·        باقر عبدالرضایی[1]

کلید واژه ها :

جوانان ، مشارکت سیاسی ، انتخابات یازدهم ریاست جمهوری ،

مقدمه :

به طور کلی انسان موجودی است اجتماعی که نیاز های او در پرتو حضوردر  اجتماع حل می شود و می تواند به کمال معنوی و مادی در این ارتباط دست یابد و قابلیت او در  بستر اجتماعی به کمال می رسد و می تواند استعدادهی خود را شکوفا سازد .

بدون شک تحقق حماسه سیاسی که از اساسی ترین خواسته ها در ذیل اندیشه های مبتنی بر نگر گاهای ولایی در شرایط کنونی است بدون مشارکت آحاد جوانان مومن و انقلابی

فراهم نخواهد شد .چه آنکه جوانان موتور محرک و سرمایه اجتماعی نظام مقدس جمهوری اسلامی برای تغییر و حرکت در مسیر توسعه مبتنی بر مدل اسلامی و ایرانی آن هستند .

بررسی مشارکت سیاسی جوانان در سه دهه گذسشته از انقلاب اسلامی نشان دهنده آن است که این قشر دارای بیشترین علقه به انقلاب اسلامی و ظرفیت های آن بود ه اند و در همه مراحل از پیروزی انقلاب تا به امروز نقش آفرینی نمود هاند ، اکنون نیز عرصه مشارکت برای این حضور حماسی آماده و نظام مقدس جمهوری اسلامی بستر  لازم را برای ایفای این نقش مهیا  نموده است .

مشارکت سیاسی در لغت به معنای با هم شریک شدن و شراکت کردن با هم تعبیر گردیده است [2]

در اصطلاح این واژه حضور در صحنه های سیاسی و انتخابات با زمینه آگاهی سیاسی و عدم انفعال سیاسی را به ذهن متبادر می سازد .معرفت سیاسی است که برای انسان این الزام را می آورد که دارای حقوقی است که در پرتو مشارکت سیاسی باید به آن برسد و به این بستر اجتماعی احترام بگذارد ، اینگونه است که جامعه در مسیر سیاسی شدن گام برمیدارد ودر حقیقت فحوای آن بالا رفتن قابلیت فرهنگی افراد است که باعث شکل گیری هویت های جمعی در فضا های سیاسی و حرکت در مسیر توسعه مادی و معنوی است  .

ساختار سیاسی حکومت اسلامی این الزام را ایجاب نموده است که جوانان با  آگاهی در انتخابات شرکت و این بستر اطمینان بخشی برای لحاظ موضعگیری های سیا سی  مبتنی بر نگر گاه های دینی است ، آنچه که امروز در فضای ظاهری شهره ها و روستا های سرزمین ایران اسلامی مشاهده می گردد تمهید و تشویق برای مشارکت و جهت دهی حاکمیت دینی به پتانسیل سیاسی آحاد مردم ایران در تعین سرنوشت خود از جمله قشر فهیم و آگاه جوان ایرانی  است .

سرمایه اجتماعی جوانی :

بدون شک قشر جوان از سرمایه های اجتماعی یک نظام سیاسی بشمار می رود و بدون آن امکان رسیدن به توسعه پایدار وجود ندارد ، همین طبقه اجتماعی هستند که سطح متوسط جامعه را در چینش های اقتصادی تشکیل می دهند و همواره در تلاش هستند تا خود را به طبقه بالای جامعه برسانند ، این جدیت برای ارتقاء سطح لیاقت وایفای نقش در جامعه، بستر ساز اشتغال ، هویت یابی و رونق در همه مولفه های سیاسی ، فرهنگی و مذهبی و اجتماعی  است ،بنابراین نباید سر سری از کنار آن رد شد و به میزان آگاهی و معرفت سیاسی آنها در مشارکت سیاسی و تاثیر در سرنوشت خود بی تفاوت بود .

بررسی ها نشان می دهد که جوانان مهمترین سرمایه ها و نیروی انسانی جوامع هستند و این قابلیت در نظام مقدس جمهوری اسلامی به نسبت کشورهای دیگری از سطح قابل قبولی برخوردار است و دارا بودن بیش از بیست و پنج  میلیون جوان یک فرصت استثنای برای رسیدن به هدف های این نظام مقدس است مورد بسیار مهمی که مسئولین از آن آگاهی داشته باشند، هم جوانان  قدر دان آن بوده و با حضور در صحنه های سیاسی از جمله انتخابات خدمتگزارن خودر را پشیبانی و انگیزه ایجاد خدمت متقابل را فراهم نمایند.

