از ابتدا قابل پيش بيني بود كه مذاكرات ايران و 1+5 به روزهاي سخت خود خواهد رسيد. بخصوص طي روزهاي گذشته كه طرف ها به نقطه حساس نگارش پيش نويس توافق نهايي (احتمالي) نزديك شده بودند. اين در حالي است كه تحولات بين المللي و همچنين گرايشات داخلي بر نوع رويكرد مذاكره اي طرف هاي مختلف تاثير غيرقابل انكاري گذاشته است. به هر جهت تحولات سوريه و سپس اوكراين و نوع موضع گيري هاي تقابلي روسيه و آمريكا نمي تواند در مذاكرات به عنوان يكي از محورهاي همكاري دو طرف در عرصه بين الملل بي تاثير باشد.

ضمن اينكه تاثير توافق احتمالي بر جريان يابي اقتصادي كشورهاي مختلف بخصوص اروپايي در ايران زياد است. بنابراين فرانسه،‌ انگليس و آلمان هر كدام در پناه اين توافق احتمالي در پي بازيابي همكاري اقتصادي با ايران هستند و هر كدام منافع مشخص و متمايز خود را دارند.

در اين ميان تقابل خطوط قرمز جمهوري اسلامي ايران و آمريكا كه نفوذ رژیم صهیونیستی در آن كم نيست، بيش از همه خود را نمايان ساخته است و كليت مذاكرات را به رويارويي خطوط قرمز دچار كرده است. طبيعي است كه تيم ايراني نتواند هر گونه توافقي را بپذيرد بنابراين داراي معيارها و مباني مشخصي است كه نمي تواند از آن عبور كند. اين مسئله نه تنها وابسته به منافع ملي ايران است كه اعتبار تاريخي به همراه خواهد داشت بلكه مي تواند تبديل به رويه اي بين المللي شود. از اين منظر آمريكا نيز با حساسيت اين روند را دنبال مي كند. اگر انگليس روند مذاكرات را سياسي دنبال مي كند، فرانسه اقتصادي به آن مي نگرد و آلمان نگاهي كلان تجاري دارد،‌ آمريكا مسئله را امنيتي و حيثيتي پي مي گيرد كه مي تواند برايش منافع سياسي به همراه داشته باشد.

از اين منظر هر آنقدر كه ايران در اين نشست ها به دنبال «هسته اي» بودن مذاكرات است آمريكا خواهان گسترش آن به ديگر حوزه ها به خصوص دفاعي است. در چنين شرايطي ايران دست كم پنج خط قرمز را مشخص كرده است كه عبور از آن را «توهم» طرف غربي قلمداد مي كند. اين پنج خط قرمز مشمول اين موارد هستند:

 «1. موضوع تحقیق و توسعه كه قابل مذاکره نیست.

 2. لغو تحریم‌ها در توافق‌نهایی به صورت یکباره و نه تدریجي.

 3. در زمينه ظرفیت غنی‌سازی، ملاك ميزان نیاز ایران است نه چیز دیگر.

 4. ماهیت آب‌سنگین رآکتور اراک باید حفظ شود.

5. مطلقا به مباحث دفاعی ایران ورود نشود.»

اين در حالي است كه آمريكا همه اين خطوط قرمز را براي خود خط قرمز تلقي مي كند. يعني به همان نسبت كه ايران در پي حفظ و رعايت آن است براي آمريكا به گونه سلبي خط قرمز است و بايد از آن عبور كند. در غير اين صورت به منافع مورد نظر كه البته حداكثري هم هست نخواهد رسيد. به عنوان مثال ايران از ميزان 100 هزار سانتريفيوژ دفاع مي كند اما آمريكا آن را به 10 هزار محدود مي داند. اگر چه در اين پذيرش، حق غني سازي ايران مورد توافق قرار گرفته است اما در فاصله بين 100 و 10 هزار، آمريكا به خواسته رژیم صهیونیستی بسيار نزديك تر است كه از صفر دفاع مي كند!

در گزينه هاي ديگر نيز اين تقابل وجود دارد. اين مسئله چشم انداز توافق را بسيار كمرنگ كرده است. با اين وجود طرفين هنوز نااميد نشده اند بخصوص كه آمريكا به هر شكل مذاكره را به بسته شدن درها ترجيح مي دهد. اين مسئله نقطه قابل اتكايي براي تيم ايراني است. مسئله ديگر در خصوص غرب اين است كه طي ماه هاي گذشته تقابل دموكرات و جمهوريخواه در آمريكا به شدت در دو حوزه داخلي و سياست خارجي (بين المللي) افزايش پيدا كرده است و با توجه به اينكه دولت باراك اوباما در حوزه هايي همچون سوريه و اوكراين با مشكل مواجه شده است،‌ توافق هسته اي با ايران مي تواند به عنوان برگ برنده اي در انتخابات رياست جمهوري سال 2016 در دست دموكرات ها قرار دهد كه به فكر تداوم رياست بر آمريكا باشند.

با اين وجود همه تاكيد و دلخوشي آمريكا بر سر مشكلات و محدوديت هاي اقتصادي ايران است. بسياري در آمريكا و غرب بر اين اعتقاد هستند كه اين موضوع از پتانسيل لازم برخوردار است كه ايران را ملزم به رعايت خطوط قرمز آمريكا كند و از خطوط قرمز خود بگذرد. بخصوص كه در توافق اوليه با عنوان «طرح مشترك اقدام» اين اشتباه از سوي تيم ايراني رخ داده كه «مباحث قطعنامه هاي شوراي امنيت» در آن گنجانده شده است.

حال آنچه كه آمريكا بويژه در زمينه موشكي و دفاعي نسبت به آن تاكيد دارد همين است. نسبت به مسائل غني سازي و موشك هاي ايراني قطعنامه هاي 1696 و 1929 مورد توجه  هستند.

به هر جهت تا پايان خردادماه نشست هاي ديگري نيز انجام خواهد شد و روزهاي پس از آن نيز اين امكان را خواهد داد كه مذاكرات بويژه به شكل غيررسمي تداوم پيدا كند. بنابراين مي توان انتظار داشت كه خطوط قرمز آمريكا با توجه به تحولات داخلي و بين المللي كمرنگ شوند. با اين وجود حتي در ميان تيم مذاكره كننده ايران و حاميان آن اميدواري صددرصدي براي توافق نهايي چندان پررنگ نيست.