مقدمه

این کشور در بحران سوریه در ابتدا با سیاست صبر و انتظار وارد شد، اما به سرعت به حامی تروریست‌ها در سوریه تبدیل شد. در چهار سال گذشته ترکیه به معبری برای ورود سلاح و تروریست‌ها به سوریه تبدیل شده است و در این راه دولت اردوغان از هیچ کوششی فروگذاری نکرده است. تركيه پس از گذشت چهار سال از بحران سوريه سرانجام به صورت مستقيم و رسمي بعضي مناطق اين كشور و همچنين عراق را هدف قرار داد، هر چند مقامات تركيه هدف حملات به سوريه را داعش اعلام كردند، اما تحليل‌گران اين اقدام تركيه را واكنشي به پيشروي اخير كردها در شمال سوريه می‌دانند كه به پايان صلح اردوغان با حزب كارگران كردستان و شروع فصل جديدي از درگيري بين دو طرف منجر خواهد شد.

با پيشروي‌هاي اخير كردها در شمال سوريه پيش‌بيني می‌شد دولت تركيه با استفاده از شرايط داخلي پس از انتخابات دست به ماجراجويي نظامي در خاك همسايگان خود بزند. جنگنده‌هاي تركيه مواضع حزب كارگران كردستان (پ.ك.ك) را در چندين نوبت در عراق و كوهستان‌ها‌ي تركيه بمباران كردند. بنا بر اعلام مسئولان پ.ك.ك اهداف حملات ارتش تركيه مناطق زاب متينان، كوهستان‌هاي قنديل، منطقه خنيره و كوهستان‌هاي «زاگرس» در مرز تركيه و داخل خاك عراق بوده است.

همزمان با هدف قرار دادن مواضع حزب كارگران كردستان، دولت تركيه اعلام كرد مواضع داعش در شمال سوريه را بمباران كرده است. جنگنده‌هاي ارتش تركيه اولين حملات خود را به مواضع داعش انجام دادند و اين حملات توانسته تمامي نقاط تهديد در مرزهاي تركيه و سوريه را از بين ببرد. پيشروي و قدرت‌گيري نيروهاي كرد يگان‌هاي مدافع خلق در جوار مرزهاي تركيه كه از نظر آنكارا شاخه سوري پ‌.ك.‌ك محسوب می‌شود و ماهيت تروريستي دارد، يكي از خطرناك‌ترين دستاورد‌هاي سياست‌هاي اشتباه دولت رجب اردوغان در سوريه است. به همين دليل در همان زمان مقامات ترك اعلام كردند در مقابل اين تحولات واكنش نشان خواهند داد. از سوي ديگر اين اقدام دولت اردوغان در حالي صورت می‌گيرد كه حزب وي در انتخابات پارلماني اخير نتوانست اكثريت آرا به دست بياورد و مجبور است براي تشكيل دولت جديد با احزاب رقيب ائتلاف كند. به همين دليل بعضي تحليل‌گران پيش‌بيني كرده بودند ممكن است آنكارا دست به ماجراجويي نظامي در كشورهاي همسايه خود بزند. کارشناسان معتقدند، احتمال دارد حاكميت تركيه از اين فرصت استفاده بكند و اقدامات راديكال‌تري نسبت به گذشته در مورد سوريه اتخاذ كند؛ ‌چراكه هم اكنون دولتي در تركيه به صورت ثابت وجود ندارد؛ بنابراين هزينه اين اقدامات متوجه دولت آتي نخواهد بود. اين مسأله ‌خيلي مهمي است و بعضي تحركاتي كه الان در تركيه و در سوريه انجام می‌دهد نقطه عطف آن كمك نيروهاي اطلاعاتي تركيه به جبهه النصره براي تصرف ادلب بود.