پژوهش ها بیانگر آن است که در دین مقدس اسلام اهمیت قابل توجهی برای قشر جوان لحاظ شده است ، بهره برداری از قابلیت جسمی امام علی (ع) در ضمن غزوات پیامبر(ص) و حضور حضرتش در لیل المبیت و مقابله با پهلوانان قدر عرب و هم انتخابش به عنوان خلیفه مسلمین در غدیر خم مبین این واقعیت است , آن حضرت در شرایط گذار زمانی از رهبری اول که شخص نبی مکرم اسلام بود به رهبری دوم یعنی عصر امام علی (ع) و در شرایطی بسیار حساس فرمانده سپاه اسلام را به جوانی به نام اسامه ابن زید اسدی که در گذشته تاریخ کوتاه اسلام نقش  قابل قبولی در مشارکت سیاسی ایفاء نموده بود واگذار نمود .جوانان این جامعه باید به دقت این نکته های تاریخی را مطالعه و در تطبیق آن با پدیده های سیاسی انقلاب اسلامی در شرایط کنونی به نتایج مطلوبی دست یابند و آن همانا حضور در انتخابات اخیر و خلق حماسه مورد نظر امام عصرمان می باشد مطلب بسیار مهمی که نظام سلطه از ما انتظار حرکت در مسیر آن را ندارد .

روشن است که ذهن جوان حساس و نسبت به پدیده های سیاسی واکنش نشان می دهد و  نقش های سیاسی را در مسیر اصولی آن ومنطبق با اهداف دینی و منافع مردم تحلیل می نماید و هرگونه انحراف از این مسیر را بر نمی تابد ، او اندیشه ای نو دارد ، برای اعتلا و بالندگی و توسعه یافتگی برنامه دارد ،بدون دلیل عقلی و منطقی هیچ چیز را نمی پذیرد بنابراین باید بستر مناسب برای عینیت یابی اید ه اش فراهم گردد و امروز این مهم در ساختار نظام مقدس جمهوری اسلامی ضرورتی است اجتناب ناپذیر که باید مورد عنایت مسئولین مخصوصا نامزدهای انتخاباتی در ارائه برنامه های خود گردد.

جوانان در تعامل با ظرفیت های ایحاد شده در لحاظ حضور و مشارکت سیاسی خود در انتخابات باید توجه داشته باشند از افعال سیاسی به شدت پرهیز نمایند آنان ثروت ملی و سرمایه اجنماعی برای برنامه سازی و برنامه ریزی در عرصه های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسی باشند و اعتماد داشته باشند که این حضور در شتابزا نمودن روند و سرعت توسع پایدار کارآمد خواهد بود .

الزامات مشارکت سیاسی جوانان :

الزام ضرورت عینیت یابی پدیده های سیاسی را می رساند و مشارکت سیاسی حضور آگاهانه و با هدف و قانونمند ،هدفدار و اثر گذار در فعالیت های سیاسی ، فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی است ، مشارکت سیاسی جوانان با خط مشی و سیاست های کلان و برنامه ها و سیاست های کلان ارتباط منطقی دارد ، اقدام جوان به موجب مشارکت یک کنش اجتماعی است و سیاست این بستر را فراهم می نماید بنابراین الزام آن هدفمند بودن و تعامل متقابل برای جریان سازی و ایجاد حرکت در مسیر توسعه است .

در نظام سیاسی مبتنی بر مردم سالاری دینی ،مشارکت سیاسی احیا کننده مقبولت سیاسی حاکمیت است و به عناصر حکومتی این تضمین را می دهد که در برنامه ریزی و اعمال قدرت سیاسی از عقبه استراتژیک حمایت سیاسی طبقه جوان برخوردار باشند و متناسب با نیاز و علقه خاص آنها در امور  تصمیم گیری نمایند.

مشارکت سیاسی جوانان با توجه به گرایش های سیاسی و نسبت آنها در این زمینه باسایر افراد جامعه از امور حیاتی و مهم می باشد تا جایی که اندیشمندان علوم سیاسی آن را در تراز با مقبولیت نظام سیاسی در بعد بین الملی آن قلمداد می کنند .

