ایران ما کشوری بوده که در تاریخ معاصر و حتی عمدتا در تاریخ خود هرگز به تجاوز دست نزده است و بر عکس این طور بوده که همواره خود قربانی تجاوز و هجمه های مختلف بوده است. نکته ظریف تاریخ نیز این بوده است که در همه این تجاوز های تاریخی، به یمن فرهنگ و تمدن خویش، توانسته است که دشمن متجاوز را به شکل نرم افزارانه در فرهنگ خویش ذوب کند. به عبارت دیگر علیرغم شکست ظاهری و نظامی در قالب حمله سخت افزارانه، در مراحل پسین، توانست که به شکل نرم افزارانه پیروزی به دست آورد.

این واقعیت پر افتخار تاریخی ما در عرصه زمانی انقلاب اسلامی ایران، ترجمان طلایی خود را داشته است، که هرگز با هیچ یک از برهه های تاریخی ما شاید قابل مقایسه نباشد. انقلاب اسلامی ایران، رهبری آن و ملت عظیم الشان ایران هرگز به جنگ و جنگ طلبی رای نداده اند. ایران ما به ویژه در عصر انقلاب اسلامی مظهر صلح جویی و امنیت خواهی در کنار عدالت طلبی بوده است. و اما در دفاع از حیثیت و یکپارچگی سرزمینی و حفظ و ارتقای ارزشهای اسلامی و انقلابی نیز جدی و مصمم وارد شده است.

 به عبارت دیگر ما هرگز ملت جنگ طلبی نبوده ایم، اما در مقابل لاف غریبی دشمن نیز کم نیاورده ایم و در پاسخگویی به طبل جنگ دشمنان نیز خود را مهیا و توانمند ساخته ایم. و بارها و بارها اعلام کرده ایم که اگر به ما حمله شود تمام قد در مقابل آنها ایستاده ایم.

سازمان ملل متحد علیرغم کارنامه نسبتا خوبی که در زمینه برخی از آژانس های تخصصی مانند سازمان بهداشت جهانی دارد اما متاسفانه در بافت سیاسی خود اصلا کارنامه خوبی را دارا نمی باشد و در کل قسمتی از منظومه خود ساخته قدرتهای بزرگ در جامعه جهانی خود خوانده ای است که دارای منتقدان بسیار زیادی در عرصه آکادمی و سیاستگزاری می باشد.

بدترین این کارنامه مختص به شورای امنیت سازمان ملل متحد است که با در دست داشتن حق وتو در مقام عمل نتوانسته است صلح و امنیت را به جهان به ارمغان بیاورد و برعکس دنیای ابتدای قرن بیست و یکم مملو از جنگ و تباهی است. نمونه بارز این عملکرد یک طرفانه در قضیه رژیم صهیونیستی و حمایتی که به ویژه آمریکا از این رژیم به عمل می آورد مشهود می باشد.

در این میان مجمع عمومی سازمان ملل متحد، مجمعی بوده که در مقام مقایسه با شورای امنیت در برخی از موارد بی طرفانه تر عمل کرده است و دلیل آن هم حاکم بودن ساختار یک کشور یک رای در آن می باشد. وجهه دیگر آن نیز تریبون مجمع عمومی است که سالانه یک بار با حضور سران کشورهای مختلف برگزار می شود و در آن کشورها می توانند آزادانه دیدگاه های خود را نسبت به مسایل جهانی ارایه نمایند.

از جملات ایهام دار ایشان بر می آید که در این انتخابات خاص مردم به صلح و تعامل رای داده اند و صرفا جناح سیاسی خاصی در ایران به دنبال صلح جویی و تعامل است.
 

این فرصتی بوده که روسای مختلف جمهوری اسلامی ایران بارها از آن استفاده کرده اند و در آن نظرات صلح آمیز و به همراه آن دیدگاه های ارزشی انقلاب اسلامی ایران را نسبت به نظام ناعادلانه جهانی، انتقاد از نظر و عملکرد قدرتهای بزرگ، حمایت از جنبش فلسطین، مبارزه با رژیم صهیونیستی، عملکرد منطقه ای ایران، انتقاد از جنگ های نیابتی، و . . . استفاده کرده اند.

درست است که خیلی از کشورها از جمله کشورهای اسلامی به دلیل محافظه کاری و عافیت طلبی و خیلی ها نیز به دلیل وابستگی و سرسپردگی این مسایل را مطرح نمی کنند و یا جرات طرح آن را ندارند اما این انتظار از دولت و ریاست جمهوری ما می رود که از این تریبون برای طرح این دست از موضوعات و مسایل استفاده کنند.

در این راست،ا ای کاش که مشاوران دیپلماتیک ریاست محترم جمهوری مشاوره کامل تری را به ایشان ارایه می کردند و تاکید می کردند که لازم است سیاست تعامل سازنده به همراه طرح محکم و قاطع پایمردی ایران در قضایای ارزشمند انقلاب اسلامی باشد. اگر ریاست محترم جمهوری ما از یمن صحبت نکند دیگر ما انتظار داریم چه کسی راجع به آن صحبت کند؟!! آیا رئیس جمهور مصر، مراکش یا تونس از این مردم حمایت خواهد کرد؟!! اگر ریاست جمهور محترم ما از رژیم کودک کش سعودی در جنگ نیابتی در یمن انتقاد محکمی به عمل نیاورد، ملت یمن این جملات را از زبان کدام رئیس جمهور دیگری بشنوند؟

اگر حزب الله لبنان که تنها و محکم در مقابل رژیم صهیونیستی ایستاده است و غزه مظلومانه با بدنهای مجروحش در مقابل خصم ایستادگی می کند، حمایت زبانی قاطع و محکم ریاست محترم جمهوری ما را در تریبون آزاد مجمع عمومی نداشته باشد، از زبان کدام رئیس دولتی این حرفها را بشنود؟!!