از سوی دیگر حمله انتحاری به شهر کردنشین سوروچ که به مرگ و جراحت ده‌ها تن منجر شد گویا فضایی برای تغییر رویکرد ترکیه در قبال جریان تروریستی داعش فراهم نموده است. جنگنده‌های ارتش ترکیه چندین بار مواضع گروه داعش را بمباران نموده و در اقدامی هماهنگ شمار کثیری از افرادی که ظن به همکاری با داعش را دارند در طول چند روز گذشته در سراسر ترکیه بازداشت شده‌اند. اما اهداف ترکیه از حمله به سوریه چیست؟

اهداف ترکیه از حمله به شمال سوریه

در رابطه با اهداف دولت اردوغان از چرخش مواضعش در قبال داعش دلایل متفاوتی می‌توان ذکر نمود که در ادامه به آن اشاره خواهیم نمود، اما باید بیان داشت صرف وقوع چنین حمله‌ای (واقعه سوروچ) به تنهایی نمی‌تواند عاملی برای این چرخش محسوب شود، اگرچه چنین دگرگونی نیز ممکن است پایدار نمانده و از عمق کافی برخوردار نبوده و با کمترین تحولی در موقعیت میدانی طرفین درگیر موجب چرخش مجدد سیاست خارجی اردوغان در قبال تروریسم گردد.

از زمان آغاز بحران در سوریه، علاوه بر خواست اردوغان مبنی بر کناره گیری بشار اسد از قدرت، نگرانی از آینده کردهای این کشور همواره در راس اولویت‌های دولت ترکیه قرار داشته است. تداوم بحران در سوریه و تکثر گروه‌های مختلف که هر یک بخشی از قدرت را در دست گرفته‌اند عملا فضایی را برای کردهای سوریه مهیا ساخته که با وجود پراکندگی جمعیت کردهای این کشور به سوی تشکیل اقلیمی خودمختار نظیر آنچه در شمال عراق است حرکت نمایند. برخی از کردها نیز خواستار ایجاد سه کانون متفاوت نظیر آنچه در سوئیس است از سوی کردها شده‌اند.

برتری حزب اتحاد دموکراتیک موسوم به  Pydبه رهبری صالح مسلم که شاخه پ.ک.ک (حزب کارگران کردستان ترکیه) در سوریه می‌باشد در میان گروه‌های کرد سوری زمینه نگرانی فزاینده ترکیه را فراهم نموده است؛ چراکه قدرت‌گیری کردها در سوریه و وفاداری آن‌ها به عبدالله اوجالان رهبر پ.ک.ک پیامدهای ویژه‌ای را بر امنیت ترکیه در بر خواهد داشت؛ بنابراین اردوغان و دولت تحت امرش از همان بدو آغاز بحران در سوریه و شکل‌گیری داعش، هر دو گروه فوق (داعش و Pyd) را به یک اندازه تروریستی خوانده و برای تضعیف Pydاز مقابله با داعش پرهیز کرده و گاهی نیز به حمایت از این گروه تروریستی پرداخته است. ممانعت از حمایت جامعه بین‌المللی از شهر کوبانی در برابر حملات داعش نمونه مناسبی از این مورد محسوب می‌شود. حال و با تغییر رویکرد دولت ترکیه در برابر داعش به نظر می‌آید که اردوغان در یک اقدام هماهنگ در پی سرکوب هر دو گروه در سوریه، ترکیه و عراق برآمده و در راستای نیل به اهداف بلندپروازانه خویش گام بر می‌دارد. رسانه‌های خبری اعلام نمودند که جنگنده‌های ترکیه مواضع حزب کارگران کردستان ترکیه (پ.ک.ک) را در شمال عراق بمباران کردند. این حمله هوایی با حملات توپخانه‌ای ارتش ترکیه به مواضع این حزب کرد همراه بود. روزنامه ملیت در این باره نوشته است که پلیس ترکیه در عملیات گسترده در ۱۳ استان این کشور از جمله استانبول ۲۹۷ نفر را که مظنون به عضویت در گروه‌های تروریستی داعش، پ.ک.ک و جبهه انقلابی نجات خلق بودند، بازداشت کرد.

با این حال دولت ترکیه همچنان اقدامی نظامی علیه کردها در سوریه انجام نداده است؛ چراکه در این باره با آمریکایی‌ها دچار اختلاف نظر می‌باشد. کردها هم اکنون در سوریه به عنوان متحد آمریکا به مقابله با داعش برخواسته‌اند. حمایت از کردها و تجزیه احتمالی سوریه بر مبنای طرح خاورمیانه جدید از اهداف عمده آمریکا در حمایت از کردهای سوریه است که در این باره با ترکیه دارای اختلاف نظر می‌باشد. رژیم ترکیه به جای برخورد مستقیم با کردهای سوریه، هم‌تباران آن‌ها در عراق و ترکیه را که نقش به سزایی در حمایت از حزب اتحاد دموکراتیک دارند هدف قرار داده است.