انگیز ه های جوانان از مشارکت سیاسی :

جوانان بر اساس حس کنجکاوی و انرژی قابل توجه که اقتضای آن طبیعت جوانی است در اعمال نفوذ و تاثیر گذاری بر سیاست و اعمال کنندگان انگیزه لازم را دارا می باشند و در این سطح با ساعی سایر افراد و گروه های سیاسی تفاوت دارند ، محافظه کاری در این جهت  بسیار پایین و جوان برای لحاظ منافع معنوی ومادی آحاد مردم جامعه از خود کنش سیاسی نشان می دهد بنابرین ساختارب سیاسی حاکمیت باید به طرز بسیار مشهود و با عقلانیت زمینه مشارکت را فراهم و در تقابل با آن جوانان نیز از زمینه فراهم شده بهره برداری وحضور فعال و آگاهانه داشته باشد.

پژوهش ها بیانگر آن است  که داشتن امنیت ؛ اشتغال ، امکان تامین معیشت ، فراهم بودن زمینه تشکیل خانواده ، اوقات فراغت .... از مهمترین انگیز ه های مشارکت سیاسی جوانان می باشد . از این دست موارد که در طبقه جوان جامعه ایجاد انگیزه برای لحاظ ایده خود در امور حکومتی می نماید می توان به کم و کیف شعا های انتخاباتی که فحوای آنها تغیر در برنامه های مدت دار و بدون ارزش افزوده است ، هم اینکه به روز بودن برنامه ها ، تغیر در عناصر و کارگزاران سیاسی و برنامه های آنها و نیز لحاظ ایده و آراه نخبگان سیاسی و فرهنگی و آکادمیک بر تصمیم گیری و حضور جوانان در فعالیت های سیاسی اثر گذار و موجبات انگیزه آنها را فراهم می نماید .

نتیجه گیری :

مشارکت سیاسی جوانان بخش قابل توجهی از عقبه استراتژیک عوامل حکومت برای اعمال قدرت سیاسی و مقبولیت اشان در عرصه های بین الملی است این مهم نیازمند آموزش های پایه ، به روز و شفاف بودن اطلاعات ، حق اعمال رای و نظر ، دست رسی به رفاه مادی ، بستره های اجتماعی مشارکت ساز چون احزاب و گروه های سیاسی و ظرفیت تعامل با طبقه جوان و شنیدن نظرات آنه از مهمترین زمینه های تحقق لحاظ حضور این قشر در فعالیت های سیاسی است .

می توان گفت مشارکت سیاسی حضور آگاهانه ، هدفمند عاقلانه و منطق در صحنه های سیاسی می باشد که فحوای آنها بهرمندی از مزایای مادی و معنوی ، اوقات فراغت ، تغییر متناسب با ایده جوان ،شفاف بودن اطلاعات و بسترهای پردازش آنها و زمینه های روانشناختی محل زیست و زندگی جوانان از جمله آنها می باشد در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران جوانان علاوه بر حضور در نهضت برای به ثمر رساندن انقلاب و مبتنی بر ایده مذهبی به عنوان سرمایه اجتماعی بخش قابل توجهی از نیروی انسانی شکل دهنده به انقلاب و پشتیبان آن بوده و حماسه دفاع مقدس و فرماندهی آن را جوان آفریدند ، رویش های جدید جوان توانسته جایگزین پیش کسوتان خود در صحنه های علمی و فن آوری های روز باشد ، فن آوری هسته ای را ساخت ، ماهواره امید را به فضا پرتاپ نمود و توانست پیشرفته ترین پهباد آمریکایی به نام آر کیو 170را با نفوذ در سامانه آن هدایت و پایین آورد و خلق هزاران نوآوری دیگر که صرفا پشتوانه آن اسلام و آموزه ای دینی و نفس گرم وپاک رهبری معظم این انقلاب است می باشد ,اکنون در شرایط خلق حماسه یازدهم باید ببینیم جوانان این  جامعه در تبعیت از امام عصر خود چه خواهد ، بی شک آنچه آفریده خواهد شد در تراز با سوم خرداد سال 61، یا راهپیمایی های بیست ودوم بهمن یا حماسه نهم دی خواهد بود .

منابع :

تاریخ زندگانی امام علی (ع)

فرهنگ لغت عمید

[1]-کارشناس ارشد علو سیاسی

[2]-فرهنگ عمید انتشارات اشجع ، چ دوم (تهران 1390)