آمريكا روز 20 مارس 2003 در ادامه رويكردهاي يك جانبه گرايانه دوران جورج بوش پسر به عراق حمله كرد و اين مقدمه اي براي تعميق خودمختاري اقليم كردستان عراق شد. با توجه به اينكه بحث اقليت كرد در چهار كشور مجاور با حساسيت هاي خاصي دنبال مي شده است،‌ چنين حمايتي از عمق يابي خودمختاري‌، بسيار معنادار بود كه البته در زمان يورش قرون وسطايي تروریست های تکفیری  (داعش) به موصل، دومين شهر بزرگ و مهم عراق و برخي از مناطق اطراف آن، خود را نشان داد.

در اين شرايط مسعود بارزاني، رهبر حزب دموکرات و رئیس اقلیم کردستان عراق اعلام كرد كه به دنبال استقلال كردستان به عنوان كشوري مستقل است. وي تاكيد كرد كه زماني براي همه پرسي انتخاب خواهد شد ضمن اينكه به دنبال الحاق استان مهم و نفت خيز كركوك به كردستان است.

اين مواضع بارزاني بسياري از تمركزها را به سمت خود معطوف كرد در حالي كه تروریستهای داعش در جنگي تبليغاتي و سايبري در حال مبارزه با مردم عراق در شمال اين كشور است. اين موضع گيري هدف دار مسعود بارزاني همزمان با استقبال دلگرم كننده و همچنين واكنش هاي تندي همراه بود كه در دو سر طيف آن رژيم صهيونيستي و جمهوري اسلامي ايران قرار دارند.

رژیم صهیونیستی از زمان اشغال عراق در سال 2003 و عمق يابي مسئله خودمختاري اقليم كردستان به شكل زيرپوستي در اين كشور بخصوص در كردستان عراق نفوذ كرده و حال كه تکفیری های داعش شرايط را بحراني كرده است،‌ تل آويو نيز حمايت خود را علني و از استقلال كردستان حمايت كرده است. اين در حالي است كه آمريكا در اين شرايط حساس منطقه اي كه استقلال كردستان نيز مي تواند به بحران موجود عمق دهد، موضع منفي در اين باره گرفته و به طور رسمي با آن مخالفت كرده است. 

«جاش ارنست»، سخنگوی کاخ سفید در نشست مطبوعاتی خود در روز دوازدهم تير (سوم ژوئیه) گفت كه واقعيت اين است كه ما همچنان معتقديم عراق متحد،‌ از عراق تجزيه شده قدرتمندتر است ... ما از عراق دموكرات و متحد دفاع مي كنيم.»

همچنين در بيانيه كاخ سفيد كه پس از ديدار «جو بايدن»، معاون رئیس‌جمهور آمریکا با‌ فواد حسین، رئیس دفتر بارزانی در کاخ سفید منتشر شد از عراق متحد، ‌يكپارچه و با حضور همه گروه ها در عرصه سياسي سخن به ميان آمده است.

در مواضع ارائه شده در خصوص عراق واحد و بحث تجزيه عراق موارد قابل اهميتي وجود دارد كه نمي توان به راحتي از آن گذشت. ابتدا كه به خودمختاري عراق بي ربط نيست استفاده از اصطلاح «همچنان» براي عراق يكپارچه است. (we continue to believe that Iraq is stronger if it's united) معناي ضمني اين كلمه مي تواند اين باشد كه در آينده ممكن است اين اولويت از سياست آمريكا در قبال عراق، برداشته شود. اما فعلا واشنگتن ترجيح مي دهد كه از عراق يكپارچه حمايت كند اما در آينده ممكن است شرايط متفاوت شود. در چنين شرايطي منطقه نيازمند هوشمندي فعال است كه دچار آسيب هاي احتمالي نشود.

به هر حال اين دفاع از اتحاد عراق مي تواند تاثير قابل توجه اي در مواضع مسعود بارزاني و حتي آينده سياسي آن داشته باشد. با اين وجود اين سوال پيش مي آيد كه با توجه به مخالفت آمريكا از استقلال كردستان كه فارغ از مواضع منطقه اي كشورهاي مخالف، مي تواند به عاملي در تهديد يكپارچگي عراق تبديل شود، پس چرا واشنگتن به جنگ مستقيم با داعش نمي رود و تهديد تجزيه از سوي آن را رفع نمي كند؟ در حال حاضر حتي بحث استقلال اقليم كردستان در سايه تهديد تجزيه طلبانه داعش صورت مي گيرد اما چطور آمريكا به طور مستقيم و رسمي از استقلال اقليم كردستان مخالفت مي كند اما مستقيما وارد عرصه جنگ با تکفیری های داعش كه اكنون اعلام خلافت كرده است،‌ نمي شود؟

پاسخ به اين پرسش را مي توان در سخنان ديگر جاش ارنست و بيانيه كاخ سفيد وقتي از «حضور همه گروه ها» در عرصه سياسي عراق صحبت مي كنند،‌ جستجو كرد. در بيانيه كاخ سفيد از «اهمیت تشکیل دولت تازه متشکل از همه‌ ‌گروه‌ها در عراق» تنها مدت كوتاهي بعد از انتخابات پارلماني عراق سخن به ميان آمده است. اين جمله كوتاه نشان مي دهد كه آمريكا نيز همچون متحدان منطقه اي خود يعني تركيه،‌ عربستان، قطر و ... تمايل ندارد كه نوري مالكي بار ديگر قدرت را در عراق به دست بگيرد.

از اين منظر واشنگتن سعي دارد از هر ابزاري براي رسيدن به اين هدف استفاده كند. بنابراين مي توان شاهد بود كه در عراق از تاكتيك موازي و ضد، براي تامين اهدافش استفاده مي كند. از سو با تجزيه عراق مخالفت مي كند و از سوي ديگر تمايلي براي رويارو شدن با داعش به عنوان بزرگ ترين تهديد كننده عراق ندارد. آمريكا اگر چه پس از حمله تروریستهای داعش به عراق بيش از 700 نيرو و همچنين تجهيزات نظامي وارد خاك اين كشور كرده است اما رسما اعلام كرده كه اين نيروها براي حفاظت از سفارت و شهروندانش وارد شده اند و قصدي براي جنگ با داعش ندارد.

انتخاب اين رويكرد نشانگر آن است كه كه واشنگتن به دنبال حذف نوري مالكي از قدرت اول عراق است و در اين مسير از داعش به عنوان ابزار فشار و تهديد كننده يكپارچگي اين كشور استفاده مي كند تا ديگر گروه ها حتي موافقان و ائتلاف كنندگان پيشين نيز با وي از در مخالفت وارد شوند. تاكتيكي كه عراق براي تغيير ساختار سوريه نيز در نظر گرفته است و به همين منظور داعش در دو منطقه حساس از دو كشور سوريه و عراق حضور دارد تا تبديل به گروه فشاري براي تغيير ساختار سياسي اين دو كشور شود.