از سوی دیگر رسانه‌های ترکیه از موافقت دولت این کشور با در اختیار قرار دادن پایگاه هوایی اینجرلیک به نظامیان آمریکایی خبر داده‌اند. گفته می‌شود این مجوز بدون امتیاز متقابل نبوده و در برابر آن آمریکا با ایجاد منطقه پرواز ممنوع در شمال سوریه موافقت کرده است. مولود چاوش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در این باره در مصاحبه‌ای اختصاصی با خبرنگار شبکه تلویزیونی سی‌سی‌تی وی گفت: «ما از ابتدا تأکید کرده‌ایم در صورتی که درباره جنگ علیه گروه‌های افراطی به توافقی جامع دست بیابیم ترکیه هر آنچه در توان داشته باشد در این حوزه انجام خواهد داد». مواضع وزیر خارجه ترکیه در حالی است که علی‌رغم فشارهای آمریکا در طول ماه‌های اخیر، ترکیه از پیوستن به ائتلاف ضد داعش و قرار دادن این پایگاه راهبردی در اختیار آمریکایی‌ها امتناع ورزیده است، از رو این احتمال داده می‌شود که ورود نظامی به سوریه و ایجاد منطقه‌ای امن در این کشور و همچنین مقابله با نفوذ کردها از توافقاتی است که ترک‌ها از آمریکا در ازای قرار دادن پایگاه اینجرلیک دریافت نموده‌اند.

برای واشنگتن و متحدان آن در ائتلاف ضد داعش دریافت مجوز استفاده از اینجرلیک موفقیت بزرگی به شمار می‌رود؛ زیرا پایگاه هوایی اینجرلیک، واقع در نزدیکی شهر آدانا، فاصله چندانی با منطقه عملیات ائتلاف ضد داعش در سوریه و عراق ندارد. ۲۰ سال پیش این پایگاه مورد استفاده نیروی هوایی ارتش آمریکا در عملیات عراق بود. روزنامه حریت به نقل از مقام‌های دولت ترکیه نوشت، این منطقه امن حدود ۹۰ کیلومتر طول و بین ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر عمق خواهد داشت. بنابر این گزارش این منطقه امن، محدوده میان شهر مرزی جرابلس واقع در کنار فرات در شمال شرق سوریه تا شهر کوچک مارع در شمال حلب در بر خواهد گرفت.

ورود نظامی به خاک سوریه توأمان منافع متعددی را از آن ترکیه خواهد نمود که از این قرار است:

-آموزش نظامی معارضان مسلح:دولت ترکیه در طول پنج سال گذشته همواره آمریکا و شماری از قدرت‌های غربی را به مماشات در برابر بشار اسد متهم نموده و خواستار ساقط شدن وی قبل از مقابله با سایر جریان‌های سلفی هستند. حال و با ورود نظامی به خاک سوریه این فرصت بیش از گذشته برای ترکیه مهیا خواهد شد تا به آموزش نظامی مخالفان اسد بپردازند. تا کنون و در طول سال‌های گذشته کشورهای مخالف اسد نظیر ترکیه، عربستان سعودی، قطر، آمریکا، اردن و... هر یک بر مبنای منافع خویش و به گونه‌ای مجزا به حمایت از گروهی خاص ادامه می‌دادند، اما به نظر می‌آید که اکنون طرفین با اتخاذ رویه‌ای مشخص و با در اختیار داشتن بخشی از خاک سوریه بیش از هر زمانی به تسلیح و آموزش مخالفان بپردازند. وزیر امور خارجه ترکیه در این رابطه در کنفرانس خبری اظهار داشت که ما کمیته امنیتی به ریاست نخست‌وزیر تشکیل داده‌ایم. این کمیته در نشست خود مراحل اول و گام‌های بلند مبارزه با تروریسم را تعیین کرد. ما با آمریکا برای مبارزه با تروریسم به توافق رسیدیم. چاووش اوغلو گفت که نخست‌وزیر ترکیه با باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا تماس گرفت و دو طرف درباره برداشتن گام‌های مهمی توافق کردند. مولود چاووش اوغلو افزود: «ما در ترکیه از همان ابتدا تأکید کردیم مسئول اصلی آن چه امروز در سوریه رخ می‌دهد بشار اسد و نظام بشار اسد و اطرافیانش است».

-اعمال پرواز ممنوع و تضعیف اسد:بنابر آنچه رسانه‌های ترکیه عنوان کرده‌اند قرار است منطقه‌ای که ترکیه بدان ورود می‌نماید منطقه پرواز ممنوع تلقی شود. اهمیت مسأله بالا بدان روی است که منطقه فوق از حملات احتمالی جنگنده‌ها و بالگردها حکومت سوریه در امان مانده و می‌تواند به اردوگاه‌هایی امن برای تروریست‌های سوری تبدیل شود. در صورت اعلام منطقه پرواز ممنوع، پدافند ارتش ترکیه و یا نیروهای دفاعی ایالات متحده مسئولیت این امر را بر عهده داشته و با توجه به جایگاه نظامی بارز دو طرف، شانسی برای احتمال عملیات هوایی برای ارتش سوریه باقی نخواهد ماند و این امر ضربه مهلکی بر پیکره حکومت بشار اسد محسوب می‌شود.

-ورود آوارگان به این منطقه: جلوگیری از نفوذ برخی از افراد در قالب پناهجو به ترکیه و همچنین ناتوانی از اسکان و تأمین امکانات حیاتی و بهداشتی برای پناهجویان سوری یکی دیگر از دلایل دولت ترکیه و دلایل اصرار آن بر ایجاد منطقه حائل است. دولت ترکیه تاکنون میلیون‌ها دلار برای فراهم ساختن امکانات برای پناهجویان سوری صرف کرده است و از دولت‌های غربی و سازمان ملل متحد انتقاد می‌کند که کمک‌های نقدی‌شان برای رسیدگی به پناهجویان کافی نبوده است. دولت ترکیه می‌گوید قریب به دو میلیون پناهجو را در خاک خود اسکان داده و چنانچه منطقه حائل با تصویب سازمان ملل شکل عینی بیابد، خواهد توانست هم از زیر بار این هزینه و مسئولیت رهایی یابد و هم اینکه راه تجارت و صادرات مواد مورد نیاز برای ساکنان این منطقه نیز فراهم شود و سودی عاید خود کند. چاووش اوغلو در این باره می‌گوید: «ما خواهان ایجاد مناطق امنی هستیم که آوارگان سوری در آن با امنیت زندگی کنند. ما می‌خواهیم مناطقی خالی از داعش و امن در شمال سوریه ایجاد کنیم و به آوارگان اجازه بدهیم تا به کشورشان بازگردند». دولت ترکیه برای مشروعیت بخشیدن به این حمله در نامه‌ای به سازمان ملل تأکید کرده است که دمشق توانایی یا آمادگی مقابله با افراد مسلح گروه (تکفیری صهیونیستی) داعش را ندارد. معاون نماینده ترکیه در سازمان ملل در این نامه افزود: «منشور ملل متحد به کشورها حق می‌دهد تا از خود در برابر حملات مسلحانه دفاع کنند».

-تحت کنترل داشتن اقدامات کردها:تحولات کردها در سوریه نشان داده که وقوع هرگونه رخدادی از سوی آن‌ها بلافاصله با واکنش کردهای ترکیه همراه بوده است. بدون تردید ارتقای مواضع کردها در سوریه خطری گسترده برای آنکارا خواهد بود. بنابراین ترکیه مبادرت به هر اقدامی برای تثبیت موقعیت کردها در شمال سوریه خواهد کرد. هم اینک ترکیه در مرز خود با سوریه شاهد نبردهای سنگین میان نیروهای کرد، داعش و مخالفان مسلح سوری است. تشدید درگیری میان کردها و داعش در هفته‌های اخیر و تسلط نیروهای کرد بر شهرهای کوبانی و تل ابیض و تلاش آنها برای باز پس‌گیری جرابلس و سایر مناطق نوار شمالی سوریه از دست داعش موجب نگرانی دولت ترکیه شده است. ترکیه بر این باور است که آمریکا می‌خواهد الگوی شمال عراق را در سوریه هم پیاده کند و از این رو، اقتدار کردها در نوار شمالی سوریه را به هیچ وجه تحمل نمی‌کند. بنابراین در پی آن است با حضور در محدوده شمالی ترکیه ضمن مهار کردها و عقب راندن آنها، موجب از هم‌گسیختگی‌شان را فراهم آورد. پراکندگی جغرافیایی کردها در سوریه فضایی مساعد برای ترکیه فراهم خواهد آورد تا با حضور مستقیم در شمال سوریه زمینه چندپارگی آن‌ها را مهیا ساخته و موجب قطع ارتباط‌شان با کرد‌های عراق و به ویژه ترکیه را فراهم آورند. دولت ترکیه اکنون از موفقیت ضمنی واشنگتن با حملات احتمالی خود به سوریه خبر داده است. اردوغان بلافاصله پس از گفتگوی تلفنی با اوباما در مصاحبه با خبرنگاران گفت: «ما در گفتگوی تلفنی با اوباما بار دیگر بر عزم خودمان برای مقابله با این سازمان جدایی‌طلب و داعش تأکید کردیم. ما نخستین گام را در این زمینه برداشتیم».

-بالا بردن ضریب امنیتی: فارغ از برخی گمانه‌زنی‌ها مبنی بر همکاری پنهان ترکیه با داعش، برآیند تاریخی گروه‌های تروریستی نشان می‌دهد که این جریان‌ها در صورت قدرت‌گیری در منطقه به حامیان پیشین خود وفادار نمانده و برای ارتقای موقعیت‌شان مبادرت به هر امری خواهند کرد. ترکیه نیز از این امر مستثنی نبوده کما این که در روزهای اخیر شاهد آغاز برخی تنش‌های مرزی میان ترکیه و تروریست‌های داعش بوده‌ایم. در روزهای گذشته داعش در حمله‌ای از داخل خاک سوریه در منطقه مرزی کیلیس، یک سرباز ارتش ترکیه را کشته و دو نفر دیگر را زخمی کرده بود. یک مقام بلندپایه ترکیه به خبرگزاری رویترز گفته بود: «حملات هوایی و عملیات امنیتی علیه گروه‌های تروریستی در داخل، گام‌های پیشگیرانه‌ای هستند که برای جلوگیری از هرگونه حمله احتمالی در داخل ترکیه یا از خارج از آن، برداشته شده است. حرکتی به سمت دفاع فعال به جای دفاع منفی وجود دارد. » به باور ناظران منطقه، ترکیه احساس خطر بیشتری کرده و بر این باور است که اگر منطقه حائل ایجاد شود، به سهولت می‌توان با داعش جنگید و با بازپس‌گیری مناطق از دست داعش، قدرت به دست نیروهای دیگر مخالف بشار اسد خواهد افتاد. به واقع حضور در خاک سوریه موجب افزایش ضریب امنیتی برای ترکیه خواهد بود.

از سوی دیگر حمایت دولت رجب طیب اردوغان از گروه‌های تروریستی و به ویژه داعش در طول دو سال اخیر بر وجهه بین‌المللی ترکیه به شدت آسیب وارد کرده است، تا آنجا که علاوه بر مدافعان حقوق بشر، سازمان‌های بشردوستانه و رسانه‌ها، حتی حامیان ترکیه نیز به انتقاد شدید از دولت آنکارا پرداخته‌اند. جو بایدن، معاون رئیس جمهور آمریکا در اظهاراتی به صراحت ترکیه را به عنوان حامی داعش قلمداد کرده و از این کشور شدیداً انتقاد نموده بود. تضعیف موقعیت دولت اردوغان محدود به عرصه بین‌المللی نمانده و در درون ترکیه نیز به وضوح قابل مشاهده بود تا آنجا که حزب وی پس از ۱۳ سال قدرت مطلق شکست سختی را در انتخابات اخیر متحمل شد. بنابراین قابل تصور است که دولت اردوغان در اقدامی برای ترمیم موقعیت سیاسی‌اش مبادرت به حمله به مواضع داعش نموده است. فارغ از ارتقای منزلت ترکیه در سطح منطقه و جامعه بین‌المللی، ایجاد رویکرد واحد میان برخی قدرت‌های منطقه‌ای به منظور نحوه مقابله با حکومت بشار اسد را می‌توان از دیگر عوامل اتخاذ رویکرد فوق دانست. نگرانی فزاینده از قدرت و نفوذ رو به رشد ایران در سطح خاورمیانه موجب اتحاد نظر آنکارا و ریاض در این رابطه شده است. چندی پیش و در دیدار ملک سلمان و رجب طیب اردوغان طرفین با در پیش گرفتن موضعی واحد در برابر اسد اذعان نمودند، امری که آن را در پیشروی چشمگیر جریان موسوم به جیش الفتح در تحولات میدانی سوریه می‌توان مشاهده نمود. مناسبات دولت ترکیه با عربستان سعودی و مصر به دلیل حمایت از جریان اخوان المسلمین در طول ماه‌های اخیر به تیرگی گراییده بود. به نظر می‌آید که ریاض و آنکارا جدای از اختلاف نظر خود بر حفظ موضعی واحد در برابر سوریه تأکید نموده‌اند.

انتخابات اخیر ترکیه و شکست حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان زمینه بهت ناظران بین‌المللی را فراهم آورد. با توجه به مواضع سفت و سخت حزب جمهوری خلق (حزبی سکولار و وفادار به آرمان‌های آتاتورک)، حزب حرکت ملی (حزبی رادیکال و پان ترک) و همچنین حزب صلح و دموکراسی (نماینده کردها) در برابر حزب عدالت و توسعه و عدم ائتلاف هر یک از احزاب یادشده با حزب اردوغان، احتمالاً کشور ترکیه در دستیابی به توافقی برای تعیین کابینه ناکام مانده و ناگزیر به برگزاری انتخابات زودهنگام خواهد بود. ورود احتمالی ترکیه به خاک سوریه و تشدید تنش‌ها میان دو کشور اگرچه ممکن است با نارضایتی و مخالفت برخی جریان‌های کشور مواجه گرددً اما در عمل کشور را به ورطه حساسی کشانده و ممکن است زمینه ارتقای اردوغان در سطح داخل را در خلال انتخابات آتی و یا اعمال فشار بر سایر گروه‌ها برای ائتلاف با حزب عدالت و توسعه ترغیب نماید.

بدون تردید مقابله با پ.ک.ک موجب حمایت جریان‌های ملی‌گرای ترک از اردوغان خواهد شد. آن‌ها اردوغان را به مسامحه در برابر کردها متهم می‌نمایند. احمد داوداوغلو، نخست‌وزیر ترکیه به صراحت اعلام کرد موج جدید حملات هوایی و زمینی ارتش این کشور علیه گروه تکفیری تروریستی داعش و شورشیان حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) در شمال عراق در حال اجرا است. حمله به سوریه اما روی دیگری نیز دارد. اردوغان از ایجاد صلحی شکننده با کردها به عنوان بزرگ‌ترین برگ برنده و افتخار دوران حکومت حزبش یاد می‌کند. مقابله با کردها و تشدید درگیری‌ها موجب برهم خوردن صلح شده و ترکیه را وارد دور جدیدی از تنش‌ها میان کردها و ترک‌ها خواهد کرد. زاگرس هیوا، سخنگوی گروه پ.ک.ک که در عراق مستقر است بلافاصله پس از حملات جنگنده‌های ترکیه به مواضع این گروه در شمال عراق گفته است حملات ارتش ترکیه به معنای پایان آتش‌بس میان طرفین است. هواپیماهای ترکیه به مناطق کوهستانی قندیل نیز حمله کرده‌اند که طبق گزارش‌ها، کادر رهبری پ.ک.ک در این منطقه مستقر است. دولت ترکیه، حزب کارگران کردستان را یک گروه تروریستی می‌داند. دفتر نخست‌وزیری ترکیه گفته است که هواپیماهای این کشور، انبار تسلیحاتی و پناهگاه‌های این گروه در کوهستان‌های شمال عراق را هدف قرار داده‌اند.

گویا دولت ترکیه نیز خود را آماده چنین رویارویی کرده است و ظاهراً برای دستیابی به مقاصدی بالاتر در پی برهم زدن روابط میان دولت و کردها به خصوص حزب صلح و دموکراسی (شاخه اصلی سیاسی کردها در ترکیه) است. احمد داوود اوغلو در سخنان خود گفت: «حزب خلق‌های دموکراتیک (صلح و دموکراسی) از امنیت و آتش‌بس سخن می‌گوید، اما آن‌ها با تروریست‌هایی که در تلاشند به شهرهای ترکیه هرج و مرج صادر کنند تعامل می‌کنند من به حزب خلق‌های دموکراتیک گفتم شما ۱۳ درصد از آرا را به دست آورید ما یک کشور دموکراتیک هستیم و به آرایی که به دست آورده‌اید احترام می‌گذاریم، اما این که در جشن کسب 13 درصد آرا از سلاح کلاشیکنف در جنوب شرقی استفاده و تیراندازی کنید، چنین اجازه‌ای را نمی‌دهیم».

نتیجه

با وجود آغاز حملات ترکیه علیه مواضع داعش و پ.ک.ک و دستیابی احتمالی واشنگتن و آنکارا به طرحی واحد در قبال سوریه می‌توان تصور نمود که تغییر تحولات در سوریه، عدم تعهد احتمالی آمریکا به خواست‌های ترکیه و یا به سرانجام نرسیدن منافع ترک‌ها در سوریه می‌تواند مجدداً زمینه دگرگونی مواضع آنکارا را فراهم آورد؛ مواضعی که می‌تواند زمینه نزدیکی و همکاری دوباره میان اردوغان و تروریست‌های داعش را تسهیل کند. گذشت زمان و تحولات میدانی حاکم بر سوریه و عراق و همچنین نقش کلیدی کردها و سایر قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در این زمینه عواملی هستند که می‌توانند جهت‌گیری‌های جریان‌های دخیل در این بحران‌ها را دگرگون نمایند. هدف ترکیه از ورود به صف مبارزان داعش، تلاش برای پایان بخشیدن به داستان داعش در منطقه نیست، بلکه این کشور با اتخاذ سیاستی مبهم و چندوجهی در پی تضعیف نیروهای رقیب خود به ویژه ایران و حکومت بشار اسد در خاورمیانه است. اکثریت قاطع تحلیل‌ها بر حمایت نسبی ترکیه از داعش تأکید دارند. نه تنها هیچ نوع ضدیت و دشمنی قابل توجهی میان ترکیه و داعش مشاهده نشده، بلکه اسنادی هم مبنی بر همکاری این کشور با داعش در زمینه خرید و فروش نفت، تسلیحات و نیز ارائه تسهیلات پزشکی منتشر شده است. حتی افزایش و تقویت نیروهای نظامی ترکیه در نواحی هم‌مرز با داعش (به ویژه مرزهای سوریه) طی چند ماه اخیر، احتمال برخورد نظامی میان آنان را تداعی نمی‌کرد. بیشتر گمانه‌زنی‌ها بر آن بود که روانه کردن و استقرار این گستره از نیروی نظامی به علت واهمه مقامات ترک از روند تحولات سوریه و نیز کنترل تحرکات کردهای سوری است که اکنون دیگر همسایه‌های ناخوانده ترکیه شده‌اند. با وجود این طی هفته‌های اخیر شاهد آغاز منازعه‌ای تأمل‌برانگیز میان نیروهای داعش با ارتش ترکیه در نواحی مرزی سوریه بوده‌ایم. با شروع منازعه، حملات هوایی و زمینی ترکیه به مواضع داعش شروع شد و نیروهای ارتش ترکیه وارد نواحی مرزی سوریه شدند. این واقعه واکنش مثبت و خوش‌بینانه مقامات آمریکایی را در پی داشت؛ به گونه‌ای که جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید با تمجید از رویکرد آنکارا و رجب طیب اردوغان از گسترش همکاری‌های واشنگتن با ترکیه سخن به میان آورد و موافقت مقامات ترک را برای استفاده از خاک این کشور برای حمله هوایی نیروهای ائتلاف علیه داعش ستایش کرد. تجاوز اخیر ترکیه به خاک سوریه بی‌شک پیامدهای متعددی برای این کشور می‌تواند داشته باشد؛ چرا که این امر نقض حاکمیت سوریه است و از لحاظ حقوققی قابل پیگرد است.