ای کاش مشاوران دیپلماتیک ریاست محترم جمهور به ایشان تاکید می فرمودند که به جای این جملات گفته شده که به نظر می رسد شانیت ملت ایران را به یک انتخابات ریاست جمهوری خاص محدود کرد، به شکل متوسع در جملاتی تاکید می شد که ملت ایران همواره به صلح، صلح جویی، امنیت خواهی و عدالت طلبی رای داده و خواهد داد. و این رای دادن به این دولت و آن دولت منحصر نبوده و نخواهد بود. این در حالی است که از جملات ایهام دار ایشان بر می آید که مثلا در این انتخابات خاص مردم بار دیگر به صلح و تعامل رای داده اند و صرفا جناح سیاسی خاصی در ایران به دنبال صلح جویی و تعامل است.

ای کاش مشاوران دیپلماتیک ریاست محترم جمهور به ایشان توصیه می کردند که قاطع و محکم بیان دارند که اگر جنگ طلبی هم بوده مختص هیچکدام از دولتهای قبلی ایران و یا مردم ما نبوده است. شایسته است تاکید گردد که با سیاه نمایی دولت های قبلی، دولت فعلی دست آوردی نخواهد داشت. آن هم اگر در مجامع عمومی بین المللی بخواهیم چنین کاری را انجام بدهیم قطعا به نفع دولت فعلی نیز نخواهد بود و شانیت نظام جمهوری اسلامی ایران به طور کلی آسیب خواهید دید. دعواهای داخلی و اختلاف سلیقه های ما نباید در مجامع عمومی بین المللی به هیچ وجهی مطرح شود و این باید که آویزه گوش مشاوران محترم ریاست جمهوری ما باشد تا در خطابه های ایشان کوچکترین رگه ای از ابهام و ایهام دشمن شاد کن وجود نداشته باشد.

جنگ طلبی از آن آمریکاست که از قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و در دوران پسا انقلاب اسلامی از خشونت، توطئه، زبان تهدید، تحریم و جنگ نیابتی علیه ملت ایران و انقلاب اسلامی ایران استفاده کرده است. شاهد آن، هشت سال دفاع مقدس، شاهد آن تحریم های ناجوانمردانه علیه ملت ایران، و شاهد آن استفاده از زبان تحقیر، توهین و تهدید علیه ملت ایران است.

اگر ریاست محترم جمهوری ما از یمن صحبت نکند دیگر ما انتظار داریم چه کسی راجع به آن صحبت کند؟!اگر ریاست جمهور محترم ما از رژیم کودک کش سعودی در جنگ نیابتی در یمن انتقاد محکمی به عمل نیاورد، ملت یمن این جملات را از زبان کدام رئیس جمهور دیگری بشنوند؟

تعامل سازنده نیز صرفا متعلق به دولت فعلی نیست. اگر چه تلاش دولت جناب آقای دکتر روحانی در ارتقای فعالیت های دیپلماتیک در این راستا شایسته تقدیر است اما باید توجه داشته باشیم که هیچ کدام از دولت های قبلی نیز شعار جنگ طلبی را مطرح نکرده اند و اگر هم بوده این جنگ طلبی توسط دشمنان انقلاب اسلامی به ویژه دولت آمریکا و رژیم صهیونیستی مطرح شده است. دیدگاه دولت های قبلی ما صرفا جنبه دفاعی داشته است و پاسخی به لاف در غریبی دشمن بوده است.

اگر چه ممکن است انتقادهایی بر روی نحوه عملکرد دیپلماتیک دولت قبل یا دولتهای قبلی وجود داشته باشد اما این یک امر داخلی است و باید در درون کشور مورد حلاجی و آسیب شناسی قرار بگیرد ولی قطعا مشاوران دیپلماتیک باید تاکید داشته باشند که اگر این مسئله به بیرون کشور اینگونه ارایه شود که دولت فعلی است که این امر را انحصارا خواسته است به معنای کوچک کردن اقدامات جنگ طلبانه ای است که دشمنان علیه ما داشته اند.

در کنار دیپلماسی تعامل سازنده نیز باید توجه داشته باشیم که انقلابی گری و حفظ و پاسداشت ارزشهای دیپلماتیک انقلاب اسلامی از اقتدار ما نمی کاهد بلکه بر عکس مایه قدرت افزایی جمهوری اسلامی ایران است. تصور نکنیم که با طرح آن ایده های انقلابی که در انقلاب اسلامی ایران تجلی یافت و یادمان و میراث بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی(ره) است، قدرت ایران کاهش خواهد یافت.

امنیت فعلی ایران در این منطقه پر آشوب مدیون همین اقتدار انقلابی ماست. امنیت گرانقدری که امروز ما در این منطقه داریم مرهون دوران دفاع مقدس و عملکرد استقلال طلبانه و عدالت جویانه ما در دو سطح منطقه ای و بین المللی است. اگر چه همواره آسیب شناسی و انتقاد از خود جایگاه بسیار وزین و شایسته ای برای بهتر ترسیم کردن افق آینده می باشد اما این انتقاد امری درونی و بین خود ماست و نباید تصویری ارایه کنیم که در آن این شبهه وجود داشته باشد که جریانی در ایران طرفدار جنگ طلبی هستند. و واقعیت هم همین است همه گروهها و جناح ها در ایران با هدایت رهبر انقلاب اسلامی ایران صلح طلب هستند و اگر جنگ هم مطرح می شود صرف ایده جنگ مقتدرانه دفاعی است.

دکتر رضا سیمبر

استاد گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه گیلان

فارس