقوق خود اصرار دارد و در عین حال، آمادگی داریم نگرانیهای دیگران را رفع کنیم.» این سخن در مقام اعلام موضع، کاملاً درست و منطقی است؛ اما در مقام اجرا، به تشریح و تبیین نیاز دارد. به عبارتی، به سبب گسترده بودن عرصه فناوری هستهای و تنوع آن و نیز تعدد حقوق مشخص هستهای ایران و مقابلهای که دشمن برای تضییع این حقوق دارد، باید تا آنجایی که امکان دارد و به روند مذاکرات آسیب نمیزند، عرصه و دامنه حقوقی که از آن صحبت میشود، بین بیانکنندگان آن و مردم تا حدودی که آن را روشن کند، مشخص شود؛ تا اگر چنانچه بر فرض، در نهایت از دل این مذاکرات توافقی بیرون آمد، وجه اشتراکش با تصور مردم، بیش از وجه افتراقش باشد. در غیر این صورت، این مسئله مشکلساز خواهد شد و احتمال دارد مردم درباره آن، نظری مغایر با نظر مذاکرهکنندگان پیدا کنند.
دیدگاه